Jaz kelse boldy, qoǧamda temırjol jolauşylary tasymalyna qatysty şaǧym da köbeiedı. Jylda qaitalanatyn jaǧdai. Temırjol jolauşylar tasymaly sapasynyŋ tömendıgı syn kötermeidı. Sebebı, jolauşylar qūramynyŋ köp bölıgı – keŋes zamanynyŋ mūrasy. Jyl saiyn bız vagondar parkın jaŋartu mäselesın köterıp kelemız. Köptegen uäde bar, bıraq ıs jüzınde josparlanǧan jūmys qarqyny saqtalmaidy.
İndustriia jäne infraqūrylymdyq damu ministrlıgınıŋ mälımetınşe, qazırgı uaqytta jyljymaly temırjol qūramynyŋ parkı 138 myŋ bırlıktı qūraidy, ortaşa tozuy – 55%. Ministrlık 2025-2030 jyldar aralyǧynda vagondar parkın jaŋartudy josparlap otyr. Osy oraida, eskere ketetın jait «Qazaqstan temır joly» Ūlttyq kompaniiasy 1997 jyly qūryldy. Iаǧni, 26 jyl kütkenımız azdai, endı taǧy da 7 jyl kütuımız kerek. Kütken ümıtımız aqtalatynyna, vagondar parkın jaŋartu jūmysy tiımdı bolatynyna senımımız az. 2030 jyly qalǧan vagondar eskırıp, temırjol qūramy parkınıŋ tozuy 55%-dan da asyp ketpeitınıne kım kepıl?!
Osyndai kondisionerı ıstemeitın, terezelerı aşylmaityn, qabyrǧasynda taraqandar jüretın, qazırgı uaqytta tozyǧy jetken vagondarǧa jaz mezgılınde bilet satyp alu arman boldy. Al sätı tüsıp bilet tapqan baqytty jandardy vagon ışındegı naǧyz masqara kütıp tūrady. Jaz boiy halyqtyŋ jan aiqaiyn äleumettık jelıden äbden kördık.
Jyl saiyn bız azamattarymyzdyŋ ışkı turizmge degen qyzyǧuşylyǧynyŋ artyp kele jatqanyn körıp otyrmyz. Negızgı turmarşruttardaǧy jolauşylar aǧynyn basqaruǧa qatysty strategiialyq jospar qajet. Biletter tapşylyǧymen qatar, bilet baǧasynyŋ qymbatşylyǧyn körıp otyrmyz. Olar ärtürlı mobildı qosymşalarda satyp alu kezınde erekşelenedı. Resmi betterde tapşy marşruttarǧa biletterdı satyp alu kezınde tek joǧarǧy oryndar qoljetımdı. Būl jyl saiynǧy temırjol biletter qūnyn subsidiialauǧa qomaqty qarajattar bölınuıne qaramastan oryn alyp otyr.
Onymen qoimai, qymbat baǧasyna sapasy sai kelmeitın poiyzdardyŋ jiı keşıguı oryn alyp jatyr. Soŋǧy kezderı sapardaǧy azamattarymyz üşın poiyzdardyŋ 1-2 saǧat keşıguı üirenşıktı jait bolyp qaldy. Būl uaqytty joǧaltuǧa ǧana emes, keide qarjylai şyǧyndarǧa äkeledı, öitkenı transfermen kele jatqan jolauşylar kelesı poiyzǧa keşıgıp qalady. Bıraq būl üşın jauapkerşılıktı öz moinyna aluǧa eşkım asyqpaidy. Ministrlık mälımetınşe, tek 2023 jylǧy 11 jäne 17 tamyz aralyǧynda jolauşylar poiyzdarynyŋ 50 saǧat 40 minutqa keşıgıp keluınıŋ 86 jaǧdaiy tırkeldı.
Taǧy bır alaŋdatatyn mäsele, ol aimaqtardaǧy temırjol vokzaldarynyŋ kımnıŋ menşıgınde jäne qandai jaǧdaida ekendıgı. Mäselen, Soltüstık Qazaqstan oblysynda temırjol vokzalynyŋ ǧimaraty, stansiianyŋ özı jäne jol uchaskesı «Resei temır joldary» reseilık memlekettık kompaniiasymen jalǧa alynǧan. Elımızdıŋ aumaǧyndaǧy strategiialyq salada şeteldık operatordyŋ jūmys ısteuın qalai tüsındıruge bolady?!
«Qazaqstan temır joly» Ūlttyq kompaniiasynyŋ qūrylǧanyna 26 jyl bolǧanyna qaramastan būl saladaǧy jūmys älı künge deiın retke keletın emes.
Sol sebeptı, deputattyq saualda köterılgen mäselelerdı jan-jaqty zerdelep, temırjol tasymaly mäselesın tübegeilı şeşudı sūraimyz. Būl jai ǧana bır deputattyŋ saualy emes, bır öŋırden ekınşı öŋırge jaz boiy jete almaǧan myŋdaǧan «AMANAT» partiiasynyŋ müşelerınıŋ ötınışı.
Ernūr BEISENBAEV,
Mäjılıs deputaty
