Aigül QOSANOVA, änşı, Memlekettık «Daryn» jas tar syilyǧynyŋ laureaty, QR eŋbek sıŋırgen qairatkerı: JER BETINDE QAZAQ HALQY BARDA – DÄSTÜRLI ÖNER MÄŊGI BOLMAQ
– Qasiettı Maŋǧystau öŋırınıŋ tumasy ekenıŋızdı bılemız. Qazaqta «öner äkenıŋ qanymen, ananyŋ
sütımen daridy» degen tämsıl bar. Sızge kımnen daryǧan?
Älışer SEIITŪLY, Maŋǧystau oblysy
– Tuyp-ösken jerım – arqyraǧan än men küi, ait pen toi, naǧyz öner järmeŋkesı tärızdı edı. Men osyndai ortadan suyrylyp şyqtym. Jas kezımnen änge degen qūştarlyq menı ülken önerge jeteledı. «Äu» demeitın qazaq joq demekşı, ata-anam da önerden qūr alaqan emes. Äsırese. naǧaşy jūrtym önerge jaqynyraq.
– Dästürlı änderımızdıŋ bolaşaǧy turaly ne aitasyz? Jahandanu, batysqa betbūruşylyq zamanynda «daŋǧyrlaǧan estrada» dästürlı önerımızdı şetke yǧystyryp bara jatqan joq pa?
Qasymhan JAŊBYROV, zeinetker
– Jalpy osy sūraq küllı qazaqty tolǧandyratyny sözsız. Qazaq qanşama qiyn-qystau uaqytta da dombyrasyn tastamaǧan. Sondyqtan qazırgı kezde közı aşyq, kökıregı oiau ūrpaq özınıŋ töl önerınen bırjola qol üzedı dep oilamaimyn. Jer betınde qazaq halqy barda, dästürlı öner mäŋgı bolmaq. Degenmen de, dästürlı önerdıŋ na sihattaluy bäseŋ ekenı barşaǧa aian. Radio, telearnalarda dästürlı öner jaiynda baǧdarlamalar joqtyŋ qasy. Bır quantary – dästürlı än- jyrdy «Şalqar» men Qazaq radio- sy berıp tūrady. Qazaqtyŋ önerı tek qana qazaqqa kerek, sondyqtan da barlyǧymyz töl önerımızdı därıptei bıleiık.
– Qandai şetel sahnalarynda öner körsettıŋız?
Arailym SANJAROVA, oquşy
– Qasiettı dombyranyŋ arqasynda köptegen şetel sahnalarynda öner körsettım. Atap aitsam, AQŞ, Germaniia, Avstriia, Fransiia, Angliia, Malaiziia, İzrail, Türkiia, Arab ämırlıgı, Qytai, Özbekstan, Moŋǧoliia,Resei jäne taǧy basqa memleketter.
– Sız dästürlı önerden bölek, estrada janrynda da baq synap jürsız. Qai janr qiynyraq?
Ädılet NÄBİEV, oqyrman
– Önersüier qauym menı dästürlı änşı retınde jaqsy tanidy. Estradaǧa bırjola bet būramyn dep aita almaimyn. Bala jastan aŋsarym bolǧan halyq änderınen qol üzu – özıŋdı joǧaltu ǧoi. Alaida dästürlı önerdı estradaǧa tüsırıp, naqyşyna keltıre
oryndap, köpşılıkke jaŋa qyrynan tanytyp, jarnamalaudyŋ eş äbestıgı joq. Öitkenı zaman talaby nenı qajet etse – sonyŋ baǧy janady.
– Öner älemınde «Ännıŋ baǧyn änşı aşady, änşınıŋ baǧyn än aşady» degen söz bar. Sızdıŋ esımıŋızdı de, änderıŋızdı de halyq jaqsy bıledı. Halyqqa esımıŋızdı tanytqan kımnıŋ tuyndysy?
Jasūlan ERBOLATŪLY, jas änşı
– Älbette, bırınşı dästürlı änder. Atadan balaǧa miras bolyp jetken änderdıŋ qai-qaisysyn alsaqta, kez kelgen änşınıŋ atyn şyǧaratyndai tuyndylar emes pe?
– Oryndap jürgen änderıŋızdıŋ qaisysy janyŋyzǧa jaqyn?
İndira ÄLİ, esepşı
– Än önerındegı qazynaly ordanyŋ bırı – Mūhit än mektebı. Mūhittyŋ änderı keŋ diapazondy qajet etetın jauhar änder. Ännıŋ jaqsy jamany joq, tek naqyşyna keltıre oryndai alsaŋ bolǧany. Degenmen de, men üşın Mūhittyŋ «Ainamközı» janyma jaqyn.
– «Ūstazy jaqsynyŋ ūstamy jaqsy» deidı Abai atamyz, Sızdı halyqqa tanytqan ūstazdaryŋyz jaily ne aitasyz?
Manzura ESENGELDİNA,audarmaşy
– «Būlaq körseŋ – közın aş» degendei, bala kezımde talabymdybaiqaǧan alǧaşqy ūstazym – Oryn Qūlsariev aǧaiymdy, önerge qanatymdy qaqtyrǧan, Maŋǧystaudyŋ än-jyrlarymen susyndatqan, konservatoriiaǧa tüsuıme bırden-bır sebepşı bolǧan Ruhiia Batyr- şieva apaiymdy aita alamyn. Jäne de qazırgı dästürlı änşılerdıŋ köşbasşysy, ardaqty ūstazymyz, qazaqtyŋ maŋdaiyna bıtken bırtuar änşı – Qairat Baibosynov ta ūstazym.
– «Şäkırtsız ūstaz – tūl» ekenı barşaǧa aian. Qandai şäkırtterıŋızben maqtana alasyz?!
Ospan QABDEŞŪLY, därıger
– Şäkırtterım elımızdıŋ oblystarynyŋ öner ūjymdarynda eŋbek etude. Ūstaz üşın şäkırttıŋ el aldynda abyroily jürgenınen artyq eşteŋe joq. Qazırgı kezde töl önerımızdı tastap ketpei, ary qarai jalǧap kele jatqan G.Amanbaeva, S.Ömırzaqova, F.Orazov jäne basqa şäkırtterımmen maqtana alamyn.
– Konservatoriiany bıtırgennen keiın eŋbek jolyŋyzdy Jüsıpbek Elebekov atyndaǧy estrada jäne sirk kolledjınde Ǧarifolla Qūrmanǧaliev synybynan bastapsyz. Äigılı änşınıŋ dauysy sıŋgen, köptegen ırı tuyndylardy ömırge äkelgen jerınde otyryp sabaq beruge jüreksıngen joqsyz ba?
Ūlman DOSMANOVA, ūstaz
– Ärine, maǧan būl jauapkerşılık jüktegenı sözsız. Degenmen de, osyndai aituly mekteptıŋ jalǧastyruşysy bolǧan Ǧarekeŋnıŋ synybynda därıs beru men üşın ülken baqyt. Jas ta bolsam maǧan artylǧan senımdı aqtauǧa tyrystym. Bırneşe şäkırt tärbielep şyǧardym.
– Sız sahnada da, kündelıktı ömırde de ädemı qalpyŋyzdan tanbai kelesız. Sūlulyǧyŋyzdyŋ syry nede? Syrtqy kelbetıŋızdı qalai kütesız?
Künaiym SÄKEN, student
– Nietıŋızge rahmet! (küldı). Ädemı bolyp jürgenge ne jetsın? Jalpy äiel zaty özıne özı kütım jasaǧany dūrys dep esepteimın. Onyŋ üstıne el aldynda jürgen öner adamy üşın būl ekı ese qajet. Özımnıŋ baratyn sän salonym bar. Bet kütımıne köŋıl bölıp tūramyn.
Äzırlegen Nūrsūltan MYQTYBAI