QR Ūlttyq akademiialyq kıtaphanasynda «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda Abai Qūnanbaiūlynyŋ şyǧarmalaryna arnalǧan «Men jazbaimyn öleŋdı ermek üşın» atty şara öttı. Astana qalasy Tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasy ūiymdastyrǧan basqosu dana Abaidyŋ taǧylymyn jūrtşylyqqa taǧy bır tanytty.
Taǧylymdy şaraǧa Ǧarifolla Esım, Serık Negimov, Myrzageldı Kemel, Orazkül Asanǧazyqyzy syndy ǧalym, qoǧam qairatkerlerı, Telman Nūrkenov, Perizat Tūrarova qatarly öner ökılderı qatysyp, Abai älemın jan-jaqty aşuǧa öz ülesterın qosty.
Abai kıtaptaryn neşe ret aşsaŋyz da, är oqyǧan saiyn jaŋa qyry tanylyp, özgeşe oi men tanym biıgıne köteretını, ruhani älemıŋızdı baiytyp, kökjiegıŋızdı keŋeite tüsetını aqiqat. Būl oraida, filosof, ǧalym Ǧarifolla Esım jiyndaǧy sözınde Abaidy reformator dep atady. İä, «Abai – nenı qolǧa alsa, sol salanyŋ bärıne reforma jasaǧan tūlǧa. Ol poeziiaǧa da, qazaq muzykasyna da jaŋa lep alyp kelgen, sol salaǧa bailanysty qalyptasqan oilau jüiemızdı özgertken» dedı ol.
Mektep mūǧalımderı men kıtaphanaşylardan qūralǧan auditoriiaǧa arnalsa da, būl keştıŋ mänı men mazmūny tereŋ bolǧany süisındırdı. Jinalǧandar şara üstınde Abaidyŋ qara sözın aǧylşyn tılınde, al änderın fransuz tılınde tyŋdap, kemeŋger tūlǧanyŋ janynan tuǧan şyǧarmalardyŋ älemnıŋ eŋ köp taraǧan tılderıne audarylǧanyna kuä boldy. Qazaq ūlttyq öner akademiiasynyŋ ūstazy Telman Nūrkenov Abai änderı turaly aityp, qyzyqty aqparatty köptıŋ talqysyna saldy. Söz arasynda Abaidyŋ «Segız aiaq» änınıŋ bes nūsqasy, al «Közımnıŋ qarasy» änınıŋ ekı nūsqasy baryn, solardyŋ bır nūsqasy ǧana halyqqa köp taraǧanyn äŋgımeledı. Al än nūsqalary köbeiıp, Abaidyŋ özı oryndaǧan tüpnūsqa äuennen qalai jaŋylǧanymyzdy B.Erzakovich, A.Zataevich, bertınde A.Jūbanov, L.Hamidi qatarly muzyka mamandarynyŋ özderı tyŋdaǧan änşılerdıŋ oryndauy boiynşa notaǧa tüsırgenımen tüsındırdı.
Abai – qazaq ädebietın, qazaq filosofiiasyn, qazaq muzykasyn, halyq pedagogikasyn, jalpy qazaq ruhaniiatyn mol önımmen baiytyp, biık därejege kötergen qaitalanbas tūlǧa. Onyŋ qara sözı bylai tūrsyn, är sözı, är öleŋ joly bır-bır därıske negız bola alady. Bız qazır Abaidy tanu üstınde ǧanamyz.
Al Ǧarifolla Esım osy jiyn üstınde İbrahim Qūnanbaiūlynyŋ azan şaqyryp qoiǧan esımı ūmytylyp, nege Abai atanyp ketkenı turaly qyzyqty jaitty söz qyldy. «Şyŋǧyshannyŋ Abaihan degen nemeresı bolǧan. Abaidyŋ äjesı Zere naimannyŋ qyzy ǧoi. Ol nemeresınıŋ Abaihandai han bolǧanyn, han bolmasa da biık tūlǧa bolǧanyn qalady. Söitıp Qūnanbai ūlyna azan şaqyryp İbrahim dep at qoisa da, Zere Abai dep atady. Anasyn syilaǧan Qūnanbai da oǧan qarsy kelmei, ūlyn Abai dep kettı. Eger «Abai joly» keŋestık kezde jazylmai, täuelsız zamanda tuǧanda, Mūhtar Äuezov osy şyndyqtyŋ bärın aşyq jazǧan bolar edı» dedı ǧalym.
Abai – esımı ǧasyrdan-ǧasyrǧa köşıp, uaqyt ötken saiyn qasietı artyp otyrǧan tūlǧa. Abaidyŋ öleŋderı men qara sözı ädebiet marjany bolsa, änderı – qazaq än önerınıŋ jauharlary. Abai danalyǧy myŋjyldyqtarda da adamnyŋ özın-özı tanuyna, tärbieleuıne, ūrpaqty önegege bauluǧa, jaqsy qoǧam qalyptastyruǧa, el basqaruǧa, tura jolda adal ömır süruge şyraq bola alatyny da şyndyq. İä, Abai adamzat sanasyn säulelendırıp keledı. Abai şyǧarmalary hanǧa da, qaraǧa da azyq.
Tamyz aiy – danyşpan Abaidyŋ düniege kelgen kezı. Demek, taǧylym men taǧzym aiynda osyndai oi terbettık.
