Zaŋǧar jazuşy Mūhtar Äuezovtıŋ «Qai ıstıŋ bolsyn önuıne üş türlı şart bar. Eŋ äuelı niet kerek, odan soŋ küş kerek, odan soŋ tärtıp kerek» degen sözı bar. Mıne, osyndai qasietter medisina ǧylymdarynyŋ doktory, professor Jaŋabai Derbesınūly Jūmaǧazinnıŋ boiyna äbden daryǧan desek, qatelespeimız.
Eŋbek jolyn sonau seksenınşı jyldardyŋ basynda qatardaǧy hirurg, urolog därıger bolyp bastaǧan Jäkeŋnıŋ esımı bügınde respublikaǧa etene tanys. Kısılıgı men kışılıgı jarasqan abzal azamattyŋ qandai lauazymda bolsa da, qai kezde de özın qarapaiym, jaidarly ūstaityny kım-kımdı de süisındıredı.
Ol 1989-1991 jyldary Mäskeu qalasyndaǧy N.Blohin atyndaǧy Bükılodaqtyq onkologiialyq ǧylymi ortalyǧynda ordinaturany üzdık bıtırıp, medisina ǧylymynyŋ kandidaty, al tört jyldan keiın doktorlyǧyn abyroimen qorǧap şyqty. Bügınde professordyŋ qalamynan onnan astam oqulyq, urologiia salasy jaily jiyrmadan asa ǧylymi material, «Quyq astyndaǧy qaterlı ısıktı emdeu täsılderı» jönınde monografiia, jalpy sany 140-qa juyq ǧylymi maqalalar jaryqqa şyqty. Bılıktı ūstaz retınde bes medisina ǧylymynyŋ kandidatyn, sondai-aq 50-den astam urolog, onkolog därıgerlerdı daiyndap şyǧardy.
Täjıribelı därıger 2001-2004 jyldary Onkologiia jäne radiologiia ǧylymi-zertteu instituty janynan aşylǧan onkourologiia bölımın basqara jürıp, nesep jüiesındegı qaterlı ısıkke plastikalyq operasiia jasaudy jüzege asyrdy. Sondai-aq, elımızde tūŋǧyş ret bötekedegı jäne nesep jolyndaǧy qaterlı ısıkterge immunoterapiia jasaudyŋ ädısterın qoldandy. Al Atyrau oblystyq auruhanasynda urologiia bölımın basqara jürıp ärı oblystyŋ ştattan tys bas urology retınde osy öŋırdegı mūnai önımderı qaldyqtarynyŋ adam densaulyǧy men tabiǧatqa keltırer äserın ǧylymi tūrǧyda zertteude de bıraz ter töktı. Onyŋ nätijesı Qazaqstan men Reseidıŋ arnauly ǧylymi jurnaldarynda jariialandy.
Därıger qai qyzmette bolsyn, abyroi biıgınen körındı. Mäselen, Astana qalasyndaǧy qalalyq jūqpaly aurular auruhanasyn basqarǧan tūsta «Sala köşbasşysy-2014» sertifikatyn jäne «Altyn belgısın» jeŋıp aldy. Söitıp, onyŋ jetekşılıgındegı atalǧan medisinalyq ūjym Qazaqstan boiynşa – ekınşı, al Astana boiynşa bırınşı orynǧa ie boldy.
«Jaŋabai Derbesınūly nebır kürdelı otalardy sättı jasap jür» dep bastady äŋgımesın urolog-därıger Talǧat Qūrmanov.
– Sondai sätterde ota jasauǧa bız de bırge qatysamyz. Onyŋ bılıktılıgı men täjıribesı barşa jas mamandarǧa tyŋ serpın berıp, öz ısterıne degen süiıspenşılıgın arttyra tüsedı. Tıptı ärbır emdeluşılerdıŋ özı Jäkeŋe degen rizaşylyqtaryn, alǧysyn bıldırıp jatqanda qyzyǧa qaraitynymyz bar, – deidı ärıptes ınısı.
Bıraz jyldardan berı Astana qalasyndaǧy ūlttyq onkologiia jäne transplantologiia ortalyǧynda joǧary därejedegı onkolog-urolog qyzmetın jemıstı atqaryp jürgen Jaŋabai Derbesınūlynyŋ därıger, ǧalym, ūstaz, jaŋaşyl jäne basşy retındegı jaqsy qasietterı özınen keiıngı buynǧa önege. «Auyryp em ızdegenşe, auyrmaityn jol ızde» degen qaǧidany berık ūstanǧan, halyq densaulyǧyn saqtau jäne ony qalypqa keltıru jolynda eselı eŋbek pen tamaşa tabystyŋ ülgısın körsetıp jürgen ǧalym-därıgerge jaqsylyqtar men jaŋa jetıstıkter, ūzaq ǧūmyr tıleimız!
Mūsaǧali BAQYTJAN,
QR bılım beru ısınıŋ üzdıgı
