Halyqty äleumettık tūrǧydan qorǧau – memleket aldyndaǧy negızgı mındettıŋ bırı. Būl rette, äsırese, äleumettık jaǧynan az qamtylǧan adamdarǧa järdem körsetu boiynşa memlekettık baǧdarlamalar ıske qosylǧan. Osy oraida elordamyz – Nūr-Sūltan qalasynda äleumettıŋ äleuetın köteru baǧytynda qandai şaralar jüzege asyrylyp jatyr, jūmyssyzdyq jaǧdaiy, järdemaqy töleu, mügedekter müddesın qorǧau boiynşa qandai jūmystar atqarylyp otyr?
Jūmyssyzdyq. Äleumettıŋ äleuetı qaşan oŋalady? Järdemaqylarǧa qinalǧan jūrttyŋ qoly jetıp otyr ma? Pandus. İnvataksi. Mügedekterdıŋ müddesı qalai qorǧaluda? Qariialar kömekten qaǧylyp jatqan joq pa? Osy jäne özge de özektı saualdarǧa Nūr-Sūltan qalasy Jūmyspen qamtu jäne äleumettık qorǧau basqarmasynyŋ basşysy Säule NŪRǦOJİNA El-Orda YouTube arnasynda jauap berdı.
Jūmyspen qamtu ortalyǧy direktorynyŋ orynbasary Baqtiiar Aitpaev bügıngı qyzmetıne ortalyq arqyly qol jetkızgenın aitqan edı. Direktorlyqqa jūmyspen qamtu ortalyǧy arqyly qol jetkızuge bola ma?
– İä, şynynda da solai, Baqtiiar Aitpaev ekı jyl būryn jūmyssyz qalyp, Jūmyspen qamtu ortalyǧyna jügıngen. Sodan qoǧamdyq jūmystarǧa tartylyp, bügınde lauazymdy qyzmette eŋbektenıp jür. Kez kelgen jūmyssyz qalǧan azamat Jūmyspen qamtu ortalyǧyna jügınıp nemese enbek.kz saitynan bos jūmys oryndaryn qarap, jūmysqa ornalasa alady.
– Bügınde qanşa elordalyq jūmyssyz jür jäne qandai mamandyqtar sūranysqa ie?
– Eŋbek naryǧynda jaǧdai tūraqty. Qaladaǧy jūmyssyzdyq deŋgeiı 4,6 paiyzdy qūraidy. Esepte 4,7 myŋnan astam adam tūr, olardyŋ 1,7 myŋy jūmysynan aiyrylu boiynşa äleumettık tölem alady, 2,7 myŋnan astamy jūmyspen qamtu şaralaryna qatysady.
www.enbek.kz portalynda 9821 bos jūmys orny tırkelgen, onyŋ ışınde: jalaqysy 100 myŋ teŋgege deiın – 2383 oryn, 100-den 150 myŋ teŋgege deiın – 2587 oryn, jalaqysy 150 myŋ teŋgeden joǧary 4851 bos oryn bar.
Salalar boiynşa: qūrylys – 2420; kölık jäne bailanys – 1107; bılım beru – 883; densaulyq saqtau – 813; sauda – 1415; önerkäsıp – 499; tūru jäne tamaqtanu boiynşa qyzmetter – 475 jäne t. b.
Äkımdık jūmyssyz azamattardy eŋbek naryǧyna tartu üşın türlı şaralar qabyldauda, sonyŋ ışınde «Eŋbek» jäne «Jūmyspen qamtudyŋ jol kartasy» memlekettık baǧdarlamalary oŋ nätijesın körsetıp otyr.
2021 jyly jūmyspen qamtu şaralarymen 22300 adam qamtyldy. Onyŋ ışınde 6663 adam tūraqty jūmysqa ornalasty, Jūmyspen qamtudyŋ jol kartasy aiasynda 258 adam ekı qolǧa bır kürek tapty. Elordada atalmyş baǧdarlama aiasynda biyl 14 infraqūrylymdyq joba jüzege asty.
– Elordada 29 myŋnan astam mügedek azamat tūrady. Olarǧa qandai äleumettık qoldau körsetıledı?
– İä, qalamyzda 29727 mügedek bar. Jeke oŋaltu baǧdarlamasyna säikes mümkındıgı şekteulı tūlǧalar oŋaltu qyzmetterımen qamtamasyz etıledı. Bügınde 18818 mügedektıgı bar azamat oŋaltu şaralarynan öttı. 2039-yna protezdık-ortopediialyq kömek berıldı. Mügedekterdıŋ sportpen ainalysuy üşın qalamyzda Paralimpiadalyq jattyǧu ortalyǧy jäne «Tarlan» mūz aidyny jūmys ısteidı. Qazırgı uaqytta 5,5 myŋnan astam mügedek elorda ekonomikasynyŋ türlı salalarynda eŋbek etude.
– Bügınde astanada mümkındıgı şekteulı azamattarǧa arnalǧan qanşa invataksi kölıkterı qyzmet körsetedı? Sız bılesız be, sol taksidıŋ qyzmetıne jügınu Berlindegı Reihstagty alǧanmen bırdei. Qalada invataksi qyzmetı qalai jūmys ısteidı, bärıne jetkılıktı me?
– İnvataksi qyzmetı jürıp-tūruy qiyn (kreslo-arbamen qozǧalatyn, közı körmeitın) 1-toptaǧy mümkındıgı şekteulı adamdarǧa, mügedek balalarǧa körsetıledı. Elordada 50 invataksi jūmys ısteidı. Qaladaǧy avtobus parkterınıŋ jürgızuşılerı jürıp-tūruy şekteulı jolauşylardy otyrǧyzu jäne tüsıru kezınde kömek körsetuge arnaiy oqytudan ötedı. Mügedektıgı bar adamdar üşın jol jüru tegın.
Eŋbek naryǧynda jaǧdai tūraqty. Qaladaǧy jūmyssyzdyq deŋgeiı 4,6 paiyzdy qūraidy. Esepte 4,7 myŋnan astam adam tūr, olardyŋ 1,7 myŋy jūmysynan aiyrylu boiynşa äleumettık tölem alady, 2,7 myŋnan astamy jūmyspen qamtu şaralaryna qatysady
– Qalamyzda älı künge deiın köptegen nysandarda pandus, mügedek adamdarǧa arnalǧan därethana joq. Tūtqalary joq pandustar bar. Talapqa säikes pandustyŋ boilyq eŋısı 5 paiyzdan aspauy tiıs, tar jerlerde 8 paiyz boluy mümkın. Bız zerttegen nysandardyŋ köbınde būl körsetkış 12 paiyzdan astam, kei jerlerde 20-40 paiyzǧa deiın jetedı. Naǧyz syrǧanaq alaŋy ma dersız…
– Qala äkımımen 2020-2022 jyldarǧa arnalǧan mümkındıgı şekteulı jandar üşın kedergısız orta sapasynyŋ monitoringın qamtamasyz etu boiynşa jol kartasy bekıtıldı. Almaty, Saryarqa, Baiqoŋyr, Esıl audandary äkımderınıŋ apparattarymen nysandardy pasporttaudy jürgızu boiynşa jūmys toptary qūryldy (memlekettık organdardyŋ, Qazaqstandyq mügedekter konfederasiiasynyŋ ökılderı, paralimpiadalyq sport türlerınıŋ jattyqtyruşylar qūramynyŋ müşelerı, sondai-aq Nur Otan partiiasynyŋ müşelerı), olar tūraqty negızde monitoring jürgızedı. 2021 jyly erekşe qajettılıkterı bar adamdar üşın 228 nysan beiımdeldı, 31-ı ışınara qoljetımdı (eskertulerdı joiu boiynşa jūmystar jürgızılude).
Mügedekterdı äleumettık qorǧau turaly zaŋnama talaptarynyŋ saqtaluyna memlekettık baqylaudy Qazaqstan Respublikasy Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı Eŋbek jäne äleumettık qorǧau komitetınıŋ Nūr-Sūltan qalasy boiynşa departamentı jüzege asyrady (Kravsov köşesı, 18, telefon: 24-83-29, 24-91-08, 24-82-50, 24-82-97).
– Astanalyq qarttardy qoldauǧa arnalǧan qandai äleumettık kömek türlerı bar? Jūrt «Soǧys ardagerlerın tek Jeŋıs künınde eske alady» deidı. Būǧan ne deisız?
– Elordada Ūly Otan soǧys ardagerlerıne, olarǧa teŋestırılgen tūlǧalarǧa erekşe köŋıl bölınedı, bügınde qalada 21 ŪOS ardagerı, 2204 tyl eŋbekkerı, 705 soǧys qimyldaryna qatysuşylar, 410 ŪOS teŋestırılgen tūlǧalar tūrady. Audan äkımdıkterı, erıktıler ŪOS ardagerlerıne ünemı baryp tūrady, merekelık jäne atauly künderde qūrmet körsetedı. Jergılıktı biudjet qarajatynan tegın qyzmet jäne aqşalai tölemder türınde äleumettık kömek qarastyrylǧan. Jyl saiyn ŪOS ardagerlerıne Jeŋıs künıne orai 1 mln teŋge (67 AEK (195439 teŋge), 276 AEK (805092 teŋge) mölşerınde bırjolǧy tölem jasalady.
– kommunaldyq qyzmetter üşın aqşalai ötemaqy (päter alaŋyna bailanysty 23336 teŋgege deiın);
– jeŋıldıkpen jol jüru, tegın därı-därmekpen qamtamasyz etu, tıs protezdeu, sanasiia, sanatorlyq-kurorttyq emdeu qyzmetterı;
– qosymşa qyzmetter üşın (merzımdı basylymdarǧa jazylu, monşalarǧa, şaştarazdarǧa jylyna bır ret baru) 18960,5 teŋge berıledı.
