Bügınde Astananyŋ emdeu mekemelerındegı qūral-jabdyqtar zamanaui talaptarǧa sai. Engızılıp jatqan tehnologiialar men emdeu täsılderı de älemdık standartqa säikes keledı. Osyndai aituly medisinalyq kömek tūrǧyndarǧa tegın körsetıledı. Mysaly, elordadaǧy №1 qalalyq auruhana – eŋ ozyq tehnika jetıstıkterımen jabdyqtalǧan mekemenıŋ bırı, medisina salasyndaǧy jaŋa tehnologiiany da batyl qoldanyp jatqan qalalyq deŋgeidegı bırden-bır stasionar. Mūnda transplantasiia jasau ädısı de sätımen jüzege asyrylyp keledı.
Jalpy, elordanyŋ №1 qalalyq auruhanasynyŋ negızı 1925 jyly qalanǧan. Alǧaşynda 40 jatyn orynǧa arnalǧan Aqmola qalasynyŋ bırınşı auruhanasy bolǧan mekeme bügınde qaitadan jaŋǧyrtylyp, 579 oryndyq zamanaui ǧimaratqa ainaldy. Köp beiındı klinikalyq ortalyqta Europa, AQŞ, Japoniia elderınıŋ älemdık brendke ainalǧan qūrylǧylarymen jabdyqtalǧan 28 bölımşe bar. Onda eŋbek etetın därıgerlerdıŋ barlyǧy derlık dünie jüzındegı aldyŋǧy qatarly klinikalarda bılıktılıgın jetıldırıp kelgen mamandar.
«Halyqtyŋ densaulyǧyn saqtau jäne jaqsartu üşın eŋ qolaily jaǧdailardy jasaimyz» degen ızgı maqsatty tūtynǧan ūjym talai adamnyŋ ömırıne araşa tūra bıldı. Eŋ bastysy, därıgerler kepıldı medisinalyq kömektıŋ aiasyndaǧy qyzmetterdı jūrtşylyqqa tegın körsetedı. Ärine, aqyly qyzmet körsetetın bölımder de bar.
Jalpy, auruhana degenımız – ömırıne qauıp töngen adamǧa uaqtyly kömek körsetetın mekeme. Mūnda «jedel järdemmen» kelgenderge şūǧyl em-dom qoldanyp, olardyŋ sauyǧyp şyǧuyna bar jaǧdai jasaidy. Mysaly, osy emdeu mekemesınıŋ nevrologiia bölımşesıne «jedel järdemmen» kelgen Baǧila Ürıshan atty tūrǧyn osynda belı auyryp, jüre almai qalǧan eken. «Menı qabyldaǧan därıgerler dereu auruhanaǧa jatqyzyp, em-şaralaryn bırden bastap kettı. Osynda därı-därmek, ekpelerden basqa, dene şynyqtyratyn, beldıŋ auyrǧanyn basatyn emdık-şynyqtyru jattyǧularyn jasadyq. Bırneşe künnen keiın özımdı jeŋıl sezındım. Auruhananyŋ ışı öte ūnady. Keŋ ärı jaryq eken. Mūndai zamanaui klinikada emdelıp şyqqanyma quanyştymyn. Ärı osy üşın eşqandai da qarjy tölegen joqpyn. Barlyq emdı tegın qabyldadym. Nauqastarǧa memlekettıŋ jasap otyrǧan mūndai qamqorlyǧyna rizamyn» deidı Baǧila apa.
Atalmyş auruhananyŋ barlyq bölımşesı joǧary deŋgeidegı qūrylǧylarmen jabdyqtalǧanyn älgınde aittyq. Mäselen, jūrtşylyq köp tüsetın pulmonologiia bölımşesı ökpe men tynys joldarynyŋ aurularyn emdeumen ainalysady. On bes orynǧa arnalǧan bölımşe qyzmetın biyl nauryz aiynda ǧana bastapty. Onda ökpenıŋ abssesı, fibrozy men obyryn jäne bronh demıkpesı men ärtürlı plevritter, sozylmaly obstruksiialyq syrqattardy emdeidı. Sondai-aq, mūnda demıkpe keselı, ökpenıŋ sozylmaly aurulary turaly tüsınık beretın mektepter ūiymdastyrylǧan. Emdeluşıler osynda ingaliasiiany qai kezde, qalai jasau kerektıgın jäne nebulaizerlı terapiia tehnikasyn oqyp üirenedı. Bölımşede em qabyldap jatqan Qaraşaş Abdrahmanova osynda bronh demıkpesımen tüsken eken. Ol da densaulyǧynyŋ tüzelıp qalǧanyn aityp, aqjeleŋdılerge alǧysyn aityp jatyr.
Auruhananyŋ taǧy bır maqtanyşy – politravma jäne qalpyna keltıru jönındegı ortohirurgiia ortalyǧy. Būl da jaŋadan aşylǧan bölım. Biyl 4 mamyrda ıske qosylǧan. Ortalyq kepıldı medisinalyq kömek şeŋberınde tegın jäne aqyly qyzmet körsetedı. Erekşelıgı sol, mūnda tek astanalyqtar ǧana emes, küllı respublika azamattary emdeledı. Ortalyqta AQŞ, Europa men Qytaidyŋ jetekşı klinikalarynda oqudan ötken joǧary bılıktı mamandar tırek-qimyl apparaty men buyn aurulary bar nauqastardy sauyqtyryp keledı.
№1 qalalyq auruhana – qalalyq deŋgeiıne qaramastan, transplantasiia syndy kürdelı operasiiany damytyp kele jatqan respublikadaǧy ekı emdeu mekemesınıŋ bırı. Şeteldıkterdıŋ kömegınsız-aq, bauyrdy da, büirektı de sätımen auystyryp keledı. «Transplantasiia jasaityn myqty därıgerler özımızde de bar. Ärı bız aǧzany auystyrudy tegın jasaimyz. Tek donor tabylsa boldy. Soǧan qaramastan jūrtşylyq qanşama qarjysyn şaşyp, şetelge baruǧa qūmar» deidı osyndaǧy därıgerler.
Rasynda da, bardy baǧalai bılmeimız. Älı künge deiın Qazaqstan medisinasyna senbeuşılık közqarastan aryla almai kelemız. Halyq densaulyǧyn saqtau jolynda memlekettıŋ jasap otyrǧan şaruasy az emes. Tıptı, aurudyŋ bar-joǧyn anyqtap beretın skriningtık tekserulerdıŋ özı nege tūrady?! Tegın jasalatyn osy tekserulerge de barmaityndar köp.
Är adamnyŋ densaulyǧy – öz qolynda. Ärkım özınıŋ densaulyǧyna jauapkerşılıkpen qarai bılse, sonda ǧana salamatty ūltty qalyptastyra alatynymyz haq.
