Altai KÖLGINOV: «Jaǧdaidyŋ ärı qarai qalai bolatyndyǧy bärımızge bailanysty»

Vedomstvoaralyq komissiia 17 tamyzdan bastap elımızdegı karantin şaralarynyŋ kezeŋ-kezeŋmen jeŋıldetıletının habarlady. Alaida qūzyrly mekemeler aşylatyn nysandardyŋ bärıne belgılı bır talaptar qoiylatynyn eskerttı. Astanada karantindı ūzarta ma? Jaŋa oqu jyly qalai bastalady? Problemaly üiler qaşan salynyp bıtedı? Osy jäne basqa da özektı sūraqtarǧa elorda äkımı Altai KÖLGINOV Elorda Aqparat mediaholdingı men «Astana» telearnasynyŋ ELORDA LIVE bırlesken jobasynyŋ efirınde jauap beredı.

– Qazaqstanda karantindı 17 tamyzǧa deiın ūzartqany belgılı. Keibır öŋırlerde tıptı qataŋ şekteuler engızdı. Astanalyqtar 17 tamyzdan keiın karantindı ūzarta ma, joq pa, bılmei otyr.
– Karantindı ūzartu nemese alyp tastau epidemio­logiialyq jaǧdaiǧa bailanysty. Qazırgı künı astanada der kezınde karantin şaralaryn qabyldaudyŋ jäne därıgerler küşınıŋ arqasynda epidahual aitarlyqtai jaqsara tüsken. Bız endı karantinnen keiıngı kezeŋge daiyndalyp jatyrmyz. Käsıporyndardyŋ, biznes basşylarynyŋ, ielerınıŋ, sauda ortalyqtaryn jalǧa aluşylardyŋ sanitarlyq normalardy saqtauy jönınde söilesıp jatyrmyz. Indet jūqtyru qaupı jabyq mekemelerde öte joǧary. Sanitarlyq normalardyŋ būzyluyna jol beruge bolmaidy. Adamdar şoǧyrlanǧan jerlerge, jabyq oryndarǧa bettūmşasyz baruǧa bolmaidy, ol üşın zaŋ boiynşa jauapkerşılık qarastyrylǧan. Indettıŋ uşyǧyp ketpeuı özımızge bailanysty.
ORVİ merzımı keluın eskere otyryp, küzge mūqiiat daiyndalu qajet. Densau­lyq saqtau nysandaryn äzırlep jatyrmyz – 500 den asa ottegı konsentratorlaryn, sonşama fluometrlardy, arnaiy tösekterdı satyp aldyq.
Bız būǧan deiıngı qatelerdı qaitalamauǧa tiıspız, şamadan tys menmen bolmau kerek. Bettūmşa taǧu mındettı. Qoldyŋ gigienasy men äleu­mettık qaşyqtyqty saqtau – būl da oryndaluy mındettı qarapaiym şarttar. Asa qajet bolmasa adam­dar köp jinalatyn jerlerge barmau kerek. Qoǧam virustyŋ barlyǧyna senbedı, adamdar köp jinalatyn jerlerde jürdı, türlı jiyndar ötkızdı. Ärkım özınıŋ densaulyǧyna jauapty ekenın tüsınuı tiıs. Memlekettık organ retınde bız ony tüsındıremız, baqylaimyz, būl bızdıŋ ortaq mındetımız. Indet üiınıŋ tabaldyryǧynan attamauy üşın ärkım qolynan kelgennıŋ bärın jasauy kerek.
Biznes, sauda nysandarynyŋ basşylaryn bır mezette 30-40 adamnyŋ ystyǧyn teksere alatyn teplovizorlardy qoldanuǧa şaqyramyz. Mūndai teplovizorlardy bız emhanalarǧa ornattyq. Küzde ORVİ mausymynda ındetke ūşyrau qaupı ūlǧaiady, oǧan selqos qarauǧa bolmaidy. Sondyqtan bız ol turaly aşyq aitamyz, saq bolu qajet.

Qataŋ şaralar nätije berdı

– Karantin şaralarynyŋ arqasynda naqty qandai jetıstıkterge qol jetkızıldı?
– Bırınşıden, karantin şaralary ındettıŋ taralu ekpının bäseŋdettı. Prezidenttıŋ karantin jariiala­ǧany bärımızge jaqsy kömek boldy. 5 şıldeden 12 tamyz künıne deiın därıgerdı şaqyru sany üş ese tömendedı. Onyŋ ışınde KVİ belgılerı bar şaqyrular boiynşa täulıgıne 500-den qazır 40-qa tüstı, körsetkış 12 ese azaidy.
Stasionarlar 99 paiyz­ǧa toldy jäne qosymşa kün saiyn jaŋasyn aşyp otyruǧa mäjbür boldyq. Bız temırjol auruhanasyn infeksiialyq karantin stasionary etıp qaita jasaqtadyq, 1- qalalyq auruhanany, 2-şı, 3-şı, balalar auruhanasyn jasaqtadyq, öte jedel türde «Ramada Plaza» memlekettık material­dyq rezervterden tösekter qoidyq. IIM-nıŋ gospitaly, respublikalyq kardiohirurgiialyq ortalyq – barlyǧy 16 stasionar jūmys ıstedı jäne olardyŋ bärıne derlık nauqastar 100 paiyz­ǧa toldy.
Karantin şaralarynyŋ arqasynda tösekterdıŋ jük­temelıgı qazırgı künı 14 pa­iyzdy qūrady. Jansaqtau bölımınıŋ tolyqtylyǧy 3,7 ese tömendedı. Qazırgı künı bız 4 infeksiialyq stasionardy japtyq, kelesı aptada taǧy beseuın jabamyz. Iаǧni, jaǧdai qalypqa tüsıp keledı. Oŋ ürdıs bar. Bıraq oǧan bosaŋsymauymyz kerek, ötkennen sabaq aluǧa tiıspız. Därıgerlerge oŋai bolǧan joq. Öte qiyn tidı, bıraq olar nauqastardy jazyp şyǧu üşın qoldan kelgenınıŋ bärın jasady.
Esterıŋızde şyǧar, bärın jüre-bara üirenuge tura kel­dı: emdeu hattamasy öz­ger­tıldı, halyqaralyq
tä­jı­ribeler zertteldı, därı­lerdı jedel satyp alu kerek boldy. Jaǧdai soǧan mäjbür ettı.
Farmasevtık kompaniialardyŋ distribiutorlaryna qarjy böldık, äitse de būl olardyŋ öz biznesı bolatyn, qalyptastyru qoryn qūruǧa tura keldı. Azyq-tülık qauıpsızdıgın qamtamasyz etken siiaqty olardyŋ ainalym kapitalyna qarjy böldık. Es­terıŋızde şyǧar, būl uaqyttarda därıhanalarda ülken kezek bolatyn, el abyr-sabyr boldy, keibıreuler därı-därmektı keregınen artyq satyp alyp, naqty därıge mūqtajdardy eşteŋe qaldyrdy.
Osy uaqyt ışınde 10 borttai därı-därmek jetkızdık: ystyqty tüsıretın, antibiotikter, viruske qarsy, antikoagulianttar, qandy sū­iyltatyn. Küzde osy jaǧdai qaitalanbas üşın bız qazır Densaulyq saqtau ministrlıgımen, «SK-Farmasiiamen» bırlesıp qor jinau boiynşa jūmys ıstep jatyrmyz. 500 ottegı konsentratorlaryn aluǧa biudjetten aqşa böldık, 200-den astamyn demeu­şıler alyp berdı. Olardyŋ sany qazır 700-ge jettı. Endı bızdıŋ därıgerler ottegını jyldamdatyp beretın apparat bar ekenın aitady, onyŋ nätijelılıgı joǧary. Bız osy jabdyqtardy aluǧa biudjetten qarjy böldık. Qosymşa İVL apparattaryn satyp alyp jatyrmyz, Densaulyq saqtau ministrlıgı de satyp alyp jatyr. Olardyŋ bärın jedel satyp aldyq, olardyŋ köp bölıgı qazır stasionarlarda qoldanysta, bıraq küzge taǧy qamdanyp jatyr­myz. «Ramada Plazaǧa» 500 auruhana tösekterın aldyq. Alǧaşqy kezderı, jedel qimyldau kerek bolǧanda, memlekettık materialdyq rezervten äskeri tösekter alǧanbyz, ülken stadiondardy soǧan sai jaraqtauǧa daiyn bolǧanbyz. Abyroi bolǧanda jaǧdai oǧan jetkızgen joq. Karantin şaralary kömektestı. Bıraq bız ömır boiy karantin jaǧdaiynda bola almaimyz.

Dert saldaryn joiu kerek

Osy uaqyt ışınde uaqytşa jūmyssyz qalǧan adam­darǧa kömek retınde memleket köp qarjy böldı, tömengı jalaqy töledı. Ekınşı ret qaitadan karantin jariialanǧanda kömek alu üşın 160 myŋ ötınış tüstı, 134 myŋ adamǧa ol qaita tölendı. Onyŋ aldynda 300 myŋ adam bolǧan. Būl ekonomikaǧa köp salmaq tüsırdı. Şaǧyn jäne orta biznes, köptegen qyzmet körsetu salalary karantin kezınde toqtap qaldy, būl adamdardyŋ densaulyǧy üşın, biznesmender ony tüsındı. Bıraq aqyryndap karantinnen şyǧu kerek. Özımızdı tärtıpke baǧyndyruymyz kerek. Qazır karantinnen keiıngı kezeŋge mūqiiat daiyndalyp jatyrmyz. Şaǧyn jäne orta biznestıŋ, qyzmet körsetu salalarynyŋ, äleu­mettık nysandardyŋ ökılderımen kün saiyn jūmys ıstep jatyrmyz.
Karantin kezınde emhanalar josparly em-şaralardy toqtatqan bolatyn, tek COVID-pen ǧana ainalysuǧa mäjbür boldy. 90, 70, 50 myŋ pasientter bekıtılgen emhanalar bar. Därıgerler üşın onyŋ qandai zor jükteme ekenın tüsınetın şyǧarsyzdar!
Därıgerlerdıŋ jetıspeu­şılıgın kolledj tülekterın jedel jūmyldyru arqyly şeştık. Ol şamamen – 300. Būl bızdıŋ rezidentter, meduniversitetterdıŋ tülekterı ärı qarai oqularyn rezidenturada jalǧastyru jäne bır mezette infeksiialyq statsionarlarda jūmys ısteu üşın jarty milliard teŋgenıŋ grantyn böldık.
Endı karantin şaralarynyŋ arqasynda jaǧdai tūraqtaldy. Jaǧdai jaqsardy. 3-auruhanada bügıngı künı 7 adam jatyr, ındet örşıp tūrǧanda 426 nauqas bolǧan. 1-auruhanada 757 nauqasqa jetken, qazır onda 32 adam jatyr. Jaŋa moduldık infeksiialyq auruhanada 200 tösek ornyn jasaqtaǧanbyz, qazır 96 pasient jatyr.
Karantin şaralaryn alyp tastaǧannyŋ özınde bız viruske būiryq bere almaitynymyzdy tüsınuımız kerek. Barlyq memleketterdıŋ basyndaǧy jait osy. Damyǧan elder – Ūlybritaniia, İspaniia, İtaliia, AQŞ jäne olardyŋ infraqūrylymdary osyndai jüktemege tap boldy. Onyŋ bärın internet arqyly körıp-bılıp otyrmyz. Bız de arnaiy sait pen situasiialyq ortalyq qūrdyq. Alǧaşqy kezderı qalai bolǧany esterıŋızde bolar: pasienttı 1-şı qalalyq auruhanaǧa aparatyn, ol tolǧanda 2-şı, 3-şı auruhanalarǧa apardy. Şaǧym köp boldy. Situasiialyq ortalyqty sol üşın qūrdyq, oǧan barlyq aqparat salynyp tūrdy: barşa bos tösek oryndary onlain-rejimde körsetılıp tūrdy, situasiia­lyq ortalyq nauqastardy retımen böldı. Uaqyt öte kele täjıribe jinadyq, ol qazır köp kömek boldy. Endı küzdıŋ ORVİ mausymyna daiyndaluymyz kerek. Bız, sondai-aq, PSR-testterdı ötkızu üşın zerthanalar sanyn köbeittık, medjabdyqtar satyp aldyq. Bıraq, auruhanaǧa tüspeu üşın özımız saq boluǧa tiıspız.Mektepke daiyndaludamyz, bıraq köptegen mäseleler bar

– Pandemiia bılım sala­syna aitarlyqtai äser ettı. Qazır köptegen ata-­analar oqu prosesıne alaŋ­daidy. Oqu jyly qalai ūiymdastyrylady?
– Virus barlyq josparǧa, sonyŋ ışınde bılım beru salasyna özgerıster engızdı. Bız mektepterdıŋ daiyndyǧyn qamtamasyz etudemız. Ärine, qaşyqtan oqytu bolady, būl balalar men mūǧalımderdıŋ, jalpy alǧanda, är otbasynyŋ qauıpsızdıgı üşın qajet. Bızde 200 myŋnan asa oquşy bar. Bastauyş buyn kezekşı synyptarda oqi alady. Keibır otbasylarda ata-­anasynyŋ ekeuı de jūmys ısteitındıkten, balalaryn qaldyratyn jerlerı joq. Balabaqşalarda kezekşılık boiynşa toptar jūmys ısteidı, 15 adamnan aspaidy. Bastauyş synyptarda da solai, bır synypta 15 adamnan aspauy tiıs. Biyl 25 myŋ bala bırınşı synypqa baruy kerek, däl osy uaqytta 17 myŋy mektepke baruǧa ötınış bıldırdı. Mūǧalımder būǧan daiyndaluda, bıraq tamaq berılmeidı, öitkenı būl qazırdıŋ özınde qauıptı sanalady.
Oqulyqtardy satyp alamyz. Qazırdıŋ özınde 1,5 millionǧa juyq oqulyq satyp alyndy. Būl üşın 2 milliard 300 million teŋge bölındı. Kıtaptardyŋ köbı keldı.
Kompiuterge qatysty mäseleler jeterlık. Kompiuter satyp aluǧa mümkındıgı joq otbasylar bar. Memleket basşysynyŋ tap­syrmasy boiynşa Ükımet qarjylandyrdy, tek kompiuterlerdı satyp aluǧa jergılıktı jäne respublikalyq biudjetten 6 milliard teŋge bölındı. Būl şamamen 35 myŋ kompiuter. Bırınşı kezekte olardy jetım balalar, erekşe qajettılıkterı bar balalar, az qamtylǧan, köp balaly otbasylar, iaǧni halyqtyŋ äleumettık älsız sanattary alady. Bız olardy qaşyqtan oqytu kezınde memleket esebınen qamtamasyz etemız. Ötınışter kelıp tüstı. Bes baladan köp otbasylarǧa ekı kompiuterden beremız. Sonymen qatar şa­mamen 23 myŋ router qaras­tyrylǧan.
Qalada internet jüiesı älsız jerler bar. Bız būl turaly QR Sifrlyq damu ministrlıgımen bırlesıp, qosymşa antennalar, routerler ornatyp jatyrmyz. Būl osy syn kezeŋde oryn alyp otyrǧan qiyndyqtar.
Sonymen qatar, qazır mektepke daiyndyq jūmystary jürıp jatyr. Az qamtylǧan otbasylarǧa memleket qarajaty esebınen mektep formasyn satyp aluǧa kömektesemız. Byltyr bır oquşyǧa 30 myŋ teŋge bolsa, biyl 40 myŋ teŋge boldy. Eger aldyŋǧy jyldary 6 myŋ bala kömek alsa, biyl 13 myŋǧa juyq oquşyǧa osyndai qoldau körsetıledı. Būl äleu­mettık osal toptardaǧy balalar, erekşe qajettılıkterı bar balalar tärbielenetın otbasylar, az qamtylǧan, jetım balalar jäne köp balaly otbasylarǧa berıletın kömek. Sonymen qatar «Mektepke jol» aksiiasy bolady, bız būl baǧytta «Atameken» käsıpkerler Palatasymen, otandyq mektep formasyn öndıruşılermen bırlesıp jūmys jasaimyz. Az qamtylǧan otbasylarǧa da qoldau bıldıremız. Būl aqşa tek mektepke kiım satyp aluǧa baǧyttalǧan.
– Būǧan deiın Nūr-Sūltanda, äsırese bastauyş synyptarda mūǧalımder jetıspeitındıgı habarlanǧan bolatyn. Būl mäselenı qalai şeşesızder?
– Tūrǧyndar sany geometriialyq qarqynmen ösude. Qazır 1 million 200 myŋ tūrǧyn bar. Mektepke baratyn balalar jyl saiyn köbeiıp keledı. Ötken jyly 24 myŋ bala bırınşı synypqa barǧan bolsa, biyl 25 myŋ boldy. 6 myŋ bala mektep bıtırdı, al qyrküiekte 25 myŋ oquşy keledı – būl şamamen tört ese köp, al mūǧalımder sany būrynǧyşa. Osy sebeptı mektepterge salmaq tüsıp otyr, onyŋ bärınen habardarmyz.
Bügınde 22 mektepte oqu­şylar sany şamadan tys köp. Qalada üş auysymdyq segız mektep bar. Ötken jyly 5 myŋ oryndyq mektepter salyndy, eger ekı auysymda oqysa – 10 myŋ oryn. Biyl 10 myŋ oryndyq 12 mekteptıŋ qūrylysyn aiaqtap jatyrmyz, iaǧni ekı auysymda 20 myŋ oryn qamtamasyz etıledı.
Kelesı jylǧa da daiyndyq jūmystaryn jürgızıp jatyrmyz. Bız mektepter qūrylysyn saludy memlekettık-jeke menşık serıktestık jüiesı arqyly bastaimyz. Körıp otyrǧanyŋyzdai, koronavirus daǧdarysy ömırımızge, josparymyzǧa aitarlyqtai özgerıster engızdı. Köptegen ünemdelgen, oŋtailandyrylǧan qarajat äleu­mettık salaǧa baǧyttaldy. Biudjet şamamen 35 milliard teŋgege oŋtailandyryldy jäne onyŋ köp bölıgı äleumettık salany qoldauǧa, koronavirustyq daǧdarysqa, COVID-ke qarsy küreske baǧyttaldy. 2021 jyly aşylatyn 20 myŋ oryndyq mektepterdıŋ qūrylysyna daiyndyq jūmystaryn jürgızudemız. Eger ekı auysym bolsa, būl 40 myŋ oryndy qamtamasyz etuge kömektesedı.

Mūǧalım men därıger jetıspeidı

Qazırgı uaqytta 500 mū­ǧalım, sonymen bırge därıgerler jetıspeidı. Ötken jyly 400 därıger jetıspedı, jäne ındet kezınde olar ülken jüktemenı, auyr syndy bastan ötkerdı. Sondyqtan şūǧyl türde kadrlar tartylyp, olarǧa äleumettık qoldau körsetıldı. Prezident tapsyr­masymen ko­ro­navirus­pen küresu üşın qosymşa tölemder jasaldy. Pedagogtarǧa keletın bolsaq, jas kadrlardy tartatyn bolamyz. Būl pedagogikalyq kolledjder men universitetterdıŋ tülekterı. Biyl – mektepterımızge 500-ge juyq jas kadr keledı. Ärine, olar qosymşa aqy tölenetın bılıktılıgın arttyruy kerek. Būl sonymen qatar mūǧalımder üşın qosymşa yntalandyru jäne äleumettık qoldau paketı bolmaq. Prezident «Pedagog märtebesı turaly» zaŋǧa qol qoidy, ol mūǧa­lımnıŋ mümkındıkterın küşeitedı, jalaqyny köteredı.
Elordaǧa är aimaqtan mūǧalımder keledı. Pandemiiadan būryn bız oqytu jäne täjıribe almasu üşın mūǧalımder tobyn Kembridjge jıberıp, sol jerden mamandar şaqyryp otyr­dyq. Būl baǧdarlama jaqsy jūmys ıstedı, bıraq koronavirustyq daǧdarys kezınde toqtatyldy. Jūmys­ty mūǧalımderdı daiarlau ortalyǧymen bırge jalǧastyramyz. Mektepter salamyz, al bılım sapasynyŋ qandai bolatyny mūǧalımderge bai­lanys­ty. Olarǧa qoldau kerek, äleumettık qoldau ärqaşan maŋyzdy.
Otandyq ipotekalyq kompaniiamen kelısım jasaldy. Jyl soŋyna qarai satyp alu qūqyǧy bar päterler beretın bolamyz. Būl maqsatty baǧdarlama boiynşa – mūǧalımderge, därıgerlerge, äleumettık qyzmetkerlerge, polisiia qyzmetkerlerıne qoldau körsetuge, iaǧni tūr­ǧyn üige mūqtaj adamdar üşın aqşa bölınedı. 8000 päterdıŋ 1000-y osy sanatqa arnalatyn bolady.
– Elordalyq üş auysymdy mektepter qaşan joiylady?
– Bız osy baǧytta köp jūmys ıstep jatyrmyz, bıraq bärı köşı-qon men demografiiaǧa bailanys­ty. Biyl bız 12 mektep salamyz, üş auysymdy segız mektepten üşeuınıŋ mäselesı şeşıledı. 22 mektep şamadan tys tolyq, degenmen olardyŋ da keibıreuı üş auysymnan alynyp tastalady. Tūrǧyndar sany östı, sondyqtan in­fraqūrylym da soǧan sai boluy tiıs.Eşkım de nazardan tys qalmaidy

– Üleskerlerdıŋ mäselelerı qalai şeşılıp jatyr?
– Daǧdarystyŋ üleskerlerdıŋ problemalaryna äser etpeuı üşın memleket qoldan kelgenın jasauda. Biyl bız 8 myŋ otbasy tūratyn 20 tūrǧyn üi keşenın paidalanuǧa berudı josparlap otyrmyz. Daǧdarys būl salany da ainalyp ötken joq, auru örşıgen kezeŋde keibır qūrylysşylar auyryp qaldy, kei jerde qūrylys qarqyny bäseŋdedı. Osyǧan qaramastan kün saiyn osy mäselenı şeşumen ainalysamyz.
Bır päterdı bırneşe adamǧa sat­qan jaǧdailar boldy. Būl qylmys üşın köptegen adamdar jauapqa tartyldy. Memleket üleskerlerdı öz qiyndyqtarymen betpe-bet qalyp qoimas üşın aqşa böledı. Bıraq mūnyŋ qaita­rylatyn qarajat ekenın tüsınuımız kerek: üidı salyp bıtıru kerek, qūrylysşylarǧa jalaqy töleu kerek.
Eŋ kürdelı nysan – Jaǧalau audanyndaǧy üi, 30-blok. Ol ıs jüzınde daiyn, bıraq merdıger senımdı aqtamady, uäde beredı, oryndamaidy, endı oǧan senbeimız. Kündelıktı baqylau da ūiymdas­tyryldy. Aqşa bar, tek merdıger jūmys jasau kerek. Keide mynadai paradoks bar: jūmys jüru üşın aqşa salasyŋ, bıraq, ol nätije bermeidı. Ondaida jūmys­ty jasai alatyn adamǧa tap­syru kerek deimız. Sotqa jügınuge tura keledı.
Ötken jyly halyqpen kezdeskende emosiiaǧa erık bergender öte köp boldy. Barlyq jūmystar jürıp jatyr, bıraq olardy aiaqtau­ǧa uaqyt qajet. Elordada 52 problemalyq nysan bolsa, qazır olardyŋ sany azaidy. Bız üleskerlerge eşkımnıŋ nazardan tys qalmaitynyn aitamyz.
– Biyl 8 myŋ äleumettık päter salynady. Būl astananyŋ bükıl tarihyndaǧy rekordtyq sandar. Būl päterler qalai bölınedı?
– Memleket basşysy äleumettık tūrǧyn üi qūrylysynyŋ kölemın üş esege arttyrudy tapsyrdy. 2018 jyly 1100 päter berılse, 2019 jyly 2900 päter paidalanuǧa berıldı, biyl – 8000 äleumettık tūrǧyn üi berılmek. Būl päterler «Tūrǧyn üi qūrylys jinaq bankınıŋ» salymşylaryna, tūrǧyndardyŋ äleumettık älsız top­taryna, päter kezegınde tūr­ǧandarǧa, üiler būzylyp jat­qan apattyq jaǧdaidaǧy üi­lerdıŋ tūrǧyndaryna, mūǧa­lımder men därıgerler­ge, «Baqytty otbasy» baǧ­darlamasy boiynşa äleu­mettık jaǧdaiy tömen ot­ba­­sylarǧa taratylady. Bız pä­ter­lerdı proporsionaldy tür­de bölemız. Baspana mäselesı talai jyldan berı kele jat­qan mäsele, qazır qalada 46 myŋ adam baspana kezegınde tūr. Ol kezekke säikes berıledı. Būl mäsele boiynşa sūraqtar köp, sondyqtan bız Tūrǧyn üi basqarmasyn qūrdyq.
Sonymen bırge azamattarymyz ärtürlı organdarǧa jügırmeuı üşın, qūjat räsımdeumen ainalysatyn barlyq organdar bır jerde bolatyn tūrǧyn üi ortalyǧyn aşqymyz keledı.

Jeke tūrǧyn üilerge gaz keledı

– Nūr-Sūltanda gazdan­dyrudyŋ bırınşı kezeŋı jüzege asyryluda jäne gazben jabdyqtau jelılerıne qosyluǧa tehnikalyq şarttar beru bastaldy. Kögıldır otyn qai audandarǧa jetkızıldı jäne tūrǧyndar üiıne gaz kırgızu üşın qaida barady?
– Elordany gazdandyru – būl Elbasynyŋ, Qazaqstannyŋ Tūŋǧyş Prezidentınıŋ bes äleumettık bastamasy aiasynda jüzege asyrylatyn strategiialyq jobasy. Būl mäsele Memleket basşysynyŋ erekşe baqylauynda.
Biyl gaz Köktal, Köktal-2, Agroqalaşyq, Jeleznodorojnyi, Promyşlennyi tūrǧyn alabyna jetkızıledı. Sondai-aq, 1-2 JEO gazǧa auystyryluda, tūrǧyn audandarda gaz taratu jelılerı salynuda. Ştabtar aşyldy, onda jeke üilerdıŋ ielerıne gazǧa qosyluǧa tehnikalyq jaǧdai jasalǧan. Bız üilerge gaz qūbyrlaryn tartamyz, gaz eseptegışpen qamtamasyz etemız, al üidıŋ aumaǧynda jäne ışınde ielerı lisenziialanǧan kompaniiany jaldap, qajettı jabdyqtar men jelılerdı ornatady. Gazdandyrudyŋ arqasynda auaǧa şyǧarylatyn ziiandy qaldyqtar kölemı 40 myŋ tonnaǧa azaiatyn bolady.

Jadyra ŞAMŪRATOVA,
Däulet ASAUOV