Qazırgı jastardyŋ ruhani jansaraiyn tüsınu qiyn-aq. Jaŋa tolqynnyŋ özındık tanymy, közqarasy, öz talǧamy bar. Jastyqqa tän jalyny da ūryp tūr. Alaida jastardyŋ betalysyna synmen qarau aǧa ūrpaqqa tän bolsa kerek. Tıptı öz balasyna da «sana ber» degen qazaqtyŋ danalyǧy, mūnyŋ asa qajettıgın bıldırse kerek. Sol qaǧidamen bız de bır auyz söz aitpaqpyz.
Jaqynda otyzǧa kelmegen äp-ädemı boijetkenmen ömır turaly az-kem söilesıp qaldym. Ata-anasynyŋ bauyrynda barşylyqtyŋ ortasynda ösken, joǧary bılım alyp, özınıŋ qalaǧan biıkterıne jaqyndap kele jatqan boijetken. Keleşekte küieuge şyǧu da, säbilı bolu da oiynda bar. «İä, barǧan jerıŋdı baqytty et, baǧyŋ aşylsyn!» degen tılegımdı estısımen älgı boijetkennıŋ şart ketpesı bar ma. «Men nege barǧan jerımdı baqytty etuım kerek?» dep qarsy sūraq qoidy. Ädette, ūzatylar qyzǧa solai aitylady, jas kelın tüsken jerın de baqytty etuın qalauy qalypty närse, äuletı de sony kütedı dep tüsındırıp kördım. Boijetkennıŋ öz talaby bar eken. «Men barǧan jerımdı baqytty etemın dep barmaimyn, özım baqytty bolamyn dep baramyn dep tūrmysqa şyǧamyn» dep jauap berdı. Jaraidy, eşkım betıne qarsy kelmegen qyzdyŋ erkelıgı şyǧar. Alaida äzıl-şyny aralas aitylǧan sözdıŋ astarynda ädetten bölek qauıptı oi jatyr. Ol – jas qyzdardyŋ qazaqy «kelındık» statusyn öz maǧynasynda qabyldamauy. Basqa elge ūzatylyp, böten jerge kelın bolu – adam ömırındegı ülken özgerıs. Būrynǧy erkelıgı qalyp, äuletten bastap, ata-enesı men taŋdap tigen jary üşın, keiınırek säbiı üşın jauapkerşılık alady. Qyz kezındegı erkelıgı men erkındıgın artta qaldyrmasa, sol qalpymen «kelındık ölşemge» şaq kelmeitınıne köp jastar män bere bermeidı. Ärqaisymyzda jalǧyzdan qyz bolǧan soŋ, olardyŋ baqytty boluyn aldymen äke-şeşesı oilaidy. Tym erkeletetınımız de sondyqtan. Dese de bır tanysymnyŋ öz qyzyna «enesı menen qatty bolmasyn» dep qyzyn äbden pysyq etıp, üi şaruasyna beiımdep tärbielegenın bılıp taŋ qaldym. Köbımızdıŋ oiymyzǧa kele bermeidı. Alaida būl – aqyldy ananyŋ äreketı. Taǧy bır qūrbym tıptı maŋǧaz. Boijetıp qalǧan qyzyna yzyŋdap «ony bylai jasa, mynany bylai et» dep aitqanyn körgen emespın. Sebebın sūraǧanymda, erteŋ barǧan jerınıŋ tärbiesıne, tärtıbıne tez ikemdelıp, sol jerde qazandy qalai qainatsa, būl da solai qainatatyn bolsyn degen erkıne qoiǧanyn aitty. Rasynda ol da – jaqsy tärbie. Bır qazaq bolǧanymyzben, är el tügılı, är üidıŋ de özınıŋ qalyptasqan ädetı men ädebı de bar. Barǧan jerınıŋ tütının bır mūrjadan şyǧarsyn degen ananyŋ da aitqany dūrys şyǧar. Jalpy, «enem bıledı, enemdıkı dūrys» degen jaŋa tüsken kelınderdıŋ äuletınde süikımdı bolyp, tez sıŋetının de baiqap jürmız.
Al barǧan jerımde jabylyp jürıp menı baqytty etıŋder dep qarap otyratyn tıkbaqai qyzdyŋ sözıne ne deimız. Erteŋ oiy özgermese balasyn qūşaqtap qaityp keletınderdıŋ qataryna qosylar. Ol da qorqynyşty emes, qazır ekınıŋ bırı aiyrylysyp jatyr. Būl, ärine, menıŋ oiym. Bıraq barlyq qyzdardyŋ barǧan jerıne tastai batpai törkınıne qaityp oraluy jaqsylyq emes qoi. Onyŋ aldyn alu üşın aldymen şeşelerı oilanuy kerek şyǧar.
Qazaq aitady eken, «Qyzyŋ jaqsy bolsa – bır baqyt, ūlyŋ jaqsy bolsa – myŋ baqyt, kelınıŋ jaqsy bolsa – şyn baqyt» dep. Adam baqyty janyndaǧy jandardyŋ qabaǧy men jaidary mınezıne, şyn yqylasy men riiasyz köŋılıne bailanysty. Ol bolmaǧan jerde özımşıldık, köŋıldegısıne jetpei, oilaǧany bolmai basymen alysqandardyŋ baqyty baiandy bolmas.
