ARYS, BIZ BIRGEMIZ!
– Arystyŋ Nūr-Sūltan qalasyna bekıtılgen toǧyzynşy sektorynda bügıngı taŋda qandai jūmys jürgızılude?
– Mūnda bır apta būryn jaŋa köppäterlı tūrǧyn üidıŋ qūrylysy bastaldy. Jalpy, bızdıŋ sektorda üş köpqabatty tūrǧyn üi salynyp jatyr. Sonymen qatar tehnikalyq tekserıske säikes qalpyna keltıruge jaramsyz dep tabylǧan jäne jaŋa qūrylystyŋ qajettılıgı turaly şeşım qabyldanǧan üilerdıŋ ornyna 150-ge juyq jaŋa jeke tūrǧyn üiler salyp jatyrmyz.
Toǧyzynşy sektorda auqymdy jūmys atqaryluda. Būl aumaqta halyq öte tyǧyz ornalasqan. Mūnda 1467 tūrǧyn-jai qalpyna keltırıluı kerek bolǧan. Qalada jalpy 98 köppäterlı üi bolsa, sonyŋ 57-ın, iaǧni 60 paiyzyn qalpyna keltıru Nūr-Sūltan qalasyna tapsyrylǧan. Sonymen qatar 717 jeke üidıŋ päterlerın jöndeuden ötkızıp jatyrmyz. Üş köppäterlı tūrǧyn üi, 150-jeke üi qalpyna keltırılmeitın bolǧandyqtan olar qazır būzyldy. Tūrǧyndary uaqytşa basqa jerge qonystandy. Qalǧan kürdelı jäne aǧymdaǧy jöndeu jūmystary jalǧasuda. Tiıstı aqaulyq aktılerı daiyndalyp, saualnamalar jürgızılıp, mamandandyrylǧan ūiymdardyŋ qorytyndylary jasaldy. Jūmystar jalǧasuda.
– Belgılengen tapsyrmamen, jūmys auqymyn oryndai alasyz ba?
– Jalpy alǧanda, ärine, ülken jūmys atqaryluda. Bızdıŋ sektorda şamamen 10 myŋ adam tūrady. Būl Arys qalasynyŋ jalpy halqynyŋ 5 bölıgı. Eger tūrǧyn üi qory turaly aitatyn bolsaq, Nūr-Sūltan qalasyna bekıtılgen 9-sektor qaladaǧy jalpy tūrǧyn üi qorynyŋ 18 paiyzyn qūraidy. Astanamyzda aitarlyqtai yrǧaqty jūmys nätijesın körsetıp, auqymdy jūmys atqaruy kerek ekendıgımen kelısemın: bız qazırgı uaqytta osyǧan tyrysyp jatyrmyz. Ärine, jaŋa tūrǧyn üi salu üşın bıraz uaqyt qajet, tehnologiiaǧa bailanysty mäseleler bar. Bız jūmysty barlyq normalarǧa, erejelerge jäne qūrylys tehnologiiasyna säikes jürgızetınımızdı atap ötkım keledı. Bölıngen qarajat igerılude. Ükımet kürdelı jöndeuden ötkızuge jäne jaŋa qūrylysqa qarjy böldı. Sondai-aq, qarajattyŋ belgılı bır mölşerı Nūr-Sūltan qalasynyŋ jergılıktı biudjetınen qarastyrylǧan. Sonymen qatar «Nūrly Astana» biudjetten tys qory jeke tūlǧalar men käsıporyndardyŋ, basqa departamentter men mekemelerdıŋ demeuşılık kömegı arqyly tolyqtyrylady. Iаǧni, bız osy üş qarajat közın Arys qalasyndaǧy üilerdıŋ qūrylysyna, kürdelı jöndeuden ötkızuge jäne aǧymdaǧy jöndeuge paidalanamyz.
– Jūmysqa qanşa adam tartylady? Tehnika jaǧy qalai?
– Qazırgı taŋda mūnda 1000-ǧa juyq adam jūmys ısteidı. Bız būl ärleu jūmystary bastalǧan saiyn adam sanyn arttyryp jatyrmyz. Ärtürlı jūmys nysandarynda 30-dan astam merdıgerlık ūiym jūmys ısteidı. Barlyq qajettı materialdar satyp alynady. Jūmys kestesı daiyndaldy. Barlyq qajettı jabdyqtar jūmys ısteidı. Bızde eşqandai qiyndyq joq, ekı auysymda jūmys jasaimyz. Aua raiynyŋ qolaisyzdyǧyn eskere otyryp, jūmysty taŋǧy saǧat 05.00-06.00-de bastauymyz kerek. Tüsten keiın tüskı üzılıs jasaimyz. Jūmysşylar bırneşe saǧat demalady, sodan keiın jūmys kün batqanǧa deiın jalǧasady.
Şılde aiynyŋ basynda şatyrly lager jasaqtadyq, onda 65 adamdy qūraityn ştab qyzmetkerlerı tūrady. Sonymen bırge astanalyq jedel järdem qyzmetkerlerı de jūmys ısteidı. Adamdar qajettınıŋ bärımen qamtamasyz etılgen.
Eşkımge täueldı bolmas üşın tehnikany özımızben bırge alyp keldık. Özımız tūrǧan jerdıŋ sanitarlyq jaǧdaiyn saqtaimyz, jük tieuşıler ünemı qoqys şyǧarady. Būl jaǧynan bızde eşqandai qiyndyq joq.
– Sızdıŋ sektorda jūmys barysynda qandai da bır kürdelı jaǧdailarmen betpe-bet keletın jaǧdailar bola ma?
– Jergılıktı bilık organdarymen jäne kommunaldyq qyzmettermen tyǧyz jūmys ısteitınımızdı atap ötkım keledı. Öitkenı, bız jaŋa üilerdıŋ injenerlık infraqūrylymǧa qosu mäselesın şeşuımız kerek. Osyǧan bailanysty jergılıktı atqaruşy organdarǧa rizaşylyǧymyzdy bıldıremız, öitkenı olar bızdıŋ mäselelerımızdı tek tehnikalyq sipatta ǧana emes, sonymen bırge qūjattardyŋ uaqtyly oryndaluyna bailanysty qūqyqtyq mäselelerdı de jedel şeşedı. Sürılgen üilerdıŋ barlyq qūjattary säikesınşe räsımdelmegenıne bailanysty qiyndyqtar boldy. Keiın adamdarǧa eşqandai qiyndyq tumas üşın, būl mäselelerdı qazır şeşuge tyrysyp jatyrmyz.
Jergılıktı tūrǧyndar kelıp, qūrylys-montaj jūmystarynyŋ barysyna qyzyǧuşylyq tanytyp, kei jūmysqa öz baǧasyn berıp jatatynyn aita ketu kerek. Olarǧa üige qajettı qūjattardy qalpyna keltıruge qatysty keŋes berıledı. Bız būl jerde de yntymaqtasa jūmys ısteuge tyrysamyz. Ştab HQKO bazasynda ūiymdastyrylǧan.
Bız 9-şy sektorymyzdy şaǧyn uchaskelerge böldık. Är şaǧyn uchaskede tuyndaityn mäselelerdı şeşuge jauapty adam bekıtıldı. Ärine, adamdar jūmys sapasyna köŋıltolmauşylyq bıldıretın kezder bolady nemese olardy alaŋdatatyn mäseleler tuyndaidy. Bız būl mäselelerdı tez arada şeşuge tyrysamyz. Kez kelgen adam bızdıŋ ortalyqqa habarlasyp, ötınış qaldyra alady. Bız ony merdıgerge beremız jäne būl eskertulerdı mındettı türde qalpyna keltıremız.
– Qūrylys jūmystaryn qaşan aiaqtalady? Adamdar qaşan üilerıne qaitady?
– Eger merzım turaly aitatyn bolsaq, jeke tūrǧyn üilerdıŋ, sondai-aq 54 köp päterlı tūrǧyn üi keşenındegı päterlerdıŋ aǧymdaǧy jäne kürdelı jöndeuın 25 tamyzǧa deiın aiaqtaudy josparlap otyrmyz. Jaŋa oqu jyly bastalar aldynda balalardyŋ qolaisyzdyq sezınbei mektepke barulary kerek. Jaŋa qūrylysqa keletın bolsaq, bız būl jūmystardy qyrküiekte aiaqtaudy josparlap otyrmyz. Aua raiy mümkındık beredı. Montajdau jūmystaryn uaqtyly aiaqtauǧa bailanysty qiyndyqtar bolmaidy dep oilaimyn.