Nazarbaev universitetıne oquǧa tüsu bügınde ärbır daryndy qazaqstandyq örennıŋ maqsattary tızımınde alǧaşqy orynda tūrǧany anyq. Tıptı, student atanu jasynan äldeqaşan asyp ketken kısıler de «Qūdai qalasa, balam mındettı türde osy oqu ornynda oqityn bolady» dep ıştei tılek etedı. Astanadaǧy Qabanbai batyr daŋǧylynyŋ boiynda qonys tepken būl mekeme şynynda da sanauly jyldar ışınde bılım beru men innovasiianyŋ halyqaralyq ortalyǧy retınde qalyptasyp ülgerdı.
İNNOVASİIаǦA JOL AŞYQ
Universitet 2010 jyly Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ tıkelei bastamasymen qūrylǧan. Joǧary bılıktı kadrlardy daiarlau men otandyq ǧylymdy damytudy basty missiiasyna ainaldyrǧan oqu ordasy öz aldyna bırneşe strategiialyq mındetterdı qoiǧan. Onyŋ äuelgısı – Qazaqstandaǧy bılım beru jüiesın reformalaudaǧy köşbasşylyq. Iаǧni, Nazarbaev universitetınıŋ täjıribesı elımızdıŋ basqa da oqu oryndaryna taratylyp, nasihattalady. Būdan bölek, mekeme akademiialyq jäne ǧylymi liderlıkke ūmtylatyndyqtan, älemdık deŋgeidegı bäsekelestıkke de qauqarly. Sonymen qatar, universitet densaulyq saqtau salasynda qyzmet körsetu modelın jasap, innovasiialardy öndırıske engızbek.
Nazarbaev universitetınıŋ professorlyq-oqytuşylyq qūramy 346 müşeden tūrady. Onyŋ 22 paiyzy – otandyq, 78 paiyzy – şeteldık ūstazdar. Atap aitsaq, 48 mūǧalım Ūlybritaniiadan, 62 mūǧalım AQŞ-tan, 21 mūǧalım Kanadadan kelgen. Jalpy, mūnda 49 memlekettıŋ ökılderı jūmys ısteidı. Keleşekte özımızdıŋ mamandardy da köptep tartu josparlanǧan. Osy oraida, äsırese, «Bolaşaq» halyqaralyq baǧdarlamasynyŋ tülekterıne berıler mümkındık joǧary. Qazırgı taŋda universitette 98 «bolaşaqşy» qyzmet atqaruda.
JÜZDEN JÜIRIK QANA QABYLDANADY
Nazarbaev universitetıne qabyldanu äste oŋai emes. Mūny bız mekemedegı Qabyldau departamentınıŋ direktory Dinara Aşyqbaevamen söileskenımızde tüsındık.
– Talapkerler aǧylşyn tılınen test jäne pändık emtihandar tapsyrady. Eger ol «Altyn belgı» nemese üzdık attestat iegerı bolsa, būl basymdyqtary da eskerıledı. Barlyq synnan sürınbei ötıp, bılımderın däleldegen ūl-qyzdar universitet studentı atanady. Alaida talaptar öte qataŋ. Sondyqtan qūjat tapsyrǧandardyŋ şamamen 10-20 paiyzy ǧana oquǧa tüsedı. Mysaly, 2010 jyly universitet aldyndaǧy daiyndyq, iaǧni, foundation baǧdarlamasynyŋ ırıkteu konkursyna tırkelgen 3519 talapkerdıŋ 13,08 paiyzy nemese 484-ı, 2011 jyly 4247 talapkerdıŋ 11,8 paiyzy nemese 501-ı, 2012 jyly 4178 talapkerdıŋ 12,1 paiyzy nemese 506-sy, 2013 jyly 3290 talapkerdıŋ 16,3 paiyzy nemese 535-ı, 2014 jyly 3362 talapkerdıŋ 16,3 paiyzy nemese 548-ı, 2015 jyly 3380 talapkerdıŋ 20,7 paiyzy nemese 700-ı qabyldandy. Būdan jyl saiyn ümıt bıldıruşı jetkınşekterdıŋ bılım sapasy jaqsaryp, säikesınşe grant sany da artyp bara jatqanyn baiqauǧa bolady, – dedı ol.
Bakalavr baǧdarlamasy boiynşa 2012 jyly ırıkteu konkursyna tırkelgen 11 adamnyŋ 29-yna, 2013 jyly 218 adamnyŋ 48-ıne, 2014 jyly 248 adamnyŋ 91-ıne, 2015 jyly 346 adamnyŋ 85-ıne Nazarbaev universitetınıŋ studentı atanu baqyty būiyrypty. Magistratura baǧdarlamasyna 2013 jyly 115 azamat, 2014 jyly 253 azamat, 2015 jyly 287 azamat qabyldanǧan. Al PhD grantyn 2013 jyly 12 kısı, 2014 jyly 37 kısı, 2015 jyly 25 kısı ielengen.
IZGI ISTER MEN ILKIMDI BASTAMALAR
Nazarbaev universitetınde oqityndar kündız-tünı kıtaptan bas almaidy dep jaŋsaq pıkırge tym sene beruge bolmaidy. Öitkenı, mūndaǧy studentter sabaqtan tys kün tärtıbın de barynşa tiımdı ärı qyzyqty etıp ūiymdastyrady.
Biyl Memleket basşysynyŋ qatysuymen Nazarbaev universitetınıŋ 621 tülegıne saltanatty türde diplom tapsyru räsımı öttı. Olardyŋ ışınde 443 bakalavr, 178 magistr bar.
– Universitette 130-dan asa studenttık klub jūmys ısteidı. Oǧan 1661 şäkırt qatysady. Klubtardyŋ ärqaisysy özınşe bölek, ainalysar qyzmetterı bır-bırıne ūqsamaidy. Bıreuı käsıbi damytu, bıreuı ziiatkerlık oiyndar, bıreuı öner, endı bıreuı qaiyrymdylyq tärızdı salalarǧa arnalǧan. Qaiyrymdylyqqa baǧyttalǧan klubtardyŋ bırı – Qyzyl Jarty ai qoǧamy dep atalady. Onyŋ müşelerı elordadaǧy tūrmysy tömen nemese köp balaly otbasydan şyqqan büldırşınderge aǧylşyn tılı jäne matematika pänderınen qosymşa sabaqtar beredı. Keide universitet ışıne ekskursiiaǧa şaqyryp, zerthanalardy aralatady. Robot jasau tehnikasy boiynşa şeberlık synyptaryn ötkızedı. Mūnymen qosa, Children Charity Club atty üiırme de bar. Oǧan qatysuşylar byltyr «Warm winter», iaǧni, «Jyly qys» aksiiasyn ūiymdastyryp, äleumettık kömekke mūqtaj astanalyq otbasylarǧa qysqy kiım aluǧa järdemdestı. Öz ısın jemıstı jürgızıp kele jatqan üiırmelerdıŋ bırı – Erıktıler kluby. Oǧan qandai da bır ıs-şaralardy ötkızude qalalyq äkımdık, Bılım jäne ǧylym ministrlıgı nemese türlı kompaniialar tarapynan ötınışter tüsse, kez kelgen sätte qol ūşyn sozady. Mäselen, qazırdıŋ özınde 300-den asa studentımız «EKSPO-2017» körmesıne erıktıler qataryna tırkelıp, treningterıne qatysyp jür, – dedı Nazarbaev universitetınıŋ studentter ısı jönındegı menedjerı Qasymhan Nūrmūhamedov.
Universitettegılerdıŋ kez kelgen ıs-şaraǧa qazaqi keiıp berıp, ūlttyq dästürge sai ikemdeitını de quantty. Mysaly, studentter bükıl oqu oryndarynda ötetın Hellouinnıŋ ornyn Mifologiialyq keiıpkerler festivalımen almastyryp, tamaşa ülgı körsetken.
STUDENTTER SPORTTAN DA KENDE EMES
Oqu orny studentterınıŋ sporttyq ömırı de mazmūndy. Osy salanyŋ jetekşısı Eljas Kämenovtıŋ aituynşa, universitette 9 qūrama komanda bar. «Olar voleibol, basketbol, futbol, horeografiia jäne cherliding saiystarynda synǧa tüsedı» dedı maman.
Osy tūsta cherliding degen sözdıŋ bızge bölekşe estılgenı ras edı. Kinodaǧydai qolyna qyzyldy-jasyldy jalauşalar ūstap alyp, taŋǧaldyrar akrobatikalyq qimyldar jasaityn top köz aldymyzǧa elestedı.
– İä, däl solai! – dep sport jetekşısı oiymyzdy rastady. – Ökınışke qarai, Qazaqstanda cherlidingtı go-go stilımen şatastyrady. Ol dūrys emes. Cherliding – boiyna akrobatika, gimnastika syndy qiyn önerlerdı toǧystyrǧan kürdelı sala. Ondaǧylar nebır qauıptı qimyldardy jasap, adamdardan piramida qūrastyrady. Nazarbaev universitetınıŋ qūramasyn kezınde AQŞ-taǧy Diu Solei sirkınde jūmys ıstegen äigılı gimnast Nūrat Smaǧūlov jattyqtyrady. Biyl tūŋǧyş ret cherlidingten Ūlttyq studenttık liga ūiymdastyryldy. Sonda bızdıŋ komanda 1-oryndy enşıledı.
Cherliderlerden şahmatşylar men futbolşylar da qalyspaidy eken. Universitet studentterı respublikalyq saiysta şahmattan 4 jyl qatarynan bas jülde iegerı bolyp kele jatsa, futboldan ekınşı jyl eŋ biık tūǧyrdan körınıptı. Jekelei jarystarda da top jaryp jürgen studentter az emes. Solardyŋ bırı Möldır Mekenbaeva byltyr Äbu-Dabida djiu-djitsudan ötken älem chempionatynda altyn medaldı qanjyǧasyna bailady.
Jetıstıkterıne qarap, erıksız taŋdaiyŋdy qaǧasyŋ. Būl şäkırtterdıŋ täulıkterınde jūrttıkındei 24 emes, 30 saǧat bar şyǧar. Bärıne ülgeredı… Onyŋ syryn tolyqtai ūǧynyp, bolmysyŋa sıŋıru üşın mındettı türde Nazarbaev universitetınde oquyŋ kerek siiaqty.
Botagöz MARATQYZY
