Käsıpkerler qūqyǧyn qorǧau jäne sybailas jemqorlyqqa qarsy ıs-qimyl keŋesınıŋ kezektı otyrysynda otandyq äuen avtorlary men käsıpkerlerdıŋ qūqyǧyn qorǧau mäselelerı qaraldy.
TİISTI SYIAQY TÖLENBEIDI
Jiynǧa keŋes müşelerı men zaŋgerler, qazaqstandyq avtorlar qauymdastyǧynyŋ ökılderı, sonymen qatar, qazaq estradasynyŋ jūldyzdary Qydyrälı Bolmanov pen Erlan Kökeev qatysty. Mamandardyŋ mälımetınşe, elımızdegı meiramhana, karaoke-klub jäne sauda-oiyn-sauyq ortalyqtary men alaŋdarda, jalpy köpşılık oryndarda otandyq 3,5 myŋ, al şeteldık 4 millionǧa juyq avtordyŋ äuenı äueleidı. Bıraq änderı paidalanylǧanymen, qazaqstandyq avtorlarǧa tiıstı deŋgeide syiaqy tölenbeitın körınedı. Mäselen, syiaqy töleu tıptı qaperınde bolmaǧan qaladaǧy «LA STRADA» karaoke-klubynyŋ qojaiyny Daniiar Kenkenovke 6 mln teŋge kölemınde aiyppūl salynypty. Alaida biznesın bastaǧanyna köp bola qoimaǧan jas käsıpker syiaqy töleu jönınen mülde beihabar bolǧanyn tılge tiek etıp, qūzyrly organdardan aiyppūl salu jönınde aldyn ala eskertu hattyŋ kelmegenın aitady. Būdan bylai barlyq talapty oryndauǧa niet tanytqan klub qojaiyny iyǧyna tüsken auyr jüktı jeŋıldetu jönınde Käsıpkerler palatasynan kömek sūrauda. Būl mäsele sarapşylar tarapynan qyzu talqyǧa tüsıp, keŋes müşelerı jas käsıpkerge qoldau körsetetınderın bıldırdı. Öz kezegınde söz alǧan Erlan Kökeev: «Men de käsıpkermın. Jeke meiramhana biznesın döŋgeletıp otyrmyn. Onda köptegen änderdı oryndaǧanym üşın şeteldık jäne otandyq avtorlarǧa zaŋǧa säikes syiaqysyn mındettı türde töleimın. Bıraq tüsınbeitınım, maǧan da nege solai tölenbeidı? Karaoke-klubtarda, köpşılık oryndarda köp jyldan berı bırşama änderım oryndalyp jür ǧoi» deidı.
Būl tüitkıldı talqylaǧan qatysuşylar avtorlardyŋ qūqyǧyn qorǧaityn komissiia qūru kerek degen ūsynys aitty. Öz kezegınde keŋes müşesı, eks-deputat Zeinolla Alşynbaev osydan 10 jyl būryn qabyldanǧan «Avtorlar qūqyǧyn qorǧau» turaly Zaŋynyŋ qazırgı uaqytta oryndalu mehanizmı mäz emesın aita kelıp, qūzyrly organdar atalmyş mäselenı qataŋ baqylauǧa alyp, olqylyqtyŋ ornyn toltyru kerektıgın söz ettı. Osy oraida Ädılet ministrlıgınıŋ ökılı būl zaŋǧa özgertu men tolyqtyru engızu qarastyrylyp jatqanyn jetkızdı.
KÄSIPKERGE KIM KEDERGI?
Keŋes otyrysynda sonymen qatar elordadaǧy Jerūiyq saiabaǧynan oryn tepken «Balbala Land» JŞS-tıŋ ielıgındegı balalarǧa arnalǧan keşen jūmysynyŋ belgılengen uaqyttan būryn toqtatylu mäselesı de talqylandy. «Balbala Land» JŞS qūryltaişysy, belgılı änşı Qydyrälı Bolmanov mäselenıŋ män-jaiyn büge-şıgesıne deiın aityp berdı. Onyŋ aituynşa, Jerūiyq saiabaǧyndaǧy bos jatqan 500 şarşy metr jerdı jalǧa alu jönınde ötken jyldyŋ 1 mausymynan bastap biylǧy 30 qyrküiekke deiın «Astana qalasy menşıgındegı kommunaldyq qor» MKK-men kelısımşart jasasqan. Nätijesınde bırneşe ai kölemınde topyraqty jerge aldymen infraqūrylymdyq jöndeu jürgızıp, odan keiın balalarǧa arnalǧan keşen salǧan. Jalpy, būl jūmysqa 100 mln teŋgege juyq qarjy jūmsalǧan eken. Alaida aǧymdaǧy jyldyŋ 10 säuırınde «Astana qalasy menşıgındegı kommunaldyq qor» MKK tarapynan kelısımşartty būzu turaly, jalǧa berılgen jerdı 30 kün ışınde bosatu kerektıgı jaily resmi hat kelgen. Onymen qosa ekı künnen soŋ «Balbala Land» JŞS-tıŋ ielıgındegı mülıkterdıŋ barlyǧyn sol jerden köşırıp tastaǧan. «Būl jerge bız tek qarjymyzdy ǧana emes, qanşama altyn uaqytymyzdy sarp etıp, janymyzdy saldyq. Qazaqstanǧa tūŋǧyş ret sapaly etnobatut äkelıp, büldırşınderımızdıŋ örısın keŋeitu jolynda jūmystar jürgızdık. Jalǧa beru aqysy men salyqty da keşıktırmei tölep tūrdyq. Bıraq moraldı jäne zaŋdy tūrǧyda qūqyǧymyz taptalyp otyr» dedı Q.Bolmanov. Alaida «Astana qalasy menşıgındegı kommunaldyq qor» MKK mamandarynyŋ öz uäjı bar. Saiabaqtaǧy būl jerdıŋ Almaty audany äkımdıgınıŋ qaramaǧyna qaraitynyn aitqan mekeme basşysy Erkın Erdenbekov olardyŋ mındetı tek demalys ornyna adamdardy şaqyru ekenın, al «Balbala Land» JŞS zattarynyŋ rūqsatsyz köşırılıp tastaluyna özderınıŋ qatysy joq ekenın aityp, aǧynan jaryldy. Qos taraptyŋ pıkırın tyŋdaǧan keŋes müşelerı būl dauly mäselege nükte qoiyp, käsıpkerdıŋ qūqyǧyn qorǧau üşın «aldymen qylmystyq ıs qozǧap, kınälını zaŋ jüzınde jazalau kerek» degen pıkırlerın bıldırdı.
