Biznestıŋ jol kartasy – berekelı ıstıŋ basy

Bügıngı taŋda şaǧyn jäne orta biznestı damytu üşın bırqatar memlekettık baǧdarlamalar jüzege asyrylyp jatyr. Sonyŋ bırı – «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasy.

5300 jūmys orny aşylǧan

Atalmyş baǧdarlama «Jaŋa onjyldyq – Jaŋa ekonomikalyq örleu – Qazaqstannyŋ jaŋa mümkındıkterı» atty Prezidenttıŋ 2010 jylǧy 29 qaŋtardaǧy Joldauyn jäne Qazaqstannyŋ 2020 jylǧa deiıngı strategiia­lyq damu josparyn ıske asyru üşın äzırlengen bolatyn. Sondai-aq osy baǧdarlama Memleket basşysynyŋ «Qazaqstan – 2030» strategiiasy» jäne «Qazaqstan joly-2050: bır maqsat, bır müdde, bır bolaşaq» taqyrybyndaǧy Joldaularynyŋ maqsattaryna da qol jetkızuge baǧyttalǧan.
Jalpy, «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasy tört baǧyt boiynşa jüzege asyryluda. Astana qalasy İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasynyŋ mälımetınşe, jyl basynan berı 9231 adam qaladaǧy şaǧyn jäne orta käsıpkerlıktıŋ qataryn tolyqtyrypty. Jalpy, elordada 157 481 käsıpker tırkelgen eken. Onyŋ 62689-y zaŋdy tūlǧalar bolsa, 94587-sı – jeke käsıpkerler, al 205-ı – şarua qojalyqtary. Būlardyŋ köbısı türlı memlekettık baǧdarlama boiynşa subsidiia alyp otyrǧan körınedı. Mysaly, «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasy boiynşa jyl basynan berı 120 jobany jüzege asyru üşın qazynadan
31 mlrd 24 mln 400 myŋ teŋge qarjy bölınıptı. Al jalpy, osy baǧdarlama ıske qosylǧaly berı 1 trln 760 mlrd 21 mln 300 myŋ teŋgenıŋ 1016 jobasy qolǧa alynǧan eken. Nätijesınde 9 myŋ būrynǧy jūmys orny saqtalyp, 5300 jaŋa jūmys orny aşylǧan. Sondai-aq osy käsıp­oryndar esebınen salyq tölemderı arqyly memleket biudjetıne 21,5 mlrd teŋge kırıs kırgen.
– Käsıpkerlıktı damytuda memlekettık baǧdarlamalardyŋ qoldauy zor. «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasyna qosa, elordalyqtarǧa «Astana biznes», «Astana – ZhasStarT», «Startup», «Astana Retail», «Astana Servis» siiaqty jergılıktı baǧdarlamalardy da ūsynyp otyrmyz. Mysaly, käsıbın endı bastap jatqandarǧa arnalǧan «Startup» baǧdarlamasy boiyn­şa 7 jobanyŋ qūny 316 mln teŋge bolsa, «Astana Servis» baǧdarlamasy arqyly 441 mln teŋgenıŋ 6 jobasy jüzege asyrylmaq, – deidı İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Erlan Bekmūrzaev.

Tegın kurs, tegın qyzmet

Astana qalasy käsıpkerler palatasy qarjylai emes qoldau körsetu bölımınıŋ basşysy Daniiar Montaevtyŋ sözınşe, «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasynyŋ şarapaty mol. Mysaly, osy baǧdarlamanyŋ törtınşı, qarjylyq emes qoldau körsetu baǧyty boiynşa käsıpkerler buhgalterlık, zaŋ, kedendık, marketingtık qyzmet, biznes jospar qūru siiaqty 8 qyzmettı tegın paidalana alady eken.
– Al konsaltingtık kompaniia­larda mūndai qyzmet türlerı – aqyly. Mysaly, salyq kodeksı boiynşa esep beru jönınde bır ret keŋes aludyŋ özı 2-3 myŋ teŋge tūrady. Jyl basynan qyrküiektıŋ soŋyna deiıngı aralyqta 3478 käsıpkerge 4213 tegın qyzmet körsetıldı. Iаǧni bır käsıpkerdıŋ buhgalterlık nemese kelısımşartty äzırleu, ony taldau siiaqty bır emes, bırneşe qyzmet türın paidalanuǧa mümkındıgı bar, – deidı ol.
Sonymen qatar bölım basşysynyŋ mälımetınşe, törtınşı baǧyttyŋ özı tarmaq-tarmaqqa bölınedı. Onda «Biznes mektep», «Biznestıŋ ösuı», «Biznes keŋesşı», «Jobalyq oqytu» siiaqty bırqatar kışı baǧdarlamalar qarastyrylǧan.
– Eger sız käsıbıŋızdı bastaǧaly jürseŋız, «Biznes mektep» boiynşa ekı kündık kurstan ötuıŋızge bolady. Toptyq kurs­tarda biznes-trenerler, käsıbi tälımgerler sabaq beredı. Olar käsıp bastau üşın qaida baryp, ne ıstep, qalai tabys tabu kerektıgın, qoldanystaǧy biznestı ärı qarai qalai jetıldıruge bolatynyn tüsındıredı. Būl jerden alǧan sertifikatpen «Eŋbek» baǧdarlamasy arqyly 3 millionnan 19 million teŋgege deiın 6 paiyzdyq üstemeaqymen kredit aluyŋyzǧa, grant ūtuyŋyzǧa bolady. Osy boiynşa bankten nesie räsımdegende «Damu» qory alatyn somanyŋ 85 paiyzyna kepıldık beredı, – deidı Daniiar Montaev. – Käsıpkerler palatasynda bır jylda 800 adamdy ekı kündık kurstan ötkızu josparlanǧan bolatyn. Bıraq jospar ekı esege artyq oryndaldy. Iаǧni jyl basynan berı qyrküiektıŋ soŋyna deiın kurstan ötkender sany 1440-tan asty.
Al «Biznestıŋ ösuı» – 5 kündık baǧdarlama. Ol käsıpkerdıŋ tabysyn ūlǧaitu joldaryn qaras­tyrady. «Biznes jospar» – ekı ailyq kurs.

Şetelmen täjıribe almasuǧa mümkındık

Būdan bölek, «Iskerlık bailanys» degen baǧdarlama taǧy bar. Būl arqyly käsıpkerler şetelge şyǧyp, basqa elderdegı biznesmenderdıŋ käsıporyndaryn aralap, olardyŋ jūmysymen tanysuǧa, täjıribe jinauǧa mümkındık alady. Biyl Qazaqstan boiynşa 500-ge juyq käsıpker osyndai oqytudan ötıptı. Onyŋ 94-ı – astanalyq. Būl kurs Qazaqstan – Britan universite­tınıŋ tälımgerlerımen bır ai kölemınde ötkızıledı. Sodan soŋ olar biznes josparlaryn jazyp, şetelge barady. Ondaǧy käsıporyndarmen kelısımşartqa otyryp, qajettı qūral-jabdyq satyp aluǧa bolady. Osy baǧdarlama aiasynda şetelge baryp-qaitu şyǧyny men ol jaqta körsetıletın qyzmet türlerınıŋ barlyǧy käsıpker üşın tegın, iaǧni memleket esebınen jürgızıledı eken. Tek tamaqtanu ǧana ärkımnıŋ öz qaltasynan jūmsalatyn körınedı. Sondai-aq törtınşı baǧyttyŋ qūzyrynda «Aǧa senor» atty baǧdarlamanyŋ da bar ekenın aita ketpese bolmas. Būl baǧdarlama boiynşa elmızdegı käsıp­oryndarǧa şeteldık sarapşylar şaqyrylady. Biyl Astanaǧa osyndai 4 şeteldık sarapşy kelgen. Bar täjıribelerımen bölısuge ekı aptaǧa at basyn tıreitın joǧary bılıktı sarapşylar mūndaǧy käsıporyn jūmysyn odan ärı jandandyruǧa bar küşterın salatynyn aitady mamandar. Mūnda da şyǧyndar memleket qūzyrynda körınedı. Osy baǧdarlama boiynşa şetelden sarapşy şaqyrtqan elordalyq kompaniialardyŋ bırı – tort pısırıp satumen ainalysatyn Happy Cake käsıporny. Şaharda 3-4 bölımşesı jūmys ısteitın kompaniia jyl basynda şeteldık sarapşyny şaqyrtu jönınde käsıpkerler palatasyna ötınış bergen eken. Jaqynda Türkiiadan arnaiy kelgen konditer maman sanitarlyq qauıpsızdıktı saqtau, jaŋa tort türlerın engızu boiynşa bırşama baǧyt-baǧdar berıptı. Biznesterın jandandyra tüsuge septıgın tigızgen memlekettık baǧdarlamaǧa Happy Cake ūjymy dän riza.
Endı jaqyn künderı elordadaǧy ırımşık pısıretın öndırıs oryndarynyŋ bırıne italiia­lyq sarapşy keledı dep kütılude. Nätijesınde öndırıs orny ırımşıktıŋ jaŋa sūryptaryn şyǧarudy josparlap otyrsa kerek.
«Bız 2010 jyldyŋ özınde «Biznestıŋ jol kartasy – 2020» baǧdarlamasyn ıske qostyq. Öŋırlerge jūmys saparym barysynda mūnyŋ tiımdılıgıne köz jetkızdım. Baǧdarlamanyŋ qoldanylu merzımın 2025 jylǧa deiın ūzartu kerek. Osy baǧdarlamany jüzege asyru üşın jyl saiyn qosymşa kemınde 30 milliard teŋge böludı qarastyru qajet. Būl 3 jyl ışınde qosymşa kemınde 22 myŋ jaŋa jūmys ornyn aşuǧa, 224 milliard teŋge salyq tüsıruge jäne 3 trillion teŋgenıŋ önımın öndıruge mümkındık beredı» degen bolatyn Elbasy «Qazaqstandyqtardyŋ äl-auqatynyŋ ösuı: tabys pen tūrmys sapasyn arttyru» atty biylǧy Joldauynda. Prezident Joldauyn sarapşylar atalmyş memlekettık baǧdarlama sättı jüzege assa, orta jäne şaǧyn käsıpkerlıktıŋ alǧa basatynyn aitady.