Ūlttyq tärbienıŋ özegı – öner. Tal besıktı terbetken anasynyŋ äldiı – säbiınıŋ boiyna sıŋırer ruhani qūndylyqtyŋ alǧaşqy närı. Sol arqyly ūltynyŋ salt-dästürın, tılı men muzykasyn, ädebietı men önerın qūrmettep, ūlttyq ruhty mäŋgılık qasterleitın ūrpaq tärbielenbek. Elbasynyŋ «Bolaşaqqa baǧdar: ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamalyq maqalasyndaǧy «Jaŋa jaǧdaida jaŋǧyruǧa degen ışkı ūmtylys…» qaǧidasy osyǧan ündeidı.
Mıne, osyny basşylyqqa alǧan Astana qalasynyŋ äkımdıgı Tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasy 26 -28 qyrküiek künderı «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasy aiasynda dästürlı öner festivalın ötkızdı.
Festivaldıŋ alǧaşqy künı Oquşylar saraiynda «Tektı sözdıŋ töresı» degen atpen taŋdaiynan jyr marjany tögılgen kümıs kömei änşı-termeşı, küişılerdıŋ önerımen bastaldy.
Alǧaşqy bolyp sahna törıne esımı jalpaq jūrtqa keŋınen mäşhür änşı, Qazaqstannyŋ halyq ärtısı Aitbek Nyǧyzbaev köterıldı. Ol dalanyŋ sal-serılerınıŋ soŋǧy ökılderınıŋ bırı sanalatyn, öz zamanynyŋ mūŋy men zaryn mäŋgı ölmes änderıne arqau etken Ükılı Ybyraidyŋ «Qyzyl asyǧyn» naqyşyna keltıre oryndady. Än būrynyraq halyq arasyna daryndy änşı Qairat Baibosynovtyŋ oryndauynda keŋnen taraǧan edı. Endı osy ürdıstı üzeŋgıles şäkırtı jalǧastyryp keledı eken.
Al erekşe dauysty qajet etetın Estaidyŋ «Sanduǧaş» änın Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı Klara Tölenbaeva baianmen äserlı şyrqap berdı.
Keştı jürgızgen Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, belgılı jyrşy, jyrau Almas Almatov terme önerınıŋ män-maŋyzyna toqtala kelıp, ata-babalarymyz közınıŋ qaraşyǧyndai saqtap kelgen dästürlı ūlttyq mūramyzdy bügıngı ūrpaqqa jetkızuşı jyrşy-termeşılerdıŋ qatary jyldan-jylǧa tolyǧa tüskenın tılge tiek ettı.
Termenıŋ tärbielık mänı zor. Onda ömır, päni, bolmys jaily oi tolǧanyp, adamgerşılık mäselelerı uaǧyzdalady.
Būǧan qosa eldık pen tatulyqty, otansüigıştık pen qaisarlyqty tu etken bes jüzden asa batyrlar jyry bar eken. Osyndai ömır men köŋıl qūbylystaryn şendestıretın, oramdy oilar men kestelı jyrlardy osy keşte tanymal aitys aqyny Erkebūlan Qainazarov, termeşıler Elıkbai İsa, Aigül Elşıbaeva , Elmūra Jaŋabergenova, Qaiypnazar Aitpenov, Qonys Jüsıpov, taǧy da basqalar tögıldırıp, körermennıŋ ystyq yqlasyna bölendı.
Kelesı künı festival L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınde «Öner aldy – qyzyl tıl» degen taqyrypta dästürlı änşılerdıŋ önerıne ūlasty.
Qazaqtyŋ än önerı ūlan baitaq elımızdıŋ tabiǧi erekşelıkterıne qarai bırneşe mektepke bölınetının bılemız. Osy dästürlı än keşınde osy mektepterdıŋ halyqqa keŋınen tanylyp jürgen talantty ökılderı önerlerın ortaǧa saldy.
Sahna şymyldyǧyn Arqanyŋ än mektebınıŋ erekşe bır jeldırmelı, salt-kädelı, sirek oryndalatyn nūsqalaryn zerttep, ärı ony halyqqa jetkızıp jürgen talantty änşı Medet Salyqov halyq änı «Jiyrma jetı qyzben» aşty.
Odan ärı Särsenǧali Jüzbaev pen Ädılqazy Ahmadiev Jetısu mektebı, Aitbek Nyǧyzbaev pen Erbolat Şaldybekov Syr boiynyŋ, Batyrlan Äbenov pen Jūmabek Qadyrqūlov Oŋtüstık än mektebı äuenderın, Aigül Qosanova men Edıl Basyǧaraev Maŋǧystau maqamdary men Batys küilerın köpşılıkke tartu ettı.
Festivaldıŋ üşınşı künı Oquşylar saraiy körermenge lyq toldy. Zalda, äsırese, student jastardyŋ qatary mol boldy. «Aitys – babalar mūrasy» ädebi-sazdy tanymdyq keşınde halyqqa jaŋa-jaŋa tanylyp jürgen tört jūp jas aqyn sahna törıne köterıldı.
Būl ıs-şaranyŋ bır erekşelıgı qazaq aitysynyŋ köneden kele jatqan bırneşe türı köremenge ekrannan ūsynylyp, sodan keiın jyr süier qauymnyŋ aldynda «Qaiym aitysyn» Aian Niiazbek pen Rai Döŋbai, «Jūmbaq aitysyn» Aibar Raǧatov pen Medet Jamanov, «Ötırık öleŋ aitysyn» Mūhamedjan Mansūrov pen Nartai Tıleuqūl, «Salt aitys – qyz men jıgıt aitysyn» Däuren Ysqaq pen Aruna Kerımbek qal-qadırlerınşe jandandyra bıldı.
Äsırese, qyz ben jıgıt aitysynda Däurennıŋ:
«… Tuyp tūr jaqsylyqtyŋ sätı, aǧaiyn!
Mende – kök, sende – qyzyl diplom bar,
Qyzyl diplom qyzyǧyn köretūǧyn,
Jūmystyŋ taptym saǧan op-oŋaiyn.
Qyzyl halat kigızıp auylyma,
Qyzyl diplomyŋmen aparaiyn» degen äzılıne
Arunanyŋ: «…Auylyma alyp ketemın dep otyrǧan,
Tanimyn baiaǧydan būl ūlyŋdy.
Starostaŋ bolam dep univerde,
Körgem talai bylyǧyŋdy.
Tört jylda tört-aq ret sabaqqa kep,
Dūrystap alǧan joqsyŋ ılımıŋdı.
Sandalyp jürsıŋ qazır Astanada,
Bır jūmysqa sala almai qūryǧyŋdy.
Sen siiaqty adamǧa, şynymdy aitsam,
Senıp tapsyra almaimyn ǧūmyrymdy» dep ūtymdy jauap beruı aitys önerınde bolaşaǧynan ülken ümıt küttıretın daryndy jastardyŋ ösıp kele jatqanyn aiqyn aŋǧartty.
– Auqymdy ıs-şaranyŋ ūiymdastyrylu maqsaty – ruhani qūndylyqtardy nasihattaumen bırge keiıngı öskeleŋ ūrpaqqa qazaqtyŋ dästürlı änşılıgı men söz önerınıŋ qadır-qasietın ūǧyndyru. Qai kezde de ūlttyq mūrat pen ūlttyq müddege negızdelgen memlekettık tılden bastau alatyn ruhani qūndylyqtarǧa bet būryp, Memleket basşysy belgılegen barynşa halyqtyq müddege qyzmet etetın saiasat aiasynda jūmys jürgızu – bügıngı kün qajet etıp otyrǧan basty talap» dedı Astana qalasy Tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasynyŋ basşysy Tıleuǧali Qyşqaşbaev.
