Byltyrǧy jyldyŋ aiaǧynda Astanada «Ekotaksi» qyzmetı tūsauyn kesıp, elordalyq jolauşylar ekologiialyq otynmen jüretın kölıkterdıŋ qyzyǧyn köre bastaǧan bolatyn. Būl jobanyŋ maŋyzdylyǧy nede? Bügınge deiın joba özın-özı qanşalyqty aqtady? Äŋgımemız osy jönınde.
«Jasyl» jobanyŋ jaqsylyǧy
Elbasy «Qazaqstan – 2050» Strategiiasy: qalyptasqan memlekettıŋ jaŋa saiasi baǧyty» atty Joldauynda «Eldıŋ damudyŋ «jasyl» jolyna köşuıne Astanadaǧy alda tūrǧan «EKSPO – 2017» quatty serpılıs beruı tiıs. Astanada ǧylym men tehnikanyŋ üzdık älemdık jetıstıkterı ūsynylatyn bolady. Köptegen qazaqstandyqtar bız qol sozyp otyrǧan «bolaşaqtyŋ energiiasyn» öz közımen köre alady» dep atap körsetken bolatyn. Osy mındettı jüzege asyruǧa orai «Astana Green City», «Astana Mobility» jäne «Welcome to Astana» atty üş maŋyzdy joba qolǧa alynǧan bolatyn. «Astana Mobility» jobasynyŋ aiasynda osy «Ekotaksi» qyzmetı düniege kelıp, ol 2013 jyldyŋ jeltoqsan aiynda Memleket basşysyna ūsynyldy. Jobanyŋ maqsaty – elordada ekologiialyq otynmen jüretın kölıkterge arnalǧan ırı taksi parkın aşu jäne Astanaǧa kelımdı-ketımdı kısılerge qoǧamdyq qyzmettıŋ zamanaui türın ūsynu bolatyn. Būl jobany Prezident qoldap, özı osy taksoparktıŋ alǧaşqy jolauşysy atandy. Ekologiialyq taza kölıkterdıŋ tūsaukeserınde söz söilegen Elbasy būl jobany ıske asyru – «EKSPO – 2017» halyqaralyq körmesın ötkızuge qala infraqūrylymyn daiarlaudaǧy alǧaşqy qadamdardyŋ bırı ekenın atap ötken edı.
Qazırgı taŋda küllı älemdı ekologiialyq mäsele alaŋdatyp otyrǧany belgılı. Dünie jüzı jasyl ekonomikaǧa köşe bastauy da sondyqtan. Elımızge ülken jauapkerşılık retınde jüktelıp otyrǧan «EKSPO» körmesınıŋ taqyryby da – bolaşaq energiiasy. Iаǧni, qauıpsızdık jaǧynan barlyq talaptarǧa sai keletın, qorşaǧan ortaǧa ziiany timeitın, özı ünemdı energiia – būl. Ǧalamşardy tolǧandyryp otyrǧan mäselenı özek etken elımızdıŋ özı de özgege ülgı retınde bırtındep «jasyl» jolǧa köşe bastauy kerek. Ekotaksi de – osy maqsatty jüzege asyrudyŋ bır joly. Taksopark basşylyǧynyŋ aituynşa, mūndai jobanyŋ balamasy Ortalyq Aziiada joq körınedı. Būl elımızdegı taksi parkı salasyndaǧy biznestıŋ damuyna jaŋa serpın beredı deidı olar.
Astana künıne – taǧy 70 kölık
Jalpy ekologiiany qorǧaudy mındetıne alǧan jobalar tegıs jasyl tüstı bolyp keledı. Astanalyq ekotaksilerde de jasyl reŋk bar. Osy erekşe belgısı arqyly olardy alystan bırden tanuǧa bolady.
«Ekotaksi» qyzmetı ıske qosylǧanda, oŋtüstıkkoreialyq «SsangYong Kyron» markaly 100 kölıgı jolǧa şyqty. Būl san 2017 jylǧa qarai 500-ge jetkızılmek. Al biyl Astana künıne qarai «Peugeot Partner Tepee» markaly 70 avtokölıgın ıske qosu közdelude. Sondai-aq, zamanaui taksopark qūrylysyn salu, temırjol vokzaly, «Han şatyr» SO, «Keruen» SO alaŋdaryndaǧy avtotūraqtarda ekotaksilerge arnalǧan oryndar aşu josparlanyp otyr.
Jalpy ekotaksiler – ekologiialyq jaǧynan ǧana emes, qauıpsızdık jaǧynan da taptyrmaityn kölıkter. Özı sūiytylǧan gazben jüredı. Baǧasy benzinge qaraǧanda ekı ese arzan. Taksi salonynyŋ ışınde jolauşylarǧa jaily jaǧdaidyŋ bärı jasalǧan. Atap aitqanda, taksidıŋ qaida jürgenın dispetcherler monitor arqyly baqylap otyrady. Sonyŋ arqasynda ekotaksidı şaqyrǧan jolauşylar kölıktı köp kütpeidı. Jürgızuşı demekşı, «Ekotaksi» qyzmetıne jūmysqa alynǧan azamattardyŋ kölık jürgızudegı täjıribesı ǧana emes, onyŋ syrtqy tür-kelbetı de tartymdy boluy kerek eken. Salonda jürgızuşı de, jolauşy da temekı tartuǧa bolmaidy. Būǧan qosa, taksi POS-terminalymen jabdyqtalǧan. Kez kelgen banktıŋ kartochkasymen tölem jürgızuge bolady. Eger şūǧyl jaǧdaida telefon soǧu kerek bolsa, būl qyzmet türı de takside ūsynylady. Sonymen qatar, ärbır jolauşyǧa bötelkedegı taza su berıledı. Barar jerıŋız alys bolsa, salon ışındegı gazet-jurnaldardyŋ soŋǧy nömırlerın aqtaruǧa bolady, olardy üiıŋızge alyp ketuge de rūqsat.
Taksidıŋ qūnyn taksometr eseptep şyǧarady. Būl – jürgen jolyŋyzdyŋ qaşyqtyǧyna bailanysty. Negızgı tarif, iaǧni, 5 şaqyrym. deiın – 750 teŋge. Eger baratyn jerıŋız osy qaşyqtyqtan asyp ketse, är kilometrıne 120 teŋge töleisız. Jolai dükenge nemese därıhanaǧa, basqa da oryndarǧa kırıp-şyǧuǧa bolady. Taksidıŋ 10 minut kütkenı – tegın. Odan asyp ketse, är minutyna 28 teŋge töleuge tura keledı. Aeroporttan alyp kelu – 2700 teŋge. Ärine, qaladaǧy «jabaiy taksimen» salystyrǧanda, būl arzan baǧa emes. Esesıne, qauıpsızdıgıŋız 100 paiyz saqtalady.
Jūmystar men tapsyrystar
«Ekotaksi» qyzmetı ıske qosylǧan künnen bügınge deiıngı merzımde 70 myŋ tapsyrys kelıp tüsıp, sonyŋ 59 800-ı oryndalǧan eken. Künıne jelıge 90 kölık şyǧady. Sonyŋ 65-ı kündız, 25-ı tünde jūmys ısteidı. Är ekipaj bır auysymda orta eseppen, 15 tapsyrys oryndaidy eken. Jolai alyp ketetın jolauşylardy eseptemegendegı san – būl.
«Ekotaksige» qyzmetke tūrǧysy kelgenderge talap qatal dep joǧaryda aittyq. Sonyŋ äserı bolar, bügınge deiın 600 adammen äŋgımelesu jürgızılıp, 180 jürgızuşı jūmysqa qabyldanǧan eken. Qazır 80-ı jūmysyn jalǧastyryp jatyr.
Bügınde ekotaksilerdıŋ 26-synda tölem qabyldau terminaly ornatylǧan. «Barlyq kölıgımızge de terminal ornatar edık, bıraq bankterde būl qondyrǧy jetıspeidı eken. Degenmen, biyl ekınşı toqsannyŋ ışınde qalǧan taksilerdı terminalmen jabdyqtau jönınde bankpen kelısımge keldık» deidı taksopark basşylyǧy.
Aitpaqşy, osy jyldyŋ 1 mausymyna deiın ekotaksilerge Wi-Fi nüktesın ornatyp, jolauşylardy symsyz tegın ǧalamtormen qamtamasyz etu josparlanyp otyr.
Qymbat TOQTAMŪRAT
