Käsıpkerlıktı damytu jönındegı 2021-2025 jyldarǧa arnalǧan ūlttyq joba şeŋberınde jaŋa biznes ideialardy ıske asyru üşın memlekettık grantqa ie bolǧandardyŋ bırı – «Green Tal» äleumettık şeberhanasynyŋ jetekşısı Emin Äskerov. Elordalyq käsıpker segız jyldan berı äleumettık maŋyzy bar jobalarmen belsendı ainalysyp, būl ürdıstı bükıl el boiynşa sättı damytyp keledı.
Bügıngı taŋda mümkındıgı şekteulı jandar, jalǧyzılıktı analar, balalar üiınıŋ tülekterı, bas bostandyǧynan aiyru oryndarynan şyqqandar siiaqty halyqtyŋ äleumettık osal toptaryna jatatyn azamattar arasynda jūmyssyzdyqtyŋ joǧary deŋgeiı qoǧamdaǧy özektı mäselelerdıŋ bırı bolyp tabylady. Däl osy mäselenı şeşu üşın 2015 jyly «Green Tal» käsıporny qūrylǧan bolatyn. Mıne, sol uaqyttan berı äleumettık käsıpker ärtürlı jastaǧy balalardyŋ damuyna arnalǧan san aluan aǧaş oiynşyqtarmen bırge jihaz, kädesyi jäne tıgın önımderın öndırumen ainalysyp keledı. Sonymen bırge käsıporyn janynda IT-qyzmetter körsetu boiynşa äleumettık şeberhana jäne poligrafiia da bar.
Bız kelgende şeberhanada qyzu jūmys jürıp jatty. Aǧaştan tüiın tüigen şeberlerdıŋ barlyǧy derlık erekşe jandar eken. Olardyŋ är detaldy asyqpai egep, bır ǧana oiynşyqty qūrastyru üşın qajettı bırneşe bölşektı kelesı adamǧa daiyndap beru ısın közımızben kördık.
– Qazırgı taŋda mūndai oiynşyqtardy köp eşkım şyǧarmaidy. Sebebı ony jasau öte qiyn. Esterıŋızde bolsa, mūndai oiynşyqtar būryn tek keŋester odaǧy kezınde şyǧarylatyn. Öitkenı aǧaşty keskennen keiın onyŋ qyryn erekşe yjdahatpen egep, erınbei tegıstep, retke keltıru oŋai şarua emes. Al mümkındıgı şekteulı jandar üşın būl jūmystar eş qiyndyq tudyrmaidy. Olar segız saǧat boiy bır orynda tapjylmai, är detaldy erekşe şydamdylyqpen tegıstep şyǧa alady. Bızdıŋ jūmysymyzdyŋ basty erekşelıgı de osynda bolsa kerek, – dedı Emin Äskerov.
Taza aǧaştan jasalǧan oiynşyqtar közdıŋ jauyn alady. Mäselen, myna bır jük kölıgı balalardyŋ arhitekturalyq daǧdylaryn damytuǧa arnalǧan. Oiynşyq 200 elementten tūrady.
Būl sehta sondai-aq kädımgı toilarda kädesyi retınde toibastarǧa taratylyp jürgen aǧaş qobdişalar da şyǧarylady eken. Jeke käsıpkerdıŋ aituynşa, oiynşyqtar men jinalmaly jihazdardy negızınen balabaqşalar men mektepter jäne jeke tūtynuşylar tapsyrys beru arqyly, köbıne äleumettık jelıler arqyly nemese bırınen-bırı estıp, kelıp satyp alyp jatady.
Bız tıgın sehynda da jūmystyŋ qyzǧan şaǧyna tap boldyq. Aldyŋǧy qatarda ornalasqan tıgın maşinkasynda kırıp-şyqqan adamdardy eleŋ qylmai, öz betımen ıs tıgıp otyrǧan jas qyzdy äŋgımege tarttym.
– Būl – menıŋ alǧaşqy jūmys ornym. Ekınşı toptaǧy mügedekpın. Sondyqtan da bolar, būǧan deiın eş jerge jūmysqa almady. Tek, osydan ekı jyl būryn qalalyq Jūmyspen qamtu ortalyǧy arqyly osy şeberhanaǧa jūmysqa ornalastym. Qazır qolǧa ūstaityn sumkalardyŋ qajettı bölşekterın tıgıp jatyrmyn. Ūjymym öte jaqsy. Jūmysym da özıme erekşe ūnaidy, – dedı elordalyq Nūrkeş Baisalbaeva.
Qazaqstanǧa Monǧoliiadan 2007 jyly köşıp kelgen Aǧzam Qamar bolsa osy sehtaǧy eŋ täjıribelı, on sausaǧynan öner tamǧan naǧyz şeberlerdıŋ bırı eken. Osy käsıporynda 2019 jyldan bastap «qandastar» baǧdarlamasy boiynşa jūmys ıstep keledı. Bügınde jünnen jasalǧan matalarǧa bızben örnek tıgudıŋ has şeberı tapsyryspen türlı kürteşe, şarf, tıptı palto da tıgetının jetkızdı.
Jalpy, tıgın sehynda qazırgı kezde 14 adam jūmys ısteidı eken.
– Äleumettık käsıpkerler – būl kez kelgen äleumettık mäselelerdı şeşuge baǧyttalǧan käsıporyndardy qūratyn adamdar. Mysaly, öz basym 2015 jyly «Green Tal» äleumettık şeberhanasynyŋ negızın qaladym. Bız äleumettık sanattaǧy azamattardy jūmyspen qamtu mäselelerın şeşemız. Bızdıŋ joba şeŋberınde qazırgı taŋda şeberhanada barlyǧy 45 adam eŋbek etedı, olardyŋ 95%-y – äleumettık sanatqa jatatyn azamattar. Ärine, bız jastarǧa nazar audaruǧa tyrysamyz. Öitkenı olar oilaǧanyn ıske asyra almai şektelse, qinalatynyn tüsınemız, – dedı Emin Äskerov.
Rasynda da, keiıngı kezderı ökınışke qarai, Qazaqstanda şizofreniia men autizm auruy bar balalardyŋ sany ösıp bara jatyr. Dispanserlık esepte tūrǧan balalardyŋ jūmysqa qabıletı bolatynyn barlyq jūmys beruşılerdıŋ bırdei eskere bermeitını şyndyq. Būl rette «Green Tal» äleumettık şeberhanasynyŋ negızın qalauşy taptauryndy tüsınıktı būzyp, däl osy sanattaǧy azamattardyŋ teŋ mümkındıkterge laiyq ekenın däleldeumen keledı.
– Qazaqstanda 300-ge juyq äleumettık käsıpker bar. Al Ūlybritaniiada olardyŋ sany 70 myŋnan asady. Ol eldegı äleumettık käsıpkerlerdıŋ salyqtyq tüsımderınen tüsetın soma JIÖ-nıŋ 10%-dyq ülesın qūraidy. Äleumettık käsıpkerler äleumettık mäselelerdı şeşıp qana qoimai, memlekettık biudjettı tolyqtyrady, – dedı Emin Äskerov.
Bügınde «Green Tal» äleumettık şeberhanasynyŋ Pavlodar jäne Ekıbastūz qalalarynda filialy bar. Onda bas bostandyǧynan airylyp, koloniiada otyrǧan jäne būryn sottalǧan adamdarǧa arnalǧan seh jūmys ısteidı.
Qazırgı taŋda jalpy sany 45 adamdy jūmyspen qamtyp otyrǧan jeke käsıpker bızben qoştasarda keleşekte zauyt aşsam dep armandaitynyn, sol künge aman-esen jetse, älı 100 şaqty äleumettık osal toptaǧy azamattardy jūmyspen qamtamasyz etkısı keletının jasyrmai aityp qaldy. Qarjyny köbeitu üşın emes, ainalasyna qaiyrymdylyqty köbırek nasihattap, äleumettık osal toptaǧy azamattardy qoǧamnan alşaqtatpai, kerısınşe olardy özderıne laiyqty jūmyspen qamtu arqyly jıgerlendırıp jürgen jannyŋ dıttegenıne jeter künı alys emes-au. Laiym solai bolǧai!
