Qazır Astanadaǧy köpqabatty üilerdıŋ arasynan ülkendı-kışılı gülzarlar aşyldy. Jyldyŋ qai mezgılınde bolsyn tūrǧyndar taza aua jūtyp, seruen qūryp, balalar da onda oiynnyŋ qyzyǧyna batatynyn körıp jürmız. Alaida qystygünı osy skverler it saryp, tıptı näjısın qaldyratyn jerge ainalǧany ökınıştı-aq. Soraqylyqtyŋ kökesı sol, köktemde qar erıgende qaladaǧy parkterdıŋ, köpqabatty üilerdıŋ janyndaǧy skverler, aulalardyŋ köpşılıgı alyp ittıŋ därethanasyna ūqsap ketedı.
«Qysta ūlymdy dalaǧa taza auaǧa şyǧaramyn. Saryrqa köşesındegı «Astana» sport keşenınıŋ janyndaǧy skverge baramyz. Balam qolyna kürek alyp, qardy qazyp oinaidy. Ūlym qardy qazam dep otyra qalǧan jerdıŋ bärınen sap-sary bolyp jatqan ittıŋ näjısın köremız. Skver degen taza aua jūtatyn, demalatyn jer ǧoi. Qazır tıptı bız üiden şyqqanda köpqabatty üilerdıŋ janynan ötıp bara jatyp ittıŋ, adamnyŋ näjısın köremız. Būǧan nege qūzyrly mekemeler nazar audarmaidy?» deidı Astananyŋ tūrǧyny Külzipa Beisenqyzy.
«Vygul sobak zapreşen» dep orysşa jazylǧan mätın ılulı tūrǧan künnıŋ özınde, keibıreuler it qydyrtyp jüredı. Olar ittıŋ näjısın arnaiy paketke salyp aluǧa mındettı. Al qar suymen erıgen näjıs su qoimasyna baryp, tırı aǧzany zaqymdaityn patogen tüzedı. Ol sumen qatynas jasaǧan adamda terı aurulary paida bolady. İttıŋ näjısınen bölıngen jūǧymdy zattar adam şomylatyn sudy jaramsyz qylatyn ösımdıkterdıŋ qaulap ösuıne alyp keledı deidı ekologtar.
İttıŋ özınde eşqandai auru bolmasa da, onyŋ näjısınde adamdar men üi januarlaryna ziiandy bakteriialar men parazitter boluy mümkın. Ony jūqtyru üşın näjıstı ūstaudyŋ qajetı joq, sebebı ol bakteriialar şybyn-şırkei arqyly, üi januarlary arqyly adamǧa jūǧady. Tıptı därıgerler ittıŋ näjısınde domalaq qūrttar, salmonella, ışek taiaqşasy, liambliia, leptospir, parvovirus, koliformdyq bakteriialar siiaqty jūqpaly aǧzalar boluy mümkın ekenın aityp, saqtandyrady. Sonda skverlerdı, keŋ aulalardy ittıŋ därethanasyna ainaldyrǧan it asyraityn adamdardyŋ arsyzdyǧyn, nemqūraidylyǧyn, jauapsyzdyǧyn kımge aityp, kımge şaǧymdanamyz?!
