Osynau kürdelı ärı asa maŋyzdy mındet aumaly-tökpelı zamanda eşqaisymyzdy da, eşkımdı de adastyra qoimas. Elımızdıŋ Prezidentı Qasym-Jomart Toqaev «Egemen Qazaqstan» gazetındegı sūhbatynda köpşılıktı tolǧandyryp jürgen bırqatar mäsele boiynşa öz tūjyrymdaryn, pıkırlerı men ūstanymdaryn jariia ettı. Sonyŋ ışınde halyqtyŋ tūrmysyna äser etetın, memleket pen biznestıŋ qarym-qatynasyn qaita qarauǧa mümkındık beretın jaŋa Salyq kodeksı äzırlenıp jatqany söz boldy. Qazırgı salyq jüiesı, negızınen, tölem jinau täsılıne qūrylǧany jasyryn emes. Salyq töleuşılerge, investorlarǧa barynşa yŋǧaily, qolaily jaǧdai jasaǧan özge elderdıŋ täjıribelerın zerdelep, eskeru kerek dep oilaimyz. Qazır paraǧa satylatyn, soŋynan şatylatyn tūstardy bilık bılmese de, qarapaiym halyq bılıp otyr. Öitkenı köpten berı sarytap, jauyr bolǧan taqyryp. Ol – memlekettık satyp alu (tender) jäne memleket pen jeke sektordyŋ serıktestıgın retteu töŋıregı. Al endı ony tez arada joiu Ükımettıŋ qolynan kele me, kelmei me, ony uaqyt körseter.
Sonymen bırge Memleket basşysynyŋ «atom energiiasyn paidalanudy geosaiasi müdde emes, naqty qajettılık pen mümkındıkter tūrǧysynan qarastyryp, ǧylymi zertteuler negızınde şeşken jön» degen uäjı köpke oi salatyny sözsız. Osy oraida, tiıstı sala bılgırlerı men bılıktı sarapşylary ünı nege mardymsyz? Älde būiyǧy mamandar tılın tıstep otyra bere me? Sodan keiın el ışınde är türlı alypqaşpa äŋgıme tamyr jaia bastaidy. Ärine, AES qūrylysyna qatysty soŋǧy sözdı referendum arqyly halqymyz aituǧa tiıs.
Sondai-aq sūhbatta körşı memleketterge bailanysty keltırılgen derekter men däiekterdıŋ orny bar, jönı de qisyndy. Ötken jylǧy on aidyŋ ışındegı tauar ainalymynyŋ mölşerı Reseimen 21,4 milliard dollarǧa artyp, Qytaimen 24,3 milliard dollarǧa, iaǧni jaŋa rekordtyq körsetkışke jetkenı köp närsenı aŋǧartsa kerek. Dınımızde «körşı aqysy – täŋır aqysy» dep beker aitpaidy. Qytai Halyq Respublikasymen qarym-qatynasty joǧary därejege köteruge yqpal etıp, nyǧaita tüsken Prezident Q.Toqaev: «Elımızde Qytaiǧa qatysty baiaǧy qasaŋ tüsınıkterge negızdelgen nemese bızge syrttan taŋylǧan jönsız ürei bolmauǧa tiıs. Qazırgı Qytai – öte joǧary damyǧan, sonyŋ ışınde ozyq tehnologiia salasynda zor tabysqa jetken memleket. Mūny bükıl älem moiyndap otyr. Sondyqtan şyǧystaǧy körşımızben yntymaqta bolu, dostyq qarym-qatynas pen özara senımnıŋ artyqşylyqtaryn tiımdı paidalanu Qazaqstan üşın asa maŋyzdy» dep aşyq türde atap körsettı.
Sonymen bırge Memleket basşysy sapaly ūlt deŋgeiıne köterılu üşın eŋ basty mındettı taǧy da aiqyndap berdı: «Bız ozyq oily ūlt retınde halqymyzdy ydyratatyn emes, bırıktıretın joldy taŋdap, tek qana alǧa qarauymyz kerek. Ūlttyq qūndylyqtar bärınen joǧary tūruǧa tiıs».
Jalpy der kezınde aitylǧan äŋgıme özegı oqyrmanǧa jaqsy äser etedı, onyŋ dälelı men jauabynyŋ özı köpşılıkke oi tastaidy, bırlıkke jūmyldyryp, ıs-äreketke ūmtyldyrady.
Darhan MYŊBAI,
qoǧam qairatkerı
