«Astana Opera» teatrynyŋ sahnasynda italiialyq «La Scala» teatrynyŋ ūjymy tūŋǧyş ret öner körsetude. Elorda jūrtşylyǧy aty aŋyzǧa ainalǧan teatrdyŋ «Don Kihot» baletın erteŋge deiın tamaşalai alady. Ondaǧy ispan halqynyŋ naqyşymen äzırlegen dekorasiialar men kostiumder künı keşe İtaliia körermenın şattyqqa bölese, endı olarǧa qazaqstandyqtar tamsanuda.
Bişıler İtaliiada bılım alady
«Don Kihot» balettık spektaklınıŋ tarihy on segızınşı ǧasyrdyŋ ekınşı jartysynan bastalady. Rudolf Nurievtıŋ horeografiiasyndaǧy laskalalyq belgılı repertuardyŋ 1980 jylǧy qoiylymy ūly klassikalyq baletter panteonynda özınıŋ laiyqty ornyn ielengen edı. «La Scala» teatrynyŋ gastroldık saparyna orai ötken baspasöz mäslihatynda baletke milandyq teatrdyŋ şyǧarmaşylyq ūjymynan jüzden asa ärtıs qatysqany aityldy.
Atalǧan qoiylym qos teatr arasynda tyǧyz bailanys ornatuǧa mümkındık berdı. Ekı jyldan astam uaqyt būryn bastau alǧan ärıptestık qarym-qatynas alǧaşqy nätijesın bere bastady, biylǧy küzde italiialyq öner ūjymy «Aida» operasynyŋ tūsauyn Astanada kespek. Rejisserı – Franko Dzefirelli. Teatr basşylary aldaǧy jūmys jaiyn talqylaǧan basqosuda astanalyq teatrdyŋ direktory Tölegen Mūhamedjanov «La Scala» teatrynyŋ akademiiasymen bılım alu salasyndaǧy serıktestık jönındegı joba jüzege asyrylyp jatqanyn äŋgımeledı.
«Don Kihottyŋ dumany»
İtaliialyq teatrdyŋ bes kündık gastrolı önersüier qauym üşın ülken merekege ainaluda. Rudolf Nuriev jasaǧan ataqty «Don Kihot» baletı bügınde İspaniia, Meksika, Japoniia elderınde qoiyldy jäne künı bügınge deiın älem teatrlarynyŋ repertuarynda eŋ köp oryndalatyn qoiylymdardyŋ qatarynda. Atalǧan spektaklmen «La Scala» bırneşe ret özınıŋ teatrlyq mausymyn da aşqan. «Don Kihot» baletınıŋ mereiı üstem boluynyŋ qūpiiasy men ömırşeŋdıgı – onyŋ eŋ talǧampaz degen körermennıŋ özın beijai qaldyrmaityn asyp-tasyǧan şabytty biınde.
Rudolf Nuriev mūnda basty nazardy külkılı körınısterge audarǧan. Degenmen, asqaqtaǧan syǧandar biı, Don Kihottyŋ tüsıne kırgen äsem driadalar, qiial men armanǧa ūlasyp ketetın mahabbat qoiylymnyŋ salmaǧyn arttyrady. Don Kihot pen onyŋ qūlai süigen ǧaşyǧy Dulsineia (Kitri) bileitın duet dramalyq mäner men sipatqa qanyq.
1987 jyly «La Scala» teatrynyŋ būl spektaklı Rafael del Savionyŋ jaŋa dekorasiiasymen jäne Anna Annidıŋ kostiumderımen jaŋartylyp, künı bügınge deiın balettık truppany jarqyratyp, äserlı etıp keledı. Kitridıŋ aibyndy pa-de-desı erekşe köŋıl audartady, onyŋ būl balettegı rölınıŋ maŋyzy airyqşa. Jeŋıl, ūşqalaq, optimist qyz qaiǧyly keiıpker, erjürek rysar Don Kihottyŋ qiialynan şynaiy ömırdıŋ beinesıne ainalady.
Qoiylymnyŋ muzykalyq bölıgı «La Scala» teatrynyŋ dirijery Marsello Spakarotella basşylyq etetın «Astana Operanyŋ» simfoniialyq orkestrıne senıp tapsyryldy.
Qūştarlyqtyŋ, küş-quat pen äzıl-syqaqtyŋ europalyq nūsqasymen barşany şattandyratyn laskalalyq qūramda: Nikoletta Manni (Kitri-Dulsineia) jäne jas, talantty solist Karlo Di Lanno (Bazil), Djuzeppe Konte (Don Kihot), Djanluka Skiavoni (Sancho Pansa), Alessandra Vassalo (köşe bişısı), Mik Zeni (Espada), Virna Toppi (Driadalar Korolevasy), Serena Sarnataro (Amur), Federiko Fresi (syǧan), Metiu Endikott (Lorenso) jäne Rikardo Massimi (Gamaş) bar.
«La Scala» teatrynyŋ «Astana Operadaǧy» gastrolınıŋ bas demeuşısı – «Samūryq-Qazyna» ūlttyq äl-auqat qory. Bilet baǧasy 500 teŋgeden bastalady.
Neapolmen kelısım nätijesı
«Astana Opera» teatrynda ötken baspasöz mäslihatynda Neapoldaǧy ejelgı «San Carlo» opera teatrynyŋ direktory Rozanna Purkia ekı jaqtyŋ gastrol almasatyny jaiynda jetkızdı. Qonaqtar aldaǧy jyly B.Eifmannyŋ qoiylymyndaǧy V.Mosarttyŋ «Rekviem» baletınıŋ tūsauyn elordada kesudı josparlap otyr eken. Al «Astana Opera» teatrynyŋ truppasy «San Carlo» öner ordasynda ūiymdastyrylatyn «Küzgı biler-2015» festivalıne qatysady.
Qos teatrdyŋ josparynda G.Donisettidıŋ «Lucia di Lammermoor» qoiylymyn bırıgıp qoiu da bar. Atalǧan qoiylym joǧary deŋgeide bolatyny sözsız. Qoiuşy rejisserı – köptegen kinematografiialyq marapattardyŋ iegerı, üzdık şeteldık filmı boiynşa «Oskar» syilyǧynyŋ jüldegerı – Gianni Amelio, ssenografy – Nicola Rubertelli.
UYZ LEBIZ
Mariia Dİ FREDA, «La Scala» teatrynyŋ direktory:
– «La Scala» teatrynyŋ alǧaşqy gastroldık sapary 1878 jyly Parij qalasynda ötken edı. Sol uaqyttan berı älemnıŋ otyz segız elınde öner körsettık. Bız «Astana-Opera» teatrymen būl kelısımge ekı jyl daiyndaldyq. Teatrda jaqynda ǧana İtaliianyŋ belgılı opera tuyndysy «Toska» qoiyldy. Aldaǧy uaqytta būl ärıptestıgımız jalǧasyp, köptegen bırlesken jobalarǧa qol jetkızemız degen oidamyn.
* * *
Milannyŋ belgılı mädeni ordasy «La Scala» men Neapoldık «San Carlo» teatrlarynyŋ jäne «Astana Opera» teatrynyŋ basşylary ärıptestık jönındegı memorandumǧa qol qoidy.
Alǧaşqy teatrlyq mausym barysynda «Astana-Opera» älemnıŋ 13 jetekşı teatrymen ärıptestık jönınde uaǧdalasqan edı.
Ashat RAIQŪL
