EREKŞE KÄSIBİ MEREKE – MEDİSİNALYQ QYZMETKER KÜNI QARSAŊYNDA EREKŞE ALǦYS SÖZDERIN JÜKTI ÄIELDERGE, BOSANUŞYLARǦA, AUYR PATOLOGİIаSY BAR BOSANATYN ÄIELDERGE, AZ SALMAQPEN TUYLǦAN NÄRESTELERGE JÄNE GİNEKOLOGİIаLYQ AURULARǦA MEDİSİNALYQ QYZMET KÖRSETETIN, BAR ÖMIRIN AUYR JÄNE İGI ISKE ARNAǦAN JANDARǦA ARNALADY. BŪL – QALAMYZDYŊ TARİHY MOL, ESKI BOSANDYRU MEKEMESI №2 PERİNATALDYQ ORTALYQ QYZMETKERLERI.
1998 jyldan bastap ıske qosylǧan №2 perinataldyq ortalyq būryn elordamyzdyŋ jalǧyz perinataldyq ortalyǧy boldy. Medisinalyq tehnikamen jabdyqtaludy, medisinalyq personalmen tolyqtyryludy, närestelerdı kütudıŋ ekınşı kezeŋınıŋ boluyn esepke ala otyra, qalalyq bosandyru mekemelerı qūrylymynda perinataldyq qyzmet körsetudıŋ üşınşı deŋgeiı taǧaiyndaldy. №2 perinataldyq ortalyq qabyrǧasynda bılıktılıkterı zamanaui deŋgeide jūmys jasauǧa mümkındık beretın jäne qalanyŋ medisinalyq mekemesınıŋ joǧary ataǧyna säikes keletın 500-ge juyq qyzmetker eŋbek etedı. Därıgerlık mamandyqtar arasynda densaulyq saqtaudy ūiymdastyruşylar, akuşer-ginekolog därıgerler, neonatologtar, anesteziolog-reanimatologtar, terapevt därıgerler, ultradybystyq diagnostika därıgerlerı, laboranttar, genetikter, epidemiologtar, psihologtar jäne basqa da maman ielerı bar. Astana qalasynyŋ jetekşı bosandyru mekemesın basqaratyn joǧary bılıktılık sanatty akuşer-ginekolog därıger, medisina ǧylymynyŋ kandidaty, joǧary sanatty ūiymdastyruşy därıger, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı, bas därıger – Urazbaeva Gulfairuz Galimovna. Eŋbek ötılı 20 jyldan asatyn ol Almaty memlekettık medisinalyq instituttyŋ emdeu fakultetın tämamdady, Almaty q., №2 perzenthanasynda qyzmet ettı, Almaty qalasy ana men bala densaulyǧyn qorǧau Respublikalyq ǧylymi-zertteu ortalyǧynda aspiranturany tämamdady. 2007 jyldan bastap elordamyzdyŋ densaulyq saqtau jüiesınde qyzmet etıp keledı. Aldymen «Ana men bala ǧylymi ortalyǧy» AQ jüktıler patologiiasy bölımı meŋgeruşısı boldy. 2011 jyldyŋ qaŋtar aiynan bastap elordamyzdyŋ tarihy mol, eskı perinataldyq ortalyqty basqaryp keledı.
Gulfairuz Galimovna jas mamandardyŋ tärbiesı men qalyptasuyna asa nazar audarady. №2 perinataldyq ortalyq mamandary ärdaiym praktikalyq halyqaralyq konferensiialarǧa şyǧady: Reseidıŋ Mäskeu, Sankt-Peterburg, Ekaterinburg, Sochi, Novosibirsk qalalaryna, Belorussiianyŋ Minsk qalasyna, Litvanyŋ Vilnius, Kaunas qalalaryna jäne alys şetelderge: Ūlybritaniiaǧa, Chehiiaǧa, Koreiaǧa.
Gulfairuz Galimovna 2007 jyldan bastap «Medisina ǧylymynyŋ kandidaty» ǧylymi därejesıne ie, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgımen marapattaldy, qala äkımınen, «Nūr Otan» partiiasynyŋ ortalyq jäne audandyq apparattarynan alǧys hattarǧa ie, Densaulyq saqtau basqarmasynan, Densaulyq saqtau ministrlıgınen gramotamen madaqtalǧan. «Täuelsızdıktıŋ aq taŋy» Respublikalyq qoǧamdyq-saiasi jurnalynda Gulfairuz Galimovna eŋbek qyzmetıne joǧary bılıktı maman jäne aianbaityn, keŋ peiıldı adam retınde baǧa berıldı.
Dosova Kuliaş İbinevna – joǧary sanatty akuşer-ginekolog därıger, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı, eŋbek ötılı – 38 jyl, №2 perinataldyq ortalyqta 1982 jyldan bastap qyzmet etıp keledı. Būl – elordamyzdyŋ basym köpşılıgıne aty äigılı qūrmettı därıger. Öz ısınıŋ şeberı, ūzaq jyldar boiy ortalyqtyŋ eŋ qiyn bölımderınıŋ bırı – bosanu blogynyŋ meŋgeruşısı qyzmetın atqardy, jas mamandardyŋ tälımgerı. Onyŋ tälımgerlıgınde jas mamandar toby tärbielendı. Mamandandyrylǧan medisinalyq kömektıŋ tolyq kölemın ielengen, älı de eŋbek jolynda jäne joǧary bılıktı maman ülgısıne ainaldy. Bırneşe ret №2 perinataldyq ortalyq, Astana q., Densaulyq saqtau basqarmasy basşylyǧynyŋ alǧys hattarymen, «Astanaǧa – 10 jyl» mereitoilyq medalımen, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen marapattaldy.
Tiomkin Sergei Markovich – joǧary sanatty akuşer-ginekolog därıger, eŋbek ötılı – 34 jyl, №2 perinataldyq ortalyqta 1985 jyldan bastap qyzmet etedı. Būl – därıgerler dinastiiasynyŋ elordamyzdyŋ halqyna aty äigılı därıger. Ūzaq jyldar boiy perinataldyq ortalyqtyŋ jüktıler patologiiasy meŋgeruşısı qyzmetın atqardy. Qalalyq densaulyq saqtau ısınıŋ damu tarihynda Tiomkin Sergei Markovichtıŋ esımı ol basşylyq etken Astana qalasy №3 qalalyq perzenthana aşylyp, jūmys jasai bastaǧan uaqyttan qalandy, qazırgı taŋda būl mekeme №1 perinataldyq ortalyq dep atalady. S.Tiomkin qyzmetın jalǧastyruda jäne joǧary bılıktı maman ülgısın beredı.
Aimbetova Baqyt Jeksenovna – №2 perinataldyq ortalyq bas därıgerınıŋ emdık-profilaktikalyq jūmysy jönındegı orynbasary, joǧary sanatty akuşer-ginekolog därıger, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı, eŋbek ötılı – 34 jyl. Ūzaq jyldar boiy Sätpaev q., bas ştattan tys akuşer-ginekolog qyzmetın atqardy, ärdaiym urgent qyzmetınde jürdı, sanitarly aviasiia brigadasy qūramynda alys audan tūrǧyndaryna akuşerlık pen ginekologiia boiynşa şūǧyl kömek körsettı, «densaulyq poiyzdarynda» jūmys jasady. Qalalyq densaulyq saqtau jüiesınde 2005 jyldan bastap qyzmet etıp keledı. № 2 perinataldyq ortalyqta eŋ aldymen bosanu blogynyŋ därıgerı retınde, keiın ana men bala bosanǧannan keiın bırge bolatyn bölım meŋgeruşısı qyzmetın atqardy. 2014 jyldan bastap bas därıgerdıŋ emdık-profilaktikalyq jūmysy jönındegı orynbasary, urgenttık qyzmet körsetudı jalǧastyruda. Bırneşe ret №2 perinataldyq ortalyq basşylyǧynyŋ, Astana q., Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ, Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ alǧys hattarymen, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen marapattaldy.
Saimova Säule Rahimberdinovna – joǧary bılıktı sanatty akuşer-ginekolog därıger, «Qoǧamdyq densaulyq saqtau, äleumettık gigiena jäne densaulyq saqtaudy ūiymdastyru» mamandyǧy boiynşa joǧary bılıktı sanaty bar, QR DSM akkredittelgen täuelsız sarapşysy, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı. Eŋbek ötılı – 38 jyl. 1979 jyly Almaty memlekettık medisinalyq instituttyŋ emdeu fakultetın üzdık bıtırıp, Pavlodar oblysy Ekıbastūz qalasynyŋ perzenthanasynda därıger qyzmetın atqardy, keiın 10 jyl boiy äielder konsultasiiasy meŋgeruşısı qyzmetınde boldy. 2002 jyldan bastap elordamyzdyŋ densaulyq saqtau jüiesınde qyzmet etıp keledı. Būl därıger – öz ısınıŋ mamany, ūzaq jyldar boiy №2 perinataldyq ortalyq konsultativtı-diagnostikalyq blogynyŋ meŋgeruşısı bolyp jūmys jasady, jas mamandardyŋ tälımgerı. Bırneşe ret №2 perinataldyq ortalyq basşylyǧynyŋ, Astana q., Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ, Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ alǧys hattarymen, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen, «Densaulyq saqtau ısıne qosqan ülesı üşın», «Altyn därıger» medaldarymen marapattaldy.
Diomina Alla Nikolaevna – joǧary sanatty neonatolog-reanimatolog därıger, eŋbek ötılı – 31 jyl. 1986 jyly Selinograd memlekettık medisinalyq institutynyŋ pediatriia fakultetın tämamdady. 1994 jyldan bastap №2 perinataldyq ortalyqtyŋ neonataldy reanimasiia bölımı meŋgeruşısı qyzmetın atqarady. Sauatty maman, eŋbekqor, jauapty, jaŋa tuǧan närestelerge ünemı jäne kündelıktı joǧary bılıktı kömek körsetetın, käsıbi bılım qory mol därıger. Alla Nikolaevna basşylyǧymen jäne onyŋ tıkelei qatysuymen bölımdegı jūmys körsetkışterınde jaqsarular baiqaluda, näreste ölımınıŋ tömendeuı, ärdaiym jas mamandar, därıgerler jäne medbikeler arasynda tälımgerlık jūmysy jürgızıledı. Bölımde belsendı türde qauıpsız ana atanu prinsipterı, jaŋa tehnologiialar engızıledı: demalu kemıstıgı sindromy kezınde jaŋa tuǧan närestelerge surfaktantty invazivtı emes engızu, bosanu zalynan bastap «aşyq ökpe» strategiiasy qoldanady, salmaǧy az tuylǧan närestelerge SVL qoiu engızıldı. Ekstremaldy tömen jäne öte tömen salmaqty närestelerdı kütudıŋ prinsipterı engızıldı, «28 petel» ūiymymen belsendı türde bailanys jürgızıledı, emızudı nasihattau jäne ony ūstanu prinsipterı jüredı. Mümkındıgınşe (nauqastyŋ jaǧdaiyna qarai) şala tuylǧan närestelerdı kütu prosesıne anasy da qosylady, ärdaiym «Kenguru ädısı» qoldanylady. A.Demina baspasözde maqalalary jariialanǧan: 2013 jyl, №2 «Anestezologiia i reanimatologiia Kazahstana» jurnaly: Surfaktant terapiiasyna almastyratyn ädıstı qoldanu, az invazivtı ädıspen. 37 apta merzımınen erte tuylǧan närestede yqtimal jäne kütulı otyrǧan jaǧdailarmen tanystyru maqsatynda näresteler reanimasiiasy bölımı nauqastarynyŋ ata-analaryna arnalǧan broşiura şyǧaryldy. Alla Nikolaevna Demina – Deminder dinastiiasyndaǧy üşınşı buyn ökılı. Jalpy esepte, Deminder äuletınıŋ medisinalyq dinastiia ötılın qosa kelgende 150 jyl. Selinograd, Aqmola, Astana qalasynyŋ densaulyq saqtau jüiesınde qyzmet atqaryp keledı. Alla Nikolaevna – adal eŋbegı üşın «Nūr Otan» partiiasynyŋ ortalyq jäne audandyq apparattarynan alǧys hattarǧa jäne Densaulyq saqtau basqarmasy, Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ alǧys hattaryna ie.
İsmagulova Botagöz Salmenovna – joǧary sanatty neonatolog därıger, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı. 1977 jyly Qaraǧandy memlekettık medisinalyq institutyn bıtırdı. Eŋbek ötılı – 40 jyl. 2001 jyldan bastap №2 perinataldyq ortalyqta qyzmet jasap keledı, aldymen neonatolog därıger qyzmetınde, keiın 2003 jyldan bastap şala tuylǧan närestelerdı kütu bölımı meŋgeruşısı qyzmetınde. Būl – ekstremaldy az jäne öte az salmaqpen tuylǧan närestelerdı diagnostikalaudyŋ, emdeudıŋ jäne kütudıŋ zamanaui ädısterın meŋgergen joǧary bılıktı maman, jaqsy ūiymdastyruşy. Bırneşe jyl №2 perinataldyq ortalyqtyŋ käsıpodaq komitetınıŋ töraiymy boldy. Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ jäne Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ alǧys hattarymen, «Astanaǧa – 10 jyl» mereitoilyq medalımen, №2 perinataldyq ortalyq basşylyǧynyŋ alǧys hatymen, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen, «Käsıpodaqqa sıŋgen eŋbegı üşın» medalımen marapattaldy.
Nurmanova Klara Maligajdarovna – joǧary sanatty neonatolog därıger, densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı. 1977 jyly Selinograd memlekettık medisinalyq institutyn tämamdady. Eŋbek ötılı – 40 jyl. Eŋbek qyzmetın №2 perinataldyq ortalyqta neonatolog därıger qyzmetınde bastady, №1 perzenthanada jūmys jasady jäne keiın № 2 perinataldyq ortalyqtyŋ şala tuylǧan närestelerdı kütu bölımınde neonatolog därıger qyzmetın jalǧastyrdy. Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ, Densaulyq saqtau basqarmasynyŋ alǧys hattarymen, №2 perinataldyq ortalyq basşylyǧynyŋ alǧys hatymen, «Qazaqstan Respublikasy densaulyq saqtau ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen marapattaldy.
№2 perinataldyq ortalyq densaulyq saqtau ısınıŋ ardagerlerı özderınıŋ taŋdaǧan qyzmetıne degen osyndai qarym-qatynasymen jas mamandarǧa alǧa ümıtpen, artyna rizaşylyqpen, al jan-jaǧyna mahabbatpen qarauǧa kömek beredı. Ömırdı sol qalpynda süiudı, ony baisaldy qabyldau jäne ony tek solai ǧana jaqsy jaqqa özgertuge bolatynyn üiretude. Käsıbi merekelerıŋızben! Medisinalyq qyzmetker künımen!
DIoMİN ÄULETI – DÄRIGERLER DİNASTİIаSY
1 buyn: Diomin İvan Nikolaevich, ŪOS jyldarynyŋ basynda medisinalyq bılımın alyp ülgergen, 1943 jyly maidanǧa ketıp, dalalyq-äskeri hirurg qyzmetın atqarǧan. 1956 jyldan bastap 10 jyl ışınde Almaty memlekettık medisinalyq instituttyŋ topografiialyq anatomiia kafedrasynda dosent qyzmetın atqardy.
2 buyn: 1964 jyly Diomin Nikolai jäne onyŋ jūbaiy Diomina Larisa Almaty memlekettık medisinalyq institutyn tämamdap, Selinograd qalasyna jıberıldı.
Öz käsıbi qyzmetın Selinnyi Ölkelık sanepidstansiiasynda epidemiolog därıger qyzmetınen bastap, ol 6 jyldan soŋ (1971 jyly) Selinograd qalasynyŋ bas memlekettık sanitarly därıger lauazymyna taǧaiyndaldy, keiınnen Aqmola oblystyq atqaru komitetınıŋ densaulyq saqtau meŋgeruşısınıŋ orynbasary qyzmetıne taǧaiyndaldy. TMD jäne densaulyq saqtau jüiesınıŋ jäne memlekettık därıhana qyzmetı küireuı kezınde ol Aqmola oblysy «Medstandarttyŋ» ūiymdastyruşysy jäne eŋ alǧaş direktory atanyp, därılık qūraldar üşın memlekettık baqylaudy jäne memlekettık emes därıhana jüiesın retke keltırudı qamtamasyz ettı. 1990-2000 jyldary ol belsendı jäne jemıstı türde Aqmola q., JİTS qyzmetın ūiymdastyru jäne damytu boiynşa jūmys jasady. Qazırgı uaqytta da, 76 jasyna qaramastan Ǧylymi-öndırıstık transfuziologiia ortalyǧynda epidemiolog därıger qyzmetın atqaruda.
Larisa Mihailovna Diomina, otaǧasynyŋ jūbaiy, öz käsıbi qyzmetın 1964 jyly şılde aiynda Selinograd qalalyq sanepidstansiianyŋ «Balalar jäne jasöspırımder gigienasy» bölımınıŋ meŋgeruşısı qyzmetınen bastady. Keiın mikrobiologiia mamandyǧy boiynşa jetıldıruden öttı. Joǧary bılıktı sanatty bakteriolog-därıger, jūqpaly aurulardyŋ bakteriologiialyq diagnostikasymen, emdeu mekemelerındegı taǧam, su, aua sapasynyŋ mikrobiologiialyq baǧalauymen, hirurgiialyq qūraldar men tıgıs salu materialdarynyŋ zararsyzdandyru sapasymen ainalysty.
3 buyn: qyzy – Diomina Alla Nikolaevna, 1986 jyly Selinograd memlekettık medisinalyq institutty tämamdady. Astana qalasyndaǧy №2 PO näresteler reanimasiiasy bölımınde qyzmet atqarady.
Ūly – Diomin Konstantin Nikolaevich, Selinograd memlekettık medisinalyq institutyn aiaqtaǧan soŋ, öz öndırıstık qyzmetın 1999 jyly №2 qalalyq balalar auruhanasynda balalar travmatology qyzmetınen bastady. Būl stasionarda jyldar boiy jūmys jasap, ol travmatolog, hirurg, artroskopist, endoskopist mamandyǧyn igerdı. Qazırgı uaqytta Konstantin Nikolaevich medisinalyq qyzmettık basqa aiasyn jaqsy meŋgerdı, plastikalyq hirurgiia, öz eŋbegımen ol nauqastarǧa densaulyq, baqyt jäne sūlulyq syilaidy.
Jalpy esepte, Diominder äuletınıŋ medisinalyq dinastiia ötılın qosa kelgende 150 jyl Selinograd, Aqmola, Astana qalasynyŋ densaulyq saqtau jüiesınde bızdıŋ qala tūrǧyndarynyŋ densaulyǧyn oilai jäne sūlulyq, baqyt äkele qyzmet etıp keledı!
S Saimova,
ŞJQ «№2 perinataldyq ortalyq» MKK akuşer-ginekolog därıgerı, sarapşy därıger
