Biylǧy qyrküiek aiynda QR Parlamentı Mäjılısınıŋ otyrysynda halyq qalaulysy İrina Smirnova bılım beru salasyn qarjylandyru mäselesın köterıp, qazaqstandyq mūǧalımderdıŋ jalaqysy tym az ekenın aityp, Ükımet basşysynyŋ atyna saual joldaǧan edı. Deputattyŋ aituynşa, bügınde Europa memleketterınde bılım beru salasyn qarjylandyru kölemı ışkı jalpy önımge şaqqanda 6-9 paiyzdy qūraidy. Sonyŋ nätijesınde ol eldegı ūstazdardyŋ eŋbegı jaqsy baǧalanyp, eŋbekaqylary da joǧarǧy deŋgeide eken. «Bızde mūǧalımderdıŋ eŋbekaqysy 40-50 myŋ teŋgenı qūraidy. Synyp jetekşılıgı üşın bes-aq myŋ qosady. Ondai jüiemen bılım beru salasyn damytu qiyn. Qazaqstan da bılım beru salasyn qarjylandyru kölemın ışkı jalpy önımge şaqqanda 6-9 paiyzǧa deiın jetkızuı tiıs» dedı deputat. Osy oraida bız QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty kötergen mäsele boiynşa osy salada ūzaq jyl eŋbek etıp jürgen elordalyq ūstazdardyŋ da pıkırın bılgen edık…
Jūpargül Halmyrzaeva, №43 orta mekteptıŋ mūǧalımı:
– Mūǧalımnıŋ jalaqysy öte tömen ekenı ras. Ol äleumettık jaǧdaiǧa da äser etedı. Mardymsyz aqşany jetkıze almai, uaiymda jürgen mūǧalım şyǧarmaşylyqpen de tolyq ainalysa almaidy. Qaǧaz jūmys öte köp. Är mūǧalım tek 18 saǧatpen tolyq jūmys ıstese deimın. Keide 40 saǧat öte auyr bolady. Ūstazǧa qajettı närsenıŋ bärı aqşa. Sonyŋ barlyǧyn özımız satyp alamyz. Aitalyq, auyl mūǧalımınıŋ jaǧdaiy da mäz emes. Olardyŋ da jalaqysy az. Qazır auylda bala sany azaiǧan. Mal ūstamasa, kün köre almaidy. İnternetke kıru mümkındıgı de tömen. Osyndai jaǧdaiǧa qaramastan, eŋbek etıp jatqan ūstazdar qandai marapatqa bolmasyn laiyq degım keledı.
Nazgül Amandyqova, №17 mektep-gimnaziianyŋ mūǧalımı:
– Adamǧa eŋ bırınşı qajettı mamandar mūǧalım men därıger ekenı anyq. Bızdıŋ elımızde būl mamandyq ielerı äleumettık jaǧynan az qorǧalǧan. Osydan 3 jyl būryn men deŋgeilık kurstan öttım. Menıŋ tobymda 30 mūǧalım boldy. Sonyŋ 4-5-euınıŋ ǧana öz üiı boldy. Al qalǧandary üi jaldap tūrady. Mysaly, bastauyş synyptyŋ mūǧalımı tüske deiın sabaq beredı. Al tüsten keiın jekemenşık bılım beru ortalyqtaryna baryp sabaq berıp, aqşa tabady. Solai tapqan aqşasy keide üi jaldauǧa da jetpeidı. Osydan keiın olar moraldyq jaǧynan şarşaidy, emosiiaǧa jol
beredı. Künkörıstıŋ qamymen şarşap jürgen mūǧalımdı jan-jaǧynan bärı synǧa alady. Eŋbekaqysy köbeise, mūǧalımnıŋ eŋbegı baǧalansa, onyŋ eŋbegı jemıstı bolady, märtebesı köterıledı.
Bügıngı künı oquşylar arasynda mūǧalım bolamyn degen oquşy joq. Nege dep sūrasaŋ, eŋbekaqysy az deidı. Eŋbekaqysy 100 myŋǧa tolmaityn mūǧalım bar. Osyndai qarjymen Astanadai alyp qalada kün köru qiyn ǧoi… Bılım jüiesıne naqty köŋıl bölınu kerek. Bas qalada eŋbek etıp jatqan mūǧalımderge jataqhana sekıldı, uaqytşa bolsa da, baspana berılse deimız. Ǧalym Avram Maslou qajettılıkter piramidasynyŋ eŋ tömengı satysynda negızgı ömırlık qajettılıkter: aua, tamaq, su, baspana, ūiqy jäne taǧy basqalar dep aitady. Eŋ bastysy, osy qajettılıkter oryndalmasa, basqaǧa qol
jetkızu mümkın emes.
Güljazira Ysqaqova, respublikalyq fizika-matematika mektebınıŋ ūstazy:
– QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty İ.Smirnova hanymnyŋ mūǧalımderdıŋ jalaqysy turaly kötergen mäselesın qoldaimyn. «Mäŋgılık el» ideiasyn jas ūrpaqtyŋ sanasyna sıŋıruşı – mūǧalım. Maǧjan Jūmabaevtyŋ «Alty alaştyŋ balasy bas qossa, tördegı oryn
– mūǧalımderdıkı» dep aitqan sözınde ülken maǧyna men qūrmet jatyr. Aldymen qoǧamda mūǧalımge degen oŋ közqaras qalyptasu kerek. Mūǧalımdık eŋ qadırlı, jalaqysy köp mamandyqtardyŋ qatarynan oryn aluy qajet. Estuımşe, Keŋes odaǧy kezınde mūǧalımge berıletın järdemaqylar öte köp bolypty. Qazır qaladaǧy mūǧalımnıŋ baspanaǧa qol jetkızuı ülken mäselege ainaldy. Bügıngı taŋda ūstazǧa qajet dünie köp. Aldymen osy qajettılıkterdı oryndap, sosyn baryp mūǧalımnen sūranys küşeise deimın. Al bızde kerısınışe…
P.S. Tüiındep aitqanda, tuǧan elımızdı örge süireitın keleşek jas ūrpaqty tärbielep jatqan ūstazdardyŋ jaǧdaiy janymyzdy jabyrqatarlyq küide eken. Bır danyşpan «sanany tūrmys bileidı» dep aitqan. Osy sözde şyndyq bar. Endeşe, halyq qalaulysy kötergen mäsele joǧary jaqtan qoldau tapsa eken deimız.
Azamat ESENJOL
