Biyl bırınşı ret mūǧalımderdıŋ käsıbi merekesı Ükımettıŋ qaulysymen jaŋartylǧan memlekettık merekeler tızımınde 5 qazanǧa bekıtılıp, düniejüzılık mūǧalımder künımen säikestendırıldı. Mūǧalımder künı – bılım beru salasyndaǧy qyzmetkerlerdıŋ barlyǧyna ortaq käsıbi mereke. Būl künı ūstazdar qauymynyŋ qoǧam damuyndaǧy rölı men eŋbegı, oǧan qosatyn zor ülesı atalyp ötedı. Oqu-aǧartu ministrlıgınıŋ mälımetınşe, bügınde Qazaqstanda mektepke deiıngı, orta, tehnikalyq jäne käsıptık bılım beru ūiymdarynda 556 myŋ pedagog eŋbek etedı. Memleket basşysynyŋ qoldauymen 2019 jyly maŋyzdy mäselelerdıŋ bırı pedagog mamandyǧyna erekşe märtebe beru turaly şeşım qabyldandy.
Qandai mamandyqtyŋ da öz qiyndyǧy bar. Al, balanyŋ ömırıne, bılımıne jauap beretın märtebelı maman iesı – mūǧalım bolu ekınıŋ bırınıŋ qolynan kele bermeidı. Ǧalamtor bilegen ǧasyrda üidegı ekı-üş balasynyŋ sözın kötere almaityndar qanşama, al künıne aldyna jüzdegen oquşyny oqytyp, bılım dänın egetın jandar – naǧyz öz ısınıŋ maitalmandary. Mūǧalımdı mekteptıŋ jüregı, basty tıregı atauy da sondyqtan bolsa kerek. Elımızde qazannyŋ alǧaşqy jeksenbısınde Mūǧalımder künı atalyp ötedı. Elorda ūstazdary – el boiynşa ūstazdar qandai boluy kerek, kımderge qarap boi tüzeu kerektıgın körsetıp keledı. Bız bügın elordalyq ūstazdar arasynda mūǧalımder dinastiiasynda düniege kelıp, eŋbek jolyn erekşe, auylda bastap, bügınde
Astana qalasyndaǧy B.Momyşūly atyndaǧy №53 mektep-liseiınde geografiia pänınen sabaq beretın, osy salada jemıstı eŋbek etıp jürgen, köp balaly ana Düisaqova Aigül Esengeldıqyzy turaly aitudy jön kördık.
Örnektı ömır joly
Qazaqtyŋ ūlttyq qūndylyqtaryn balanyŋ boiyna darytyp, bılımın jetıldırude auyl ūstazynyŋ orny erekşe. Batys Qazaqstan oblysynyŋ Kaztalov auylynyŋ Bostandyq auylynda düniege kelgen Aigül Esengeldıqyzy mekteptı bıtırgesın, 1991 jyly «Qūrmet Belgısı» ordendı A.S.Puşkin atyndaǧy Oral pedagikalyq institutynyŋ geografiia fakultetıne oquǧa tüstı. 1996 jyly joǧary oqu ornyn sättı aiaqtaǧan ol eŋbek jolyn Kaztalov audanynyŋ Karl Marks atyndaǧy mektepte bastauyş synyp mūǧalımı bolyp bastady. Älı esınde, synyptaǧy büldırşın balalarǧa ärıptı üiretıp, qolyna qalam ūstatqany, bılımge jetelep, arqadan qaqqany, keibır qiyndau sätterde közıne jas kelıp tūrsa da qabaǧyn aşyp, sabaǧyn beruge tyrysty, täjıribelı ūstazdardan köp närse üirendı, äke-şeşesınıŋ aqyl-keŋesterıne jügınıp, pedagogikanyŋ qyr-syryn meŋgeruge barynşa tyrysty. Öitkenı, jas mūǧalımge oquşylarǧa sabaq üiretu jaqsy daiyndyqty, jauapkerşılıktı jäne är balaǧa jeke-jeke köŋıl böludı, airyqşa qaraudy talap etetın. Oblys ortalyǧynan şalǧaida jatqan, ata-babalarynyŋ mekenı – Kaztalov audanynynyŋ Bostandyq auylynan tülep ösıp, oqu bıtırgesın diplommen tuǧan jerıne oralǧan Aigül Esengeldıqyzy osynda geografiia pänınen sabaq bere jürıp tälımger boldy, uaqyt öte kele ekbekqorlyǧymen, jauapkerşılık qasietımen, käsıbi bılıktılıgımen pedagogikalyq ūjym arasynda zor bedelge ie bolǧan ol mekteptıŋ tärbie ısı jönındegı meŋgeruşısı qyzmetın abyroimen atqarady. Öz ısıne jauapty, zamanaui, täjırbielı mūǧalım.
Mamandyǧym – maqtanyşym
– Mamandyǧym özıme ūnaidy. Ünemı şyǧarmaşylyq ızdenıste jüremın. Jaqsy nätijege ǧana jūmys jasaimyn. Men üşın şäkırtterımnıŋ oi-armany, maqsaty, jaqsy bılım aluy – bırınşı orynda. Oquşylarym audandyq, qalalyq olimpiada jüldegerlerı. Mäselen, Erlık Alibekov 7 synyp arasyndaǧy, Änel Azamatqyzy 10 synyp arasyndaǧy qalalyq olimpiada jüldegerlerı, – deidı ol bızben äŋgımesınde.
– Ärbır balanyŋ bala kezdegı oinaǧan oiyny, armany eseigende mamandyq taŋdauǧa bırden-bır äser etetın närse der edım. Şybyq süirep, dop quyp, erkelegen būla kezder, balalyq şaqta quyrşaqtarmen bırge mende ädemı qoŋyr taqta boldy. Janynda ärıpter oiylyp jazylǧan, esepteitın kışkene şoty da boldy. Ünemı mūǧalım bolyp, taqtaǧa bormen jazu jazyp, esep şyǧaryp oinaitynmyn. Sırä, sodan bolar mamandyq taŋdauda qinalmadym, ata-anamnyŋ käsıbın men de bolaşaǧymmen bailanystyrǧan edım. Ösken ortam, otbasym, alǧan tärbiem, bılımım bärı de – keleşektegı pedagogtıŋ jolyna berılgen batadai, aq tılektei äser ettı. Qiyndyǧy men qyzyǧy qatar jüretın mūǧalım mamandyǧyn taŋdaǧanyma älı künge deiın eş ökıngen emespın, jūmysymdy jaqsy köremın, mamandyǧyǧymdy maqtan tūtamyn. Menıŋ naǧaşy äjem Saǧida Baqtyǧalieva – bastauyş pänınıŋ mūǧalımı bolsa, äkem Esengeldı Düisaqov ömır boiy auylda fizika pänınıŋ mūǧalımı retınde eŋbek ettı. Käsıbi bılıktı, bılımdı maman, otbasynda jaqsy äke bolǧan ol kısı köp jyldar boiy Bostandyq orta mektebınıŋ direktory qyzmetın de adal atqardy, audandaǧy eŋ bedeldı ūstazdardyŋ bırı edı. Anam Aiǧanym Jakypova –biologiia pänınıŋ mūǧalım retınde köptegen balanyŋ şyraǧyn jaǧyp, ülken ömırge qanattandyrdy, altyn ūiasynan ūşyrdy. Talai talantty balalardy tärbielegen, şeberlıgın ūştaǧan äkem men anam «Bılım beru ısınıŋ üzdıgı» tösbelgısımen marapattalǧan, osy salanyŋ maitalmandary retınde el esınde. Ömırden ozsa da artynda ūrpaǧyna, şäkırtterıne zor estelıkter, mol taǧylym qaldyrdy. Äke-şeşemnıŋ oquşylary olardy jaqsy estelıkterımen eske alyp otyratyny quantady. Qazır auyldaǧy Bostandyq orta mektebınde Esengeldı Düisaqov atynda arnaiy kabinet bar. Ata-anasy mūǧalım bolǧandar ǧana üidegı kışıgırım pedkeŋestıŋ qandai bolaryn tüsınetın şyǧar. Üide ata-anamnan pedagogikanyŋ qyr-syryn aityp otyrǧany menıŋ jaqsy mūǧalım bolyp qalyptasuyma köp septıgın tigızdı dep oilaimyn, – deidı Aigül Esengeldıqyzy.
Elordadaǧy eren eŋbek
Otbasy el jüregı – Astanaǧa qonys audaruyna bailanysty 2008 jyldyŋ qyrküiegınen bastap elordanyŋ tūrǧyny. Elordadaǧy №58 mektep-gimnaziiasynda geografiia pänınıŋ mūǧalımı, tälımger bolyp jūmysqa tūrdy. Jaŋa qala, jaŋa ortaǧa beiımdelu, ärine, oŋai emes, bıraq ūjymmen, balalarmen tez tıl tabysqanynyŋ arqasynda elımızdıŋ astanasynda eŋbek jolyn jalǧastyryp, eŋbek ettı. 2015 jyldyŋ qaraşa aiynan bastap Astana qalasynyŋ №53 mektep-liseiıne äleumettık pedagog, geografiia pänınıŋ mūǧalımı bolyp jūmysqa ornalastym. Qazırgı taŋda osy B.Momyşūly atyndaǧy №53 mektep-liseiınde geografiia pänınen sabaq beredı. 1996 jyly bırınşı sanatty mūǧalım sanatynda bolsa, keiın tūrmysqa şyǧyp, bala kütımınde boldy. Qazır «Pedagog-sarapşy» deŋgeiınde eŋbek etıp jür. Astana qalasy Bılım basqarmasynyŋ, audandyq, qalalyq äkımdıktıktıŋ Alǧys hattarymen marapattalǧan.
– HHI ǧasyrdyŋ mūǧalımı qandai bolu kerek degen mäsele menı tolǧandyrady, iaǧni bäsekege qabılettı jastardy tärbieleude bızderge, pedagogtarǧa qoiylar talap ülken, jauapkerşılık joǧary. Sabaq barysynda bır ǧana kıtaptyŋ qūndylyǧyn aita otyryp, oǧan şäkırttı qyzyqtyru üşın bügıngı mūǧalımnen zamanaui infraqūrylymdardy, tehnikany meŋgeru qajettılıgı tuyndap otyr. Sala şyǧarmaşylyq ızdenıstı, tyŋ jaŋalyqtardy talap etedı. Mysaly, älemdı, dünienı tanuda erekşe oryn alatyn geografiia pänın oqytudyŋ erekşe ädıs-täsılderı, tyŋ dünielerı menı airyqşa qyzyqtyrady jäne osy baǧytty bılımımdı jetıldıre tüsemın. Ūly danyşpandar aitqanyndai, eŋbektegen baladan eŋkeigen kärıge deiın eşqaşan da bılu, ömırdı tanu artyqtyq etpeidı. Sondyqtan da oquşymen qatar bız de ızdenemız, bız de ılım ızdep, alǧa ūmtylamyz, şeberlıgımızdı şyŋdaimyz, – deidı A.Düisaqova.
Ülkenge syily, kışıge qūrmettı ızetpen qaraityn Aigül Esengeldıqyzy otbasynyŋ jyluyn keltırıp, otyn jaǧyp otyrǧan asyl jar, meiırımdı ana, üş ūly, qyzy bar. Tūŋǧyşy – Eŋlıkgül Almatydaǧy Süleimen Demirel atyndaǧy universitettı sättı tämamdap, anasynyŋ jolyn quyp, mūǧalım boldy. Almaty qalasynda №153 mektepte fizika sabaǧyn aǧylşyn tılınde beredı. Ūly Bauyrjan Astana universitetterınıŋ bırınde student bolsa, Talǧat Nazarbaev ziiatkerlık mektebınde oqidy, kışısı Dimaş ta oquşy.
P.S. Ūstazdar turaly ūlylar ūlaǧat qaldyrǧan, şäkırt jüregıne jol tapqan mūǧalım, ūstazdyŋ alar orny erekşe. Sebebı, käsıbi bılıktı, naǧyz ūltjandy ūstazdar ǧana namysşyl ūrpaq, bılımdı oquşy tärbielese, ol – memleketşıl tūlǧa qalyptastyrudyŋ alǧyşarty desek, artyq aitqandyq emes. Ūlaǧatty ūstaz aldyndaǧy talap qai kezde de küştı bolǧan, bıraq bügıngı künı ūstaz – jaŋalyqqa jol baǧyttauşy baǧdarşam boluy qajet ekenı tüsınıktı. Myqty mūǧalım – mektep ainasy. Endeşe, qarapaiym eŋbek jolyn şalǧaidaǧy auyldan bastap, bügınde lauazymdy qyzmette emes, mekteptegı bılıktı mūǧalımı bolyp qyzmet ıstep osy salaǧa erekşe serpın berıp, myŋdaǧan şäkırttıŋ şyraǧyn jaǧyp, sanasyna säule ūialatqan Aigül Düisaqovadai ūstazdar – elordanyŋ ǧana emes, elımızdıŋ bılım salasyndaǧy jas mamandarǧa, zamandastaryna ülgı, önege. Märtebelı mamandyqtyŋ mereiın asyryp jürgen oǧan ömırde de, qyzmette de sättılık tıleimız.
