Meniŋ ömirden tüigenim, jaman adam bolmaidy, nadan adam bolady. Nadandyq degenimiz, sirä, adamnyŋ ary oianbaǧandyqtan bolar.
Ardy oiatatyn quat – adamnyŋ adamdy aiau sezimi.
Būl sezim bolmaǧanda, nadandyq älemge sarqylmas qasiret äkelmek. Al, nadandyq saiasi därejege köterilgende asa qauipti.
Nadandyq turaly äŋgime köp. Sonyŋ biri – nadandyqtyŋ emi joq dert degen tüsinik. Solai boluy mümkin be? Meniŋşe, emi joq dert bolmaq emes. Ol – sol dertti tanyp-biluge qatysty is. Joǧaryda aitylǧandai, adamnyŋ ary oiansa, ol nadandyqtyŋ perdesin sypyryp tastauǧa qauqary jetpei me? Olai bolsa, nadandyqtan arylu mümkindigi ünemi adamnyŋ bar degen tüiin jasaiyq. Tegi, adamnyŋ osy baǧyttaǧy oi-örisi qūnarly bolmaq. Üi-den şyǧatyn esik joq deuge bola ma, eger de ol şyn mänindegi üi bolsa. Adam bolyp jaratylǧan soŋ, onyŋ ary oianbauy mümkin be?
Endigi äŋgime taqyryby «Nadandyqtan sau jan bar ma?» Qiyn mäsele. Abai hakim «Mensinbeuşi em nadandy, öz-özimdi bek tūtyp» degen köpşilikke oi tastaǧan. Sirä, nadandyqta sau bolu pendege jazbasa kerek, mäsele onyŋ mölşerinde desek, qalai bolǧany dep oilanyp bir körelik.
Özinşe oilasam, nadandyqtan ada bes türli adamdar bar.
1. Säbiler. Periştesi bar säbiler nadandyqtan ada;
2. Tua bitken mügedekter (aqyl-esi kemder), olardy «jūmaqtyŋ perzentteri» dep atau – dästür. Tua aqyl-esi kem janǧa nadandyq degen ölşem kelmeidi;
3. Paiǧambarlar, Jaratuşynyŋ elşileri, olardyŋ adamzat aldyndaǧy missiiasyn anyqtauşy da – Jaratuşy;
4. Äulieler. Būlar – periştege qyzmet etuşi taza jandar. Olardyŋ bolmysyndaǧy pendelik te köp talqysyna tüspegeni läzim;
5. Hakimder. «Būlar bolmasa dünie oiran bolady», – deidi Abai. Būl – däl aitylǧan söz, endeşe, būl jerden de nadandyq izdeudiŋ qajeti joq.
Ǧarifolla ESIM,
akademik
