Baiqoŋyr audanynyŋ problemasy turaly jaqynda jazǧan edık. Endı audannyŋ qaltarysta jatqan «Öndırıs» tūrǧyn alabyna qatysty söz qozǧamaqpyz. Ol jönınde Nūr-Sūltan qalasy mäslihatynyŋ altynşy şaqyrylymynyŋ deputaty bolyp osy öŋırden sailanǧan Zeinulla Şıbkenov aityp berdı.
– Audan jaŋadan qūrylǧanmen, onyŋ qordalanyp jatqan mäselelerı az emes. Degenmen jaŋa äkım Nūrbol Nūrsaǧatov kelgelı olar bırtındep şeşılıp jatyr. Isker, şaruaşylyqty jaqsy bıletın basşy qazırdıŋ özınde köp jūmystardy atqaryp tastady. Onyŋ aiaq alysyna eldıŋ köŋılı tolady. Äkım byltyrǧy qysta qar tazalau jūmystary kezınde özın jaqsy jaǧynan körsete bıldı. Biyl da köp köşe-aulalar jöndelıp, abattandyryldy, eldı mekenderdı elektr energiiasymen jabdyqtau jaqsardy, – dedı Zeinulla Rahymūly.
«Öndırıstegı» kökeitestı mäselenıŋ bırı – kündızgı stasionary bar emhana. Bügınge deiın audanda ondai emhana bolǧan joq. Būryn «Nadejda» PİK-tıŋ 5 qabatty üiınıŋ 1-qabatynda şaǧyn densaulyq saqtau punktı jūmys ıstegen. Onda därıgerler nauqastardy tek qaraityn, al emdeluge qalaǧa jıberetın. Ol auru-syrqau jandarǧa, jasy eŋkeigen adamdarǧa jaisyz.
Deputattyŋ aituynşa, endı «Öndırıste» jaŋa emhana salynbaqşy, onyŋ qūrylysy 2021 jyldyŋ josparyna engızılgen, smetasy maqūldanyp, biudjetten aqşa bölınetın boldy.
– Eldı meken tūrǧyndarynyŋ köpşılıgı – baiyrǧy selinogradtyqtar, aqmolalyqtar. Qazır olar qartaidy, bır jerge ornyǧyp qalǧan qartaŋ jandardyŋ endı eşqaida köşpeitını belgılı. Olardyŋ ömırlerın jaqsartu üşın tūrǧylyqty jerlerınde jaǧdai jasau kerek, – dep oi tüidı Z.Şıbkenov.
Taǧy bır kürdelı problema – jol mäselesı. El auzynda «bükır köpır» atalyp ketken köpırdıŋ bır bölıgı qyrküiek aiynda opyrylyp tüskenı esterıŋızde şyǧar. Qazır ol ışınara jöndelıp, jarym-jartylai pailanuǧa berılgen. Qala ortalyǧy men «Öndırıs», «Kirpichnyi», «Chugunka» jäne Qoiandy eldı mekenderın jalǧap tūrǧan jalǧyz jol – sol. Köpır o basta dūrys salynbaǧan. Onyŋ qūrylysy Selinograd kezınde jürgızılgendıkten, kepıldı qyzmet körsetu merzımı baiaǧyda ötıp ketken. Qazır kımge aiyp taǧyp, sapasyz qūrylys üşın ötemaqyny kımnen öndırıp alu kerektıgı belgısız.
Al äl-Farabi köşesınen köpırdıŋ astyna deiın tört jolaqty bolyp kelıp, odan ärı «Öndırıske» qarai ekı jolaq bolyp ketetın jol Jaŋajol dep atalady. Sonyŋ saldarynan atalǧan tūsta kölık keptelısınıŋ oryn aluy üirenşıktı jaitqa ainalǧan. Sony keŋeitu mäselesı köpten berı şeşılmei kele jatyr. Biylǧy josparǧa kırgen, bıraq qalada ındettıŋ taraluyna bailanysty, basqa da sebeptermen joldy keŋeitu ısı biudjetke kırmei qaldy. Jol qūrylysy kelesı jyldyŋ biudjetıne engızıle me, engızılmei me, naqtysy älı belgısız.
Zeinulla Rahymūly deputat bolmai tūrǧanda, keiın mäslihattyŋ 5-şaqyrylymda da, 6-şaqyrylymda da kötergen, tıptı Nūrbol Tölegenūlyna bır jolyqqanda: «Jaŋajoldyŋ mäselesı şeşılmei kele jatqanyna köp jyl boldy, sız osymen törtınşı äkımsız» dep aitqan da eken. Audan äkımı onyŋ 2021 jyldyŋ josparyna engızıluıne qoldau bıldıretının jetkızıptı.
Degenmen eskı vokzaldan «Öndırıske» qarai şyǧatyn jolda jaŋa köpır salynatyn boldy, qazır qūrylys jūmystary jürgızıletın Beisekova köşesı syrylyp tastaldy. Qūrylysşylar Konstitusiia köşesıne deiın jetken, endı onyŋ boiynda tūrǧan 4 qabatty üilerdıŋ mäselesın şeşu qajet. Bıraq köpır qūrylysy bır-ekı jylda qolǧa alynady deuge erte. Estuımızşe, 2025 jyly bastalady degen aqparat bar.
Sondai-aq eldı mekendegı nösersu kärızı dūrys jūmys ıstemei tūr. Sonyŋ saldarynan «Öndırıstıŋ» köktemgı-küzgı jauyn-şaşyn mausymynda suǧa maltyǧyp jatatyndyǧyna da köp jyl boldy. Nösersu qūbyrynyŋ ötkızgıştık qabıletı tömen bolǧandyqtan, tolassyz jauyn jauǧan künderı sudyŋ bärı aǧyp ketpei, kölkıldep jerdıŋ betıne şyǧady. Ol su taraǧanşa jūrttyŋ bärı tolarsaqtan saz keşıp jüruge mäjbür. Jauyn sularynyŋ bärı arnalarmen aǧyp baryp Sarybūlaqqa qūiuy tiıs, bıraq qazırgı künı özen arnasy tolyq betondalyp bolǧan joq. Tıptı būl jūmystar aiaqtalǧannyŋ özınde audan aumaǧyndaǧy nösersu kärızderı Sarybūlaqqa qūimaidy. Öitkenı o basta kenttıŋ nösersu kärızı dūrys jobalanbaǧan. Ol – sonau Kulagin oblys äkımı bolǧan kezden kele jatqan problema. Şalaǧailyqtyŋ bärı sol zamandardan bastalǧan.
Sondai-aq tūrǧyn alaptaǧy nösersu kärızderınıŋ keibıreulerı tolyqtai salynyp bıtpegen, endı keibıreulerın syrttan köşıp kelıp, atqaruşy bilıktıŋ rūqsatynsyz zaŋsyz üi-jailar salyp alǧan tūrǧyndardyŋ özderı bıtep tastaǧan. Būl – kürmeuı kürdelı problema, ony jeke-jeke emes, keşendı türde şeşu qajet.
90-jyldardan berı «Öndırıs», «Kirpichnyi» tūrǧyn üi alaptarynda zaŋsyz 320 üi salynǧan eken. Nösersudan būryn osy zaŋsyz üilerdıŋ mäselesın şeşıp alu qajet. Ol üilerdı syryp, onyŋ ornyna basqa jaqtan baspana tūrǧyzu üşın jer beru kerek nemese arnaiy joba äzırlep, soǧan säikestendırıp dūrystap saldyru qajet.
– Būl aumaqta qanşama halyq ömır sürıp jatyr. Qanşama taǧdyr tūr! Audan äkımdıgı olardyŋ auyzsumen, jaryqpen jabdyqtaluyn şeşıp berdı. Tūrǧyndardyŋ jürıp tūruyna qolaily bolu üşın jaidaq jol salyndy. Būl üilerdı zaŋdastyru mäselesı bırjaqty şeşılgen joq, – dedı deputat.
O basta «Öndırıs» pen «Kirpichnyi» syrylady degen habar taraǧan, öitkenı ol jaqta 1-JEO men 2-JEO tūrǧandyqtan, ekologiialyq ziiandy aumaq sanalady. Sondyqtan tūrǧyn üi saluǧa rūqsat berılmegen. Zeinulla Rahymūlynyŋ oiynşa, qazır audanǧa gaz keldı, sol sebeptı būl üi-jailardy jobaǧa engızıp, zaŋdastyru qajet. Halyqtyŋ jaǧdaiyn tüsınıp, olarǧa üi saluǧa rūqsat beru kerek.
