Keşe Nūr-Sūltan qalasy pedagogtaryna arnalǧan «Bılımdı ūlt – tūraqty damu kepılı» atty dästürlı tamyz keŋesı öttı. Onlain-keŋeske elorda äkımı Altai Kölgınov, Bılım basqarmasynyŋ basşysy Şäkärım Seisenbai jäne astanalyq bılım beru ortalyqtarynyŋ basşylary men mūǧalımder qatysty.
Eŋ äuelı keŋestı aşqan basqarma basşysy barlyq ūstazdardy dästürlı formatta bastalatyn jaŋa oqu jylymen qūttyqtap, onlain oqu kezınde üirengen ürdıstı esten şyǧarmai ūtymdy paidalana berudı ūsyndy. Qala äkımı ötken oqu jylynda atqarylǧan jūmystarǧa toqtalyp, aldaǧy josparlarymen bölıstı. Halyqtyŋ jyl saiynǧy ösuın eskere otyryp, Nūr-Sūltan äkımdıgı oqu oryndarynyŋ qūrylysy boiynşa jüielı jūmys jürgızude. Jyl saiyn bırınşı synyp oquşylarynyŋ sany tülekter sanynan 3,5 ese asady. «Elordada jyl saiyn ışkı köşı-qon esebınen de, bala tuu artuynan da tūrǧyndar sany ösude. Soŋǧy 10 jylda oquşylar sany 3 ese artty. Jyl saiyn bırınşı synyp oquşylarynyŋ sany ösıp keledı. Ötken oqu jylynda mekteptı 7 myŋnan astam tülek bıtırse, jaŋa oqu jylynda 24 myŋǧa juyq bırınşı synyp oquşysy mektep tabaldyryǧyn attaidy. Olar bıtıruşıler sanynan 3 eseden astam köp. 2030 jylǧa qarai Nūr-Sūltanda 400 myŋǧa juyq oquşy bolady dep oilaimyz. Ärine, būl tamaşa körsetkış, būl tiısınşe mektepterdıŋ köbırek salynuyn talap etedı» dedı Altai Kölgınov.
15 mektep salynady
Sonymen qatar, qala äkımı biyl 15 mektep salynatynyn atap öttı, būl – 40 myŋnan astam jaŋa oquşy orny. Būl 2020 jylmen salystyrǧanda 2 ese jäne 2019 jylmen salystyrǧanda 4 ese köp. Qūrylys kezınde mektepterdıŋ materialdyq-tehnikalyq jabdyqtaluy da eskerıledı: IT jäne STEM-kabinetter arqyly oquşylar 3D-obektılerdı qūra alady, robottardyŋ ülgılerın jasai alady, ǧylymi-tehnikalyq bılımderın bırden praktikada qoldana alady. Oqu oryndary qalanyŋ barlyq audanynda, sonyŋ ışınde tūrǧyn alaptarynda salynuda. Elordada aldaǧy 5 jylda jol kartasy aiasynda 67 mektep salu josparlanǧan. Oqu oryndaryn salu, onyŋ ışınde jeke investisiia tartu esebınen jürgızılude. Būl üş auysymdy jäne oquşylary tym köp mektepterdıŋ problemasyn şeşedı.
«Ashyq» jobasyna qosylǧan
Nūr-Sūltan mektepterınde oqu jyly dästürlı offlain-formatta bastalady. COVID-19 taraluyn boldyrmau üşın bırqatar şaralar qabyldandy: Nūr-Sūltannyŋ barlyq oqu oryndary «Ashyq» jobasyna qosyldy, mūǧalımder vaksinasiialandy, mektepter qorǧanys qūraldarymen jabdyqtaluda. «Ötken oqu jyly ūstazdar men oquşylar üşın oŋai bolǧan joq. Osyǧan qaramastan, pedagogtar, oquşylar jäne olardyŋ ata-analary qaşyqtan oqytu formatynan öz deŋgeiınde öttı. Olar şydamdylyq tanytyp, oquǧa jäne sapaly bılım aluǧa niet bıldırdı. Bıraq qaşyqtan oqytu offlain oqytudyŋ ornyn basa almaidy. Joǧary sapaly bılım alu kerek. Memleket basşysynyŋ tapsyrmasy boiynşa jaŋa oqu jylyn dästürlı formatta ötkızudı josparlap otyrmyz. Ol üşın barlyq bılım beru ūiymdary «Ashyq» jüiesıne qosyldy. Būl joba öz tiımdılıgın körsettı, al süzgı bızdıŋ pedagogtar men oquşylardy qauıpsızdendıruge mümkındık beredı. Sonymen qatar, mekteptıŋ medisinalyq punktterınıŋ jūmysyn küşeitu, oqu oryndaryn qorǧanys qūraldarymen jabdyqtau tapsyryldy. Saqtyq şaralary tolyq qabyldanuy tiıs» dedı Altai Kölgınov.
Elorda äkımı mūǧalımder men oqu oryndarynyŋ qyzmetkerlerı, sondai-aq ata-analardyŋ özderı arasynda jappai vaksinasiialaudyŋ maŋyzdylyǧyn erekşe atap öttı. Bügınde elordada pedagogtardyŋ 99%-y (būl 16 myŋnan astam) jäne tehnikalyq personaldyŋ 97%-y (5 myŋǧa juyq) vaksinasiialandy. Vaksinasiia sızdıŋ densaulyǧyŋyzdy da, ainalaŋyzdaǧy jandardyŋ jäne jaqyndaryŋyzdyŋ densaulyǧyn qorǧauǧa mümkındık beredı. Vaksinasiia arqyly ūjymdyq immunitet qalyptasqannan keiın ǧana qala būrynǧy, karantinge deiıngı rejimge orala alady.
Pedagogtar jalaqysy ösedı
Elordalyq mūǧalımderdıŋ jalaqysy soŋǧy ekı jylda 50 paiyzǧa östı. 2022 jyly pedagogtardyŋ eŋbekaqysy taǧy 25 paiyzǧa artady. Altai Kölgınov «Pedagog märtebesı turaly» zaŋ aiasynda mūǧalımder üşın qandai jaǧdailar jasalatyny turaly da aitty. «Bız oqu oryndarynyŋ qūrylysyna erekşe nazar audara otyryp, äleumettık nysandardy jüielı türde salyp jatyrmyz. Mektepterdıŋ qajettı sanyn odan ärı salatyn bolamyz. Alaida bızdıŋ balalarymyzdy mektep qabyrǧalary emes, mūǧalımder oqytady. El basşylyǧy bızdıŋ pedagogtarymyz üşın jaǧdai jasauǧa erekşe köŋıl bölıp, «Pedagog märtebesı turaly» zaŋ qabyldandy. 2020 jylǧy 1 qaŋtardan bastap pedagogtardyŋ jalaqysy 25 paiyzǧa, 2021 jyly taǧy 25 paiyzǧa östı. Kelesı jyly mūǧalımderdıŋ jalaqysy taǧy da artady. Ūstazdardyŋ jalaqysy 2024 jylǧa deiın jyl saiyn 25 paiyzǧa ösıp otyrady. Sondai-aq bılıktılık sanaty üşın qosymşa aqy qarastyrylǧan. Bız öz tarapymyzdan tūrǧyn üi jaǧdailaryn jasau boiynşa jūmys ısteimız: kezekte tūrǧandarǧa tūrǧyn üi sertifikattaryn bölemız, baǧdarlamany qazaqstandyq tūrǧyn üi kompaniiasymen (QİK) bırlesıp jalǧastyramyz. Sondai-aq 2019 jyly jas mūǧalımderdı qoldau üşın 350 oryndyq jas pedagogtar üiı salyndy» dep atap öttı elorda äkımı.
Sonymen qatar, elorda äkımdıgı mūǧalımderdıŋ käsıbi damuyna nazar audarady. Ozat jobasyn ıske asyru aiasynda mektepter men kolledjderdıŋ 400 pän mūǧalımı RIЅA tapsyrmalaryna bılım aluşylardy daiyndau boiynşa bılıktılıktı arttyru kurstarynda oqudan öttı. Kembridj universitetımen bırlesıp SHARE jobasy ıske qosyldy. Bırlesken zertteuler jürgızılude, aqparat almasyp jatyr, pandemiiaǧa deiın şeteldık ıssaparlar ūiymdastyryldy jäne taǧy basqa. Kadrlardy tartu üşın jyl saiyn joǧary oqu oryndary men kolledjderde oquǧa granttar bölınedı. Mysaly, biyl jūmysqa 800-ge juyq pedagog qabyldandy. Mūǧalımderge jaǧdai jasau boiynşa joǧaryda atalǧan barlyq şaralar jüielı negızde jürgızıledı.
Balalarǧa 800 mln teŋge böledı
Nūr-Sūltan äkımdıgı jalpyǧa mındettı oqu aiasynda äleumettık az qamtylǧan otbasylardyŋ balalaryna kömek retınde 800 mln teŋge böledı. Biyl materialdyq kömekpen qamtylatyn oquşylar sany artty, al 2020 jyldan bastap somasy da östı. Osylaişa, äleumettık az qamtylǧan otbasynyŋ ärbır oquşysyna körsetıletın kömek mölşerı 40 myŋ teŋgenı qūraidy. «Mäselen, otbasynda 4 bala bolsa, onda är balaǧa 40 myŋ teŋgeden bölınedı. Osylaişa, bır otbasy mektep kiımın, aiaq kiım men oquǧa qajettı kerek-jaraqtaryn satyp aluǧa 160 myŋ teŋge jūmsai alady. Biyl jalpyǧa mındettı oqu baǧdarlamasy 11 tamyzda bastaldy. Bız balalar sanyn da, sonymen qatar yŋǧaily jäne taŋdau boluy üşın kompaniialar men sauda oryndarynyŋ sanyn da köbeittık. Ötken jyly būl somany bır balaǧa 40 myŋ teŋgege deiın ūlǧaittyq. Jalpy bılım berumen 15 myŋnan astam oquşyny qamtudy josparlap otyrmyz. Qajet bolsa, būl sandardy qosymşa arttyramyz. «Mektepke jol» dästürlı aksiiasy aiasynda oquşylarǧa kömek körsetemız. Būl baǧdarlamamen taǧy 7 myŋ bala qamtylady. Sonymen qatar, audandyq äkımdıkter 2 myŋnan astam oquşyǧa kerek-jaraqtary bar riukzaktar tabystaidy» dedı Altai Kölgınov.
Jalpyǧa mındettı oqu aiasynda kömek aluǧa ötınış beru üşın ata-analar bala oqityn mektepke jügınuı qajet. Jalpy oqytu şeŋberınde kömek kelesı sanattaǧy oquşylarǧa körsetıledı:
– memlekettık atauly äleumettık kömek (AÄK) aluǧa qūqyǧy bar otbasylardan şyqqan balalarǧa;
– AÄK almaityn, jan basyna şaqqandaǧy tabysy eŋ tömengı künkörıs deŋgeiınen az otbasylardan şyqqan balalarǧa;
– jetım balalarǧa jäne ata-anasynyŋ qamqorlyǧynsyz qalǧan otbasylarda tūratyn balalarǧa;
– TJ saldarynan şūǧyl kömektı qajet etetın otbasylardan şyqqan balalarǧa;
– bılım beru ūiymynyŋ alqaly organy aiqyndaityn bılım aluşylar men tärbielenuşılerdıŋ özge de sanattaryna jatatyndarǧa.
Kömek «Atameken» ŪKP ūsynǧan «BMC Sales» sifrly platformasy arqyly körsetıledı, onda jeke nömırı körsetılgen arnaiy kartalar paidalanylady. Äleumettık bırlıkter qozǧalysyn jeke kabinetterde aluşylar, äleumettık pedagogtar, baǧdarlama äkımşılerı qadaǧalaidy, būl qarajattyŋ maqsatty jäne aiqyn paidalanyluyn qamtamasyz etedı.
Köktem Qarqyn
