Keşe ötken Astana qalalyq mäslihatynyŋ kezekten tys sessiiasynda deputattarǧa jaŋadan äzırlengen Astana qalasyn basqaru täsılı tanystyryldy. Sessiiaǧa qatysqan qala äkımı Äset İsekeşev äkımdık qūrylymyn özgertu qandai maqsat-mındetterden tuyndaǧanyn tüsındırıp, onyŋ artyqşylyqtary turaly äŋgımeledı.
Bes jyldyq damu jospary jasaldy
– Elbasy ūsynǧan 5 institusionaldy reforma, bırınşıden, memlekettık qyzmet jüiesın özgertudı közdeidı. Iаǧni, onyŋ aşyqtyǧy joǧarylap, tiımdı modelı qalyptasuy qajet. Jüienı özgertkende halyqtyŋ mūqtajdyǧy eskerıluı tiıs. Astana äkımdıgınıŋ jaŋa qūrylym modelı köp talqylandy. Qazırgı taŋda būl ülgını Ükımet pen Prezident Äkımşılıgı qoldady, – dedı qala basşysy.
Astana jyldan-jylǧa ösıp keledı. Äset İsekeşevtıŋ sözınşe, qazırgı taŋda elordada 1 mln 30 myŋ adam resmi türde tırkelgen. Biyl 200 myŋ adam uaqytşa tırkeldı. Onyŋ 100 myŋy – şeteldık azamattar. Aldaǧy jyldary da halyq köbeie tüspese, azaimaidy. Sondyqtan qala basşylyǧy soǧan sai qimyldauy kerek. Jaŋa ekonomikalyq model de respublikalyq biudjetke salmaq tüsırmei, jeke investisiialarǧa, jappai käsıpkerlıkke iek artudy közdeidı. Būǧan qosa, barlyq üderıster sifrlandyryluy tiıs. «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasynyŋ aiasynda da atqaratyn jūmystar bar.
– Äkımdıktıŋ qazırgı qūrylymy, negızınen, nätijelıgın körsetıp, tūraqty damudy qamtamasyz ettı. Bıraq būl qūrylym aldymyzǧa qoiyp otyrǧan maqsattarǧa säikes kelmei qaldy. Onyŋ bırneşe sebebı bar. Bırınşıden, bız strategiialyq josparlau prinsipterın engızbekpız. Qazır biudjetke süienıp, atqarar jūmystarymyzdy 1-2 jylǧa ǧana josparlaimyz. Al damu josparyn kem degende 5 jylǧa jasau qajet. Bız 2 mln tūrǧynǧa şaqtalǧan qalany damytu josparyn äzırleudı bastadyq. Qai aumaqtarǧa joldar salynuy kerek, qai jerlerge mektepter, auruhanalar, polisiia bölımderı, saiabaqtar, gülzarlar ornalasuy qajet – sonyŋ bärın aldyn ala eseptep aluymyz qajet, – dedı Astana äkımı.
Mysal retınde ol su resurstaryn basqarudyŋ qazırgı jüiesın keltırdı. Bügınderı Qūrylys basqarmasy Esıl özenı arnasyn qaita qūrumen ainalysady. Kommunaldyq şaruaşylyq basqarmasy nöser sularynyŋ kärız jüiesı qūrylysymen şūǧyldanuda. Būl jūmystarda Tabiǧi resurstar jäne tabiǧatty paidalanudy retteu basqarmasynyŋ da ülesı bar. Audan äkımdıkterı de tys qalmaidy.
– Bızde būl tarapta bıryŋǧai baǧdarlama bolmaǧan edı. Älemdık täjıribenı zertteudıŋ nätijesınde su resurstaryn basqarudyŋ bırıktırılgen baǧdarlamasyn äzırleuge kırıstık. Aziia damu bankı osy jūmysqa 1 mln dollar kölemınde grant böldı. Atalmyş baǧdarlama arqyly sudy ünemdei alamyz. Onyŋ sebebı – köktemde su tasqynyna qarsy küresemız, jazda, kerısınşe, saiabaqtardy suaruǧa su ızdeimız. Al eger bes jyldyq josparymyz bolsa, memlekettık-jekemenşık ärıptestık mehanizmderın paidalana alamyz, – dedı Äset İsekeşev.
Biznestı qoldaityn quatty qūrylym qūrylady
Qazırgı basqaru jüiesı boiynşa biznes ökılderımen üş basqarma jūmys ısteidı. Būl – bazarlarǧa, azyq-tülık jaǧyna jauap beretın Auyl şaruaşylyǧy basqarmasy, Käsıpkerlık jäne önerkäsıp, sondai-aq, İnvestisiialar jäne damu basqarmalary.
– Qalada biznes asa ırı emes. Üş basqarmanyŋ baǧdarlamalary da, tetıkterı de ärtürlı. Alǧaşqy kezeŋde būl öte jaqsy. Bıraq biznestı qoldaityn quatty qūrylym qūruymyz kerek. Būl biznes ökılderı bır jerden barlyq baǧdarlamalarmen tanysu üşın qajet. Al üş ärtürlı basqarma mūny bırden üilestıre almaidy. Keler jyly innovasiialar boiynşa tiımdı qadamdar jasaimyz dep josparlap otyrmyz. Biyl bız nazarymyzdy, negızınen, «Smart City» jobasyna audardyq, – dedı Astana äkımı.
Jūmyspen qamtudyŋ jaŋa saiasaty äzırlenedı
Qala basşysynyŋ sözınşe, qazır äkımdık «Nūrly jer» baǧdarlamasy aiasynda qoljetımdı baspana boiynşa jūmys ıstep jatyr. Mūnyŋ barysynda qalada tūrǧyn üi saiasaty joq ekenı anyqtaldy.
«Tūrǧyn üi saiasatyn äzırleu kerek ekenı anyq. Elbasy aldymyzǧa qoiyp otyrǧan mındetter men Ükımet jūmysyna süienıp, bırınşıden, mūǧalımder men därıgerlerdı oilap otyrmyz. Bügınderı qalada mūǧalımder jetıspei jatyr. Alda 40-tan astam mektep salamyz dep josparlap qoidyq, bızge ūstazdar qajet» dedı Astana äkımı.
Jūmyspen qamtudyŋ jaŋa saiasaty da äzırlenedı. Onyŋ sebebı – qalaǧa syrttan keletın adam köp. Al tiıstı basqarmanyŋ esebınşe, bügınderı qalada 8 myŋ bos jūmys orny bar. Syrttan keletınderdıŋ köbısı qūrylys nysandarynda, bazarlarda näpaqasyn tauyp otyr. Astana äkımınıŋ aituynşa, oqytu men äleumettık paraqtar jüiesı jaŋa mamandyq alǧysy keletın barlyq adamǧa beiımdeluı tiıs. Ol üşın keşkı jäne jeksenbılık kurstardy engızu qajet. Äkımdık qaita oqytudyŋ baǧdarlamasyn da jasamaq.
Turistık baǧdarlama aiasynda sporttyq jäne mädeni nysandar da beiımdeledı. Keler jyly qalada qazaq teatrynyŋ qūrylysy bastalady. Elbasy osyndai tapsyrma berdı.
Memlekettık organdar sany qysqarady
«Bız strategiialyq josparlau jäne jobalyq menedjment prinsipterın engızemız. Sol arqyly basqarma basşysynan bastap är qyzmetker öz jūmysynyŋ nätijesıne säikes jalaqy alady» dedı qala basşysy.
Sonymen, qalada memlekettık organdar sany 30-dan 21-ge qysqarady. Memlekettık funksiialardy 17 basqarma men audannyŋ 3 äkımdıgı atqarady. Bılım, Densaulyq saqtau, Jūmyspen qamtu, eŋbek jäne äleumettık qorǧau, Tılderdı damytu basqarmalary saqtalyp, jūmystaryn qalpynşa ısteidı.
Tabiǧi resurstar men tabiǧatty paidalanu basqarmasynyŋ atauy Qorşaǧan ortany qorǧau jäne tabiǧatty paidalanu basqarmasyna, al Auyl şaruaşylyǧy basqarmasy Auyl şaruaşylyǧy önımderı men azyq-tülık sapasyn baqylau basqarmasyna auystyrylady.
Qazırgı memlekettık organdar bazasynda funksiialar men ökılettıkterdı tapsyru jolymen Strategiialyq, biudjettık josparlau jäne qarjy; Aktivter men memlekettık satyp alu; Qūrylys jäne tūrǧyn üi saiasaty; Kölık jäne jol-kölık infraqūrylymyn damytu; Säulet, qala qūrylysy jäne Jer qatynastary; Janarmai-energetikalyq keşen jäne kommunaldyq şaruaşylyq; Mädeniet jäne sport; Qoǧamdyq kelısım; İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu, t.b. basqarmalar qūrylady.
Amanǧali QALJANOV
