Qalanyŋ qaq ortasy qaraŋ qalǧan

20 jyl ışınde biık belestı baǧyndyrǧan Astananyŋ bügınde älemnıŋ üzdık qalalarymen terezesı teŋ. Bıraq kemsız dünienıŋ bolmaityny sekıldı elordada da qalpyna keltırudı, jaqsartudy qajet etetın köşeler, yqşam audandar joq emes. Solardyŋ bırı – «Şūbar» tūrǧyn alaby.

Tūrǧyndar bazynasy

«Şūbar» tūrǧyn alaby elordanyŋ sol jaǧalauynda ornalasqan. Enşısınde 2400-den asa tūrǧyn, 820 jekemenşık tūrǧyn üi bar. Būl jerge Ministrlıkter üiı siiaq­ty res­publikalyq maŋyzy bar nysandar qol sozym jerde-aq tūr. Saraişyq köşesınıŋ boiyn­daǧy «Lazurnyi kvartal», «Mison» tūrǧyn üi keşenderınen ary assaŋyz, «Şūbar»-dan bıraq şyǧasyz. Bıraq jaqsy jerde ornalasqanmen, «Şūbar» tūrǧyn alabynyŋ «syrty bütın, ışı tütın». Iаǧni mäselesı şaş etekten. Bırınşıden, köşelerı yǧy-jyǧy. So­nyŋ saldarynan qoǧamdyq kölıkter yqşam audannyŋ syr­tynan ainalyp ötuge mäjbür. Kömır tasityn jük kölıkterı amaldyŋ joqtyǧynan äreŋ kıredı. Onyŋ üstıne, köşelerdıŋ jaryqtandyryluy men joldardyŋ mäselesı taǧy bar. Esıl audany äkımdıgınıŋ mälımetınşe, mūndaǧy 44 köşenıŋ 23-ı ǧana jaryqtandy­rylǧan. Al tūrǧyndardyŋ aituynşa, bar bolǧany Arai, Kosmonavt, Ermekov siiaqty sanauly köşede ǧana jaryq bar. Al qalǧan köşelerdegı elektr baǧandarynyŋ jaryq şaşyp tūruy sirek körınedı. Tıptı keibır köşelerde jaryq şamdary ornatylmapty da.
Būl mäseleler jaily kez kelgen tūrǧynnan sūrasaŋyz, jıpke tızgendei etıp aityp beredı.
6 jyldan berı osy tūrǧyn alapta tūryp jatqan İndira Mizamitova yqşam audan mäselesı jaily bylai deidı:

– Tūran, Qabanbai daŋǧyldaryndaǧy keptelısten qaşatyndar «Şūbar» arqyly ötıp ketpek bolyp, osynda keledı. Sodan onsyz da tar köşelerde aiaq alyp jüretın jer bolmai qalady. Al otyn-sudan asa tarlyq körıp otyrǧan joqpyz. Bıraq kommunaldyq tölem qaltaǧa soqqy bolyp tiıp jatyr. Mysaly, qys boiy 15 tonna «Şūbarköl» kömırın jaǧamyz. Būdan bölek, aiyna kommunaldyq qyzmet tölemı tek elektr quatynyŋ özıne 25 myŋ teŋge şyǧady. Öitkenı suyq su ortalyqtandyrylǧan jüiege qosylǧanmen, ystyq su men kärız jüiesı oǧan qosylma­ǧan. Sondyqtan su ysytqyş qūralyn qoldanamyz. Qoldan qazdyrǧan kärız qūdyǧyn aptasyna ekı ret tazalatamyz. Onyŋ är tazalaǧan qyzmet qūny – 3500 teŋge. Sonda osynyŋ özıne aiyna 25-30 myŋ teŋge ketedı.
Aita ketu kerek, «Şūbar» tūr­ǧyn alabynda Nūrtas Oŋdasynov, Älımhan Ermekov, Mūqaǧali Maqataev syndy qazaqtyŋ bır­tuar tūlǧalarynyŋ esımı berılgen. Sol siiaqty Alpamys batyr, Qaraötkel siiaqty basqa da tarihi maŋyzy bar ataular köptep kezdesedı mūnda. Bıraq būl yqşam audanǧa tek qonaqqa baratyndar bolmasa, bylaiǧy uaqytta adam aiaǧynyŋ basa bermeitının eskersek, mūndai esımderdıŋ eleusız aumaqta tūrǧany ökınıştı. Būl tūrǧyda Tılderdı damytu jäne arxiv ısı basqarmasy basşysynyŋ orynbasary Säken Esırkeptıŋ aituynşa, barlyq ırı tūlǧalardyŋ esımderın ortalyqtaǧy körıktı köşelerge syidyru mümkın emes.

Deputat yqpaly

«Şūbar» tūrǧyn alabynyŋ mäselesı qalalyq mäslihat otyrystarynda da talai ret talqyǧa tüstı. Halyq qalaulysy Ramziia Umerbaeva öz uchaskesınıŋ mäselesın mäslihat mınberınde ünemı köterıp, tüiını şeşılmegen tüit­­kılderdı jılıktep, jauapty maman­darǧa deputattyq saual joldaudy dästürge ainaldyrǧan. Belgılı bır mölşerde sonyŋ da äserı bolsa kerek, būrynǧy jyldarmen salystyrǧanda mūndaǧy jaǧdaidyŋ bıraz rettelıp qalǧanyn aitady tūrǧyndardyŋ bırı.
Būl tūrǧyda mäslihat depu­taty Ramziia Umerbaevadan mūn­­­daǧy mäselenıŋ män-jaiyn sūradyq.

– Barlyq mäsele boiynşa ja­qynda jūmys tobymen «Şūbar» tūrǧyn alabyna reid jürgızdık. Jūmys tobynyŋ qūramynda jergılıktı bilık ökılderı men jol polisiiasy boldy. Reid barysynda är salanyŋ 12 mamany bas qosyp, «Şūbar» mäselesın jan-jaqty talqyladyq. Nätijesınde bıraz qajettı jūmystar jürgızıletın boldy. Mäselen, kö­lıkter jyldamdyqty şamadan tys arttyrmas üşın keibır köşelerdıŋ jolyna bäseŋdetkış (lejaşii polisai) qoiylady. Sonymen qatar «Astana LRT» kompaniiasynyŋ ökılı qoǧamdyq kölıktı ışkı köşelerge kırgızu jaǧyn qarastyratynyn ait­qan bolatyn. Nätijesınde «Şūbar» tūrǧyn alabyna №601 şaǧyn avtobusy kıretın boldy. Sondai-aq qar tazalyǧy, auladan köşe boiyna şyǧyp ketken aǧaştardy kesu siiaqty mäseleler de kün tärtıbıne qoiyldy. Al jaryqtandyru, jol jöndeu boiynşa tiıstı basqarmalarǧa biudjetten qosymşa qarjy qarastyrylyp, «Şūbar»-daǧy bırqatar köşelerge jöndeu jürgızu keler jyldyŋ josparyna engızıldı, – deidı Ramziia Umerbaeva.

Sergei Galov,
«Şūbar» tūrǧyn alabyndaǧy
Temırqazyq köşesınıŋ tūrǧyny:

– Osynda tūryp jatqanyma 15 jyl boldy. Būryn keş batsa, töbeles bolyp jatatyn. 7-8 jyldan berı būl jerde äjeptäuır tärtıp ornady. Poliseiler de köp jüredı qazır. Osynda alǧaş köşıp kelgenımde qūrylysy bıtpegen nysandar köp edı. Būl jaǧy da rettelıp qaldy. Qaŋǧybas it-mysyqtar da azaidy. Tro­tuarlar paida boldy. Alaida avtobus mäselesı şeşılmei tūr. Bükıl yqşam audanda bır ǧana aialdama bar. №127 qoǧamdyq kölıgı yqşam audannyŋ ışkı jaǧyna kırmeidı. Avtobuspen jüru üşın tūrǧyndar Kosmonavt köşesıne sabylady. Mysaly, menıŋ kelınşegım avtobusqa otyru üşın 1,5 şaqyrym jaiau jürıp barady.

Säken ESIRKEP, Tılderdı damytu jäne arxiv
ısı bas­qarmasy basşysynyŋ orynbasary:

– Būrynnan qalyptasqan köşelerdıŋ atauyn qaita özgertu – oŋai şarua emes. Öitkenı zaŋdy tūlǧalardyŋ ornalasqan mekenjaiy sol köşe attary boiynşa tırkelgen. Köşe atauyn özgertkende būl jaǧy jıtı eskerıledı. Degenmen «Şūbar» tūrǧyn alabyndaǧy qysqa köşelerge aty berılgen Nūrtas Oŋdasynov, Mūqaǧali Maqataev siiaqty körnekı tūlǧalardyŋ esımın jaŋadan salynyp jatqan ırı daŋǧyldarǧa auystyru jönınde tūrǧyndardan ūsynystar tüsıp jatsa, onomastikalyq komissiia būl mäselenı qaita qarastyratyn bolady.

Gülnar QŪSAIYNOVA, «Astanabasjospar»
ǦZJİ» JŞS bas ekonomisı, direktor orynbasary:

– «Şūbar» tūrǧyn alabyn süru – öte qymbat joba. 2011-2012 jyldary «EKSPO – 2017» halyqaralyq körmesın osy jerge ornalastyru turaly ūsynystar bolǧan. Bıraq artynşa audandy küreudıŋ şyǧyny jäne jer uchaskelerı qūnynyŋ esebı belgılı bolǧan soŋ süru turaly ideiany ūsynuşylar bastapqy oilarynan bas tartty. İnvestorlar üşın būl jer tiımsız boldy. Sondyqtan būl aumaqtyŋ sürıluı ekıtalai.

Äliia JARQYMBEKOVA, «Astana LRT» JŞS qoǧam­men
bailanys qyzmetı jetekşısınıŋ mındetın atqaruşy:

– 8 qyrküiekten bastap būrynǧy №127-nıŋ ornyna №1A marşruty qūryldy. Jaŋa mar­ş­rut «Şūbar» yqşam auda­nyndaǧy 78 köşe, 7 üi mekenjaiyndaǧy «Qazaq zaǧiptar qoǧamy» qoǧamdyq bırlestıgı jäne «äl-Ǧani» atyndaǧy meşıt maŋy men «Kirpichnyi» tūrǧyn alabyn bailanys­tyrady. Alaida Iveco Crossway LE City markaly 13 metrlık kölıkpen «Şūbardyŋ» tar köşelerınde jüru qauıptı. Mūndai köşelerde tek şaǧyn avtobustar ǧana jüre alatyndyqtan, 17 oryndyq Iveco Daily mini bus-tar jıberıledı. 2019 jyldyŋ basynda būl marşrut №601 bolyp özgertılıp, jaŋa baǧyt boiynşa jüredı. Jalpy, keler jyly Arai köşesınde qoǧamdyq kölıktıŋ ainaluyna arnalǧan alaŋ salu josparlanuda. Sol kezde būl aumaqta ülken avtobustar da jüretın bolady.