«Eŋ özektı mındetterdıŋ bırı qūqyq qorǧau jüiesın tolyqqandy reformalau bolyp otyr. Memlekettık küştık qūraly retındegı polisiia beinesı bırtındep ötkennıŋ enşısıne ketıp, ol azamattardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu üşın qyzmet körsetetın organǧa ainalady» dedı QR Prezidentı Q.Toqaev Joldauda. Bas qalamyzdaǧy polisiia qyzmetınıŋ bügıngı ahualy qandai, reformaǧa bailanysty nendei özgerıster oryn aluda, osy turaly bılmek bolyp Nūr-Sūltan qalasy PD Jergılıktı polisiia qyzmetı basqarmasynyŋ bastyǧy, polisiia podpolkovnigı Gosman Jakinnen sūhbat alǧan edık.
– Bükıl qalanyŋ qauıpsızdıgıne jauap beretın bolǧandyqtan sızdıŋ departamenttıŋ jūmysy auqymdy, soŋǧy kezde qol jetken jetıstıkterıŋız bar ma, mysaly, tūrmystyq zorlyq-zombylyqtyŋ aldyn aluǧa bailanysty?
– «Qūqyq būzuşylyqtyŋ aldyn aludyŋ 2017-2019 jyldarǧa arnalǧan keşendı josparyn» jüzege asyru elorda aumaǧyndaǧy qylmys dinamikasyna oŋ äser ettı, soŋǧy üş jylda qoǧamdyq oryndarda jasalǧan qylmystar sany azaidy. Polisiia qyzmetkerlerı tūrmystyq zorlyq-zombylyq qūrbandarymen jūmys ısteu üşın ükımettık emes ūiymdarmen, onyŋ ışınde kämeletke tolmaǧandarǧa arnalǧan baspanalary bar daǧdarys ortalyqtarymen de özara ıs-qimyl ornatqan. Sonymen qatar, «Otbasylyq sot» qanatqaqty jobasy aiasynda äkımşılık sotpen jäne qoǧamdyq qūqyq qorǧau ūiymdarymen yntymaqtastyq turaly memorandum jasaldy. Memorandum tegın keŋes beru, zaŋ jäne psihologiialyq kömek, agressorlarmen jäne jäbırlenuşılermen käsıbi jūmys, jūmysqa ornalasuǧa kömek, daǧdarys ortalyǧynda oŋaltu mäselelerın qarastyrady.
– Sızdıŋ salada profilaktikalyq şaralardyŋ maŋyzy zor, osyǧan toqtalsaŋyz…
– Ärine, bız profilaktikaǧa basa män beremız. Memleket basşysynyŋ Joldauynda aitylǧan jauapkerşılıktı küşeitu atalǧan qylmys türlerınıŋ aldyn aludyŋ pärmendı tetıgıne ainaluy tiıs. Būl, ärine, tūrmystyq zorlyq-zombylyq qūrbandarynyŋ qūqyqtaryn jäne olardyŋ qauıpsızdıgın qorǧaudy küşeitu faktoryna ainalady. Sondyqtan uchaskelık polisiia inspektorlary maskünemderge, naşaqorlarǧa jäne otbasylyq būzaqylarǧa, būryn sottalǧan adamdarǧa profilaktikalyq baqylau küşeittı.
– Juyrda qala äkımı A.Kölgınov sifrlandyru arqasynda ötken jyly jol-kölık oqiǧasy saldarynan bolatyn ölım-jıtım 43 paiyzǧa, apattardyŋ 10 paiyzǧa tömendegenın keltırdı.
– Äkımdıktıŋ qoldauymen jolda jüru erejelerın būzuşylyqtaryn tırkeudıŋ avtomatty jüiesı engızılude, sonyŋ kömegımen jolda jüru erejesınıŋ 865 myŋ 818 būzuşylyqtary tırkeldı. Kölık qūraldarynyŋ ielerıne jalpy somasy 3 mlrd 153 mln teŋgege aiyppūl töleu qajettılıgı turaly 518 myŋ ūiǧarym jıberıldı, onyŋ ışınde 2 mlrd 810 mln teŋge öndırıldı.
– Halyqqa qyzmet körsetudıŋ servistık modelı jäne sifrlandyru baǧytyndaǧy igılıkter jaiynda ne aita alasyz? Beinebaqylaudyŋ paidasy bar ma?
– «Sifrlyq Qazaqstan» memlekettık baǧdarlamasynyŋ Jol kartasyn jüzege asyru aiasynda 2017 jyldan bastap elordada «Sergek» foto-beine tırkeu jäne beinebaqylau jüiesın engızu boiynşa memlekettık-jekemenşık ärıptestık jobasy jüzege asyryluda. Jalpy, qalada beinebaqylau jüiesın paidalanu qoǧamdyq oryndarda qylmystyŋ 27,6 paiyzǧa, onyŋ ışınde köşelerde 40,2 paiyzǧa tömendeuıne yqpal ettı. Qoǧamdyq qūrylymdar kömegımen 8 qylmystyŋ betı aşylyp, 823 qūqyq būzuşylyqtyŋ joly kesıldı. Biylǧy jyldyŋ 6 aiynyŋ qorytyndysy boiynşa qoǧamdyq tärtıptı saqtauǧa kömek körsetkenı üşın 223 adam 5 mln teŋgeden astam somaǧa marapattaldy.
– Köptegen qala tūrǧyny öz polisiiasyn bılmeidı, tanymaidy…
– Tūrǧyn üi keşenderınıŋ aulalarynda azamattardy mobildık qabyldaular täjıribege engızıldı, köppäterlı üilerdıŋ liftterınde LED-monitorlarda uchaskelık inspektorlar turaly aqparattyq mälımetterdı ornalastyru mäselelerı pysyqtaluda. Azamattardyŋ ötınışterıne jedel äreket etu maqsatynda qalanyŋ barlyq ömır salty mäselelerı boiynşa, sonyŋ ışınde polisiia jelısı boiynşa ötınışter qabyldaityn «Ikomek109» bailanys ortalyǧy jūmys ısteidı. Äkımdıktıŋ qoldauymen Jergılıktı polisiia qyzmetı basqarmasynyŋ qyzmetkerlerı beinetırkegıştermen jäne planşettermen qamtamasyz etılgen, «Telegram» messenjerınde «Smart-Astana» virtualdy kömekşısı arqyly qala tūrǧyndary üşın üi mekenjaiy boiynşa özınıŋ uchaskelık inspektoryn ızdestıru mümkındıgı äzırlendı.
– Jedel aldyn alu şaralary qalai jürude?
– Elorda aumaǧynda Polisiia departamentınıŋ qyzmetkerlerımen aǧymdaǧy jylǧy 15 qyrküiek pen 10 jeltoqsan aralyǧynda «Uchaske» jedel aldyn alu ıs-şarasy ötkızılıp, öz aumaqtaryndaǧy tūryp jatqan azamattar turaly mälımetterdı alu jäne IIO kezekşı bölımderı men uchaskelık poliseilerdıŋ bailanys derekterı bar vizittık kartalardy taratu üşın päterler men aulalarda tekseru jürgızude. Nūr-Sūltan qalasy Polisiia departamentı tūrǧyndar men qala qonaqtaryna jürgızılıp jatqan ıs-şaraǧa tüsınıstıkpen qarap, qūqyq būzuşylyqtardy anyqtauda järdem körsetulerın sūraidy.
– Nūr-Sūltanǧa şetelden de, özge öŋırlerden keluşıler legı tolastamaidy, negızınen, qandai qylmys türlerı basym?
– Uchaskelık polisiia inspektorlary 17 myŋnan astam päterge jäne 2,5 myŋǧa juyq jer üilerge tekserıs jürgızgen. Tūrǧylyqty jerı boiynşa IIO-da esepte tūrǧan 1 myŋnan astam adam, sondai-aq 1 myŋnan astam azamattyq qaru ielerı tekserılgen. Jalǧa berıletın 200-den astam päter anyqtalyp, ol jönınde Nūr-Sūltan qalasy boiynşa Kırıster departamentıne aqparat joldandy. Jedel-aldyn alu ıs-şarasy arqyly 3,5 myŋnan astam adam, onyŋ ışınde: QRÄQBtK-nıŋ 492-baby «Qazaqstan Respublikasynda tirkeusiz tūru» boiynşa – 1046, QRÄQBtK-nıŋ 434-baby «Ūsaq būzaqylyq» boiynşa – 256-dan astam, QRÄQBtK-nıŋ 440-baby «Qoǧamdyq oryndarǧa masaŋ küide kelu» – 676-ǧa juyq adam jäne t.b. äkımşılık jauaptylyqqa tartyldy. QRÄQBtK-nıŋ 517-baby boiynşa Qazaqstan Respublikasynyŋ köşı-qon zaŋnamasyn būzǧan 60 şeteldık azamat anyqtaldy. Elordalyq polisiiada jūmys ıstei otyryp, özımızge jüktelgen joǧary jauapkerşılıktı sezınemız. Bızge azamattardyŋ tynyştyǧyn qorǧauǧa jäne elımızdıŋ bas qalasynda qūqyqtyq tärtıptı qamtamasyz etuge senım bıldırılgen. Elorda polisiiasy Nūr-Sūltan qalasy ülgılı qūqyqtyq tärtıbı bar qauıpsız qalaǧa ainaluy üşın barlyq küş-jıgerın jūmsaidy.
Jadyra ŞAMŪRATOVA
