«Qarapaiym zattar ekonomikasy» baǧdarlamasyn jüzege asyru üşın Nūr-Sūltan qalasy Käsıpkerler palatasynyŋ janynan öŋırlık jobalyq alqasy qūryldy. Onyŋ qoldauymen qazırgı taŋda elordada jalpy somasy 7,7 mlrd teŋge bolatyn 4 joba maqūldanyp, jalpy somasy 5 mlrd teŋgege taǧy 10 joba qaralyp jatyr.
2019 jyldyŋ basynan bastap qolda alynǧan atalǧan baǧdarlama aiasynda memleket halyq tūtynatyn tauarlar, sondai-aq şikızat pen bastapqy öŋdeu önımderı öndırısın damytuǧa 600 mlrd teŋge, nesielerdı subsidiialauǧa 30 mlrd teŋge bölıp otyr. Sol arqyly qazaqstandyqtar kündelıktı tūtynatyn 82 paiyz importtyq tauar türlerınıŋ ülesın 59 paiyzǧa deiın tömendetu közdelgen.
«Qarapaiym zattar ekonomikasy» baǧdarlamasyn jüzege asyru arqyly tek qana ışkı naryqty sapaly as-su, kiım-keşek, jihaz, türlı būiymdar men tūrmystyq tehnikamen qamtamasyz etıp qoimai, sonymen bırge elımızdıŋ ūlttyq, azyq-tülıktık qauıpsızdıgın arttyru, qarapaiym zattarǧa degen importtyq täueldılıkten arylu közdelgen. Jalpy, «Qarapaiym zattar ekonomikasy» baǧdarlamasy boiynşa respublika boiynşa eŋ köp azyq-tülık, qyzmet körsetu, auyl şaruaşylyǧy önerkäsıbı keşenı men jeŋıl önerkäsıp jobalary qarjylandyrylǧan. Ol, eŋ bırınşı, qarapaiym halyq pen şaǧyn jäne orta biznestıŋ müddesın közdeidı.
Aita keteiık, nesieleude qarapaiym zattar ekonomikasy salasynda öŋdeu önerkäsıbı men auyl şaruaşylyǧy önerkäsıbı keşenı käsıporyndaryn jeŋıldıkpen nesieleu baǧdarlamasynda jetpei jatqan tūstary da bar. Mäselen, biznes ökılderı jeŋıldıkpen qarjylandyrylatyn ekonomikalyq qyzmet türlerı tızbesın keŋeitudı jäne ainalym qarjysyn tolyqtyruǧa arnalǧan nesielık mölşerlemenı tömendetudı sūraidy. Būl ūsynysty biznes qauymdastyǧy da, bankter de bırauyzdan qoldap otyr. Qazırgı künı ūsynystar paketı jasaqtalǧan, ol tek Ükımettıŋ maqūldauyn ǧana kütude.
Nūr-Sūltan qalasy boiynşa öŋırlık alqa jūmysy ıskerlık jobalardy jüzege asyrudyŋ barlyq deŋgeiınde oryn alǧan mäselelerdı jedel şeşuge baǧyttalǧan. Onyŋ qūramyna memlekettık organdar (İnvestisiialar jäne käsıpkerlıktı damytu basqarmasy), «Damu» qory jäne ekınşı deŋgeilı bankterdıŋ ökılderı engen. Atalǧan ūiym jobalardy biznes-ideiadan bastap maqūldauǧa deiıngı aralyqta süiemeldeumen, önerkäsıp önımderın ötkızudı qamtamasyz etumen, otandyq tauar öndıruşılerınıŋ sauda infraqūrylymyna qoljetımdılıgın arttyrumen, zaŋsyz ainalymmen küresumen ainalysady.
Nūr-Sūltan qalasy Käsıpkerler palatasynyŋ direktory Almat Jünısovtıŋ aituynşa, «Qarapaiym zattar ekonomikasy» baǧdarlamasy boiynşa nesie merzımı 7 jylǧa belgılengen. Syiaqy mölşerı – öŋdeu önerkäsıbı üşın jyldyq 6 paiyzdy, agroönerkäsıp keşenı üşın «Biznestıŋ jol kartasy-2020» baǧdarlamasy şeŋberınde mölşerlemenı subsidiialau esebınen jyldyq 5 paiyzdy qūraidy.
Nesieler investisiialyq maqsattarǧa baǧyttalady jäne ainalym qarajatyn toltyru qaryzdyŋ 50 paiyzynan kem emes. Būdan bölek, säuır aiynan bastap baǧdarlamaǧa biznes talaptaryn jeŋıldetu jäne olardyŋ tartymdylyǧyn arttyru şarttary engızıldı.
– Baǧdarlama boiynşa nesieleudıŋ paiyzdyq mölşerlemesı
6 paiyzǧa deiın tömendetıldı (būǧan deiın 8 paiyz bolǧan). Negızgı qaryz jäne syiaqy taǧaiyndauda jeŋıldık kezeŋı qarastyryldy. Ainalym kapitalyn qarjylandyru mölşerı 30 paiyzdan 50 paiyzǧa ūlǧaityldy. Nesielenetın tauarlar tızbesı keŋeitıldı, – dedı Almat Jünısov.
Degenmen qarymta mındettemeler özgerıssız qalǧan. Mūnda qaryz aluşylarǧa kelesıdei talaptar qoiylǧan: jūmys oryndarynyŋ jyldyq ortaşa sanyn saqtauǧa (ūlǧaituǧa) tiıs. Sondai-aq qarjy agenttıgınıŋ subsidiialau nemese kepıldık beru turaly şeşımı qabyldanǧan künnen bastap 2 jyldan soŋ kırıs ösımın 10 paiyzǧa jetkızu mındettelgen. Eger käsıpker osy talaptardyŋ eŋ kemı bır körsetkışıne qol jetkızse, mäselen jūmys oryndaryn saqtasa, onda mındettemeler oryndalǧan bolyp sanalady.
«Qarapaiym zattar ekonomikasy» baǧdarlamasyna engızılgen özgertulerge säikes, endıgı künı bölıngen qarajat limittelmeidı. Sondai-aq investisiialyq maqsattarǧa berıletın nesie merzımın 7 jyldan 10 jylǧa deiın ūlǧaitu ūsynyldy. Öŋırlık jobalyq alqanyŋ qoldauymen Nūr-Sūltan qalasynda jalpy somasy 200 mlrd teŋgege 200 jobany jüzege asyru josparlanǧan. Sol arqyly jaŋadan 4,5 myŋ jūmys ornyn aşu közdelıp otyr.
