Basty aqparatQoǧam

Qazaqtyŋ toiy «qylmysqa» ainalmasyn



Däl osy künderı jastardyŋ üilenu toiyn ötkızu, qūdalyq, sündet toi, merei toi tıptı ölık jöneltudıŋ de joly qiyndap kettı. Elordanyŋ monitoring toptary kärıne mınıp tūrsa da qalanyŋ keibır toihanalary terezesın qymtap, esıgın tars jauyp jūmysyn toqtatar emes.

Jasyratyn nesı bar, özımız de şaqyrylǧan jerden qalǧan emespız. Ras, jūrtty jinap nesı bar eken desek te, «qyryq jyl qyrǧyn bolsa da, ajaldy öler» degendei, özımızdı basyp, kısınıŋ jaqsylyǧyna baruǧa asyǧamyz. «Toi ötpesın» degen bos sözdı özımızdıkı bolmaǧan soŋ ǧana aitamyz. Endı osy quanyştyŋ iesı özıŋız bolsaŋyz ne jaqynyŋyzdy aqyrǧy saparǧa attandyru qajet bolsa, «müldem bolmasyn, tyiym salynsyn» dep düiım jūrtqa topyraq şaşar ma edıŋız? Kümänım bar. Öitkenı būdan da jaman kezde toiǧa barǧan halyqpyz. Qazaqtyŋ toiy toqtamasyn degennıŋ bırımız. Demek, osy jaǧdaidy bıle tūra, halyqty byltyrdan, ındet bastalǧannan berı toqtata almaitynymyzǧa köz jetken soŋ nege toi ötkızudıŋ tiımdı formatyn qalyptastyrmasqa? Bes jüzdep, ekı jüzdep jiylsyn deuden aulaqpyz. Bıraq şaqyrylatyn adamdardyŋ sanyna şekteu qoiyp, toidy nege Ashyq-pen ötkızbeske?! Jaqsylyqty qylmys jasaǧandai etıp, toihananyŋ artqy esıgınen būqpantailap kırıp, kısıge bıldırmei şyǧyp berekemız kettı ǧoi. Odan qaldy, qazaqtyŋ jalǧyz quanyşynyŋ şyrqyn būzu kımge kerek? Ony ötkızudıŋ jolyn qiyndatpai nege jönın, dūrys jolyn körsetpeidı?

Būl sūraqty qoiyp otyrǧan sebebımız, bügınde barlyq qoǧamdyq oryndar tüngı 10-ǧa deiın jūmys ıstep tūr. «Ashyq köşbasşysy» märtebesı bar nysandarǧa saǧat 00.00-ge deiın, Ashyq jüiesındegı basqa nysandarǧa saǧat 22.00-ge deiın jūmys jasauǧa rūqsat berıldı. Qalalyq monşalarda adamdar jetkılıktı, kinoteatrlar ıske qosyldy. Bazardan basqa, sauda, oiyn-sauyq oryndary ädettegı rejimde jūmys ısteude. Demalys oryndaryna barsaŋyz yǧy-jyǧy halyq. Qoǧamdyq kölıkter sıresken jolauşyǧa toly. Halyqtyŋ qamyn oilap eşkım qoǧamdyq kölıkterdıŋ sanyn köbeitken joq, qan bazardy tarqatqan joq, ainalyp kelgende qazaqtyŋ toiyna ǧana «älımjettık» jasap otyrǧan joq pa degen sūraq oiǧa keledı.

Ras, tek elımızde emes, bükıl älemde ahual jaqsy emes. Bıraq tırlık toqtaǧan joq. Laiym toqtamasyn. Jiyn-toi qonaǧynyŋ sanyn joǧaryda aittyq. Qaterlı topqa jatatyn jasy alpystan asqandardy şaqyrmai, būrynǧydai üzılıspen ekı ystyq tamaq ūsynbai, oǧan ketetın uaqytty qysqartyp, yqşamdap nege ötkızbeske?! Sabyltyp, et jaqyny
bolsa da basqa öŋırlerden keletın qonaqtarǧa şekteu qoiu kerek. Öitkenı toida emes, emın-erkın ūşyp jürgen ūşaqtar men poiyzdarda da virus jūqtyrudyŋ qaupı basymyraq. Osylaişa köpten kütken toidy ūrlyq jasaǧandai tyǧylyp emes, üirengen ortada kışıgırım
toppen atap ötuge resmi oryndardan rūqsat boluy tiıs. Sonda toihanalar da jūmysyn bastap,
onyŋ ainalasynda näpaqasyn tauyp jürgenderdıŋ esesı tügendeler edı. Mäsele ındetke qarsy
şaralardy saqtap, tūrmystyq saltyn janaşyrlyqpen rettep, eldıŋ quanyşynyŋ şyrqyn būzbai, qazaqtyŋ kündelıktı ädetınen de qaldyrmaudyŋ amalyn tabu kerek.

Bırı dünie esıgın aşsa, endı bırı kelmestıŋ kemesıne mınıp ketıp jatsa, endı bır erjetıp otau tıgıp, igılıkterge jetıp quanyşyn janaşyrlarymen bölıskısı kelse – onyŋ atyn ömır deidı. Ömır bır ındetpen toqtamaitynyn özıŋız de bılesız!

 


Taǧyda

Aigül Uaisova

Aqparat salasynyŋ üzdıgı

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button