Jaqynda belgılı jurnalist Zarina Moskau öz paraqşasynda: «Äje satyp alamyn! Ras aitam. Satylatyn bolsa ǧoi, şırkın. Ätteŋ! Bır kempırdıŋ qorlyǧy öttı-au, dep anda-sanda kürsınem de qoiam. Öz anam alysta, densaulyǧy da jaramaidy.
Öz apasy qaitpas saparǧa myna būzyq tuylmai tūryp attanyp ketken. Ekı jyldan berı orys apamyz bar Galina Mihailovna degen. Balaǧa qarailap, baqşadan alyp kömektesedı. Öte ūqypty, taza, adal, pedagog s 40 letnim stajem. Qazaqşa bılgende tıptı keremet boluşy edı…» dep jazypty.
Qūrmettı Zarina zamandas! Armanyŋ öte oryndy, balaŋdy bötenge jäuteŋdetkenşe, öz äjesıne baqtyrǧanǧa ne jetsın?! Bıraq äjenıŋ de äjesı bar. Bır qalada bolsa da nemeresıne meiırımı az, aptalap bır kezdeskende betın bır süiıp, qolyna tättısın ūstatumen ǧana şekteletın äjeler az emes. Bır derek boiynşa astanalyq zeinetkerlerdıŋ tek 56 paiyzy öz nemerelerıne aptasyna bır retten artyq qarauǧa qūlyqsyz. Soŋǧy kezderı auyldan arnaiy kelıp nemeresıne qaraityn äjeler az emes. Bıraq teŋ jartysy qalamasa, onda äjelerdıŋ de bauyry suyp bara jatqany ǧoi. Sebebı nede dep ızdegenımızde, köp närsege qanyqtyq.
Rauşan äje, 67 jasta: Ekı jien nemerem bar. Qūdaǧailarym basqa qalada tūrady. Qyzym balaǧa qaraşy degende quanyp ketemın. Sol balany baqqannyŋ özı – baqyt. Alaida jiennıŋ aty jien, alystaǧy äjesı kelgende, qai äjeŋ jaqsy dese, öz äjesıne būrylyp, menı satyp ketedı-au, tentek neme».
Gülsım äje, 59 jasta: «Äkelerın baqqanym az ba, öz balalaryna özderı ie bolsyn. Arasynda qarap tūramyn ǧoi, bıraq, tez şarşaimyn. Sodan da özderı maǧan salmaq salmaidy».
Şolpan äje, 55 jasta. «Men özım jūmys ısteimın. Bıraq kelın ekınşısıne aiaǧy auyr bolyp, qinalǧanda qarap otyra almadym. Ülkenın alyp, üidıŋ janyndaǧy aqyly baqşaǧa berıp, özım aparyp, alyp kelıp jürdım. Qazır bärı jaqsy. Öz balalaryna özderı qaraidy. Aptasyna üige äkelgende märe-säre bolyp qalamyz. Nemerenıŋ ata-äjesıne erkelep öskenı jaqsy. Bıraq bar tırlıktı tastap, bala baǧyp otyra almaimyz ǧoi».
Qazırgı zamanda köp tüsınıkter özgergen. Äjelerınıŋ şylauyşyna oratylyp ösken aǧa ūrpaqtyŋ äjelerı kelmeske ketken. Zamany men bılımıne sai «sladikım», «jüregım», taǧy basqa sözderı bar äjelerdıŋ «ainalaiynǧa» tılı kelmeidı, besık jyryn bılmeidı. Eger ata-äjelerı bır otbasynda ömır sürse, būl ärqaisysyna da tiımdı bolar edı. Bıraq, tau halyqtarynda köptep kezdesetın būl jait qazaq otbasy institutynda saqtalmaidy. Tıptı özbek, täjık halqynda da enşı alyp şyqqan balalary bır qoranyŋ ışınde üi saldy. Būl da – qazaq ömırıne kelmeitın jait. Sonymen, ata men balanyŋ, nemerenıŋ arasy suidy. Qalanyŋ balasyn auylǧa jıberu de oŋai emes. Ata-analary bezektep özderınen alysqa jıbergısı joq, tıptı özderı ösken topyraqty, balasynyŋ şaŋdatqanyn qalai bermeidı.
Bala baǧu da – qūrbandyq. Sebebı qazırgı äjeler zeinetke şyqqanda älı de otbasy oşaq qasynda ūrpaǧynyŋ tıleuın tılep otyruǧa yqylasty bolmaidy. Olar älı de özderın jas köredı. Tüzdıŋ qyzyqty dumany bala-şaǧany jetıldırudıŋ jauapkerşılıgın oilandyrmaidy. Olardy da tüsınu kerek. Būdan basqa aptanyŋ jetı künınde üiınde qarap otyruǧa eş mümkındık joq. Bıreudıŋ tuǧan künı, bıreudıŋ toiy degendei, odan basqa zeinetkerler öz densaulyǧyn kütıp, öz ömırıne köp alaŋdaidy. Odan qaldy serialdar ülkennıŋ zeiının basqaǧa būrady. Būl ne jürıs, nemereme tärbie berıp jatyrmyn ba dep oilanuǧa da qol timeitın sondyqtan. Zeinetke şyqsa da öz qarajatyn özı tauyp qalǧandar balanyŋ qolyna qarap qalǧysy kelmeidı. Būl da nemere baǧyp äje boluǧa asyqtyrmaidy. Saiyp kelgende, balasyn baǧyp bergenı az emes deitın äjelerdıŋ qataryn köbeitetın türlı sebepter jetkılıktı.
«Nemerenı ölgenşe» deitın ūǧym aldaǧy uaqytta müldem joǧalatyn bolar. Al tereŋıne üŋıle bılsek, kelındı özım dep bauyryna baspaityn eneden meiırımdı äje şyqpaityn siiaqty. Būryndary da kelınge emırenbeitınder bolǧan. Bıraq, «pälegı aşy, tüinegı tättı» dep bıldırmeitın edı. Endıgınıŋ nemeresıne iiuı qiyn-au. Öitkenı bolmysymyz özgerıp barady.
