Abai Qūnanbaiūlynyŋ muzykalyq mūrasy degende, esımızge ūly tūlǧanyŋ «Közımnıŋ qarasy», «Jelsız tünde jaryq ai», «Segız aiaq», «Aittym sälem, qalamqas», t.b. belgılı tuyndylary tüsedı. Alaida Abaidyŋ köp aityla qoimaityn, jūrtqa tanylmaǧan änderı de bar. «Abai mūrasy – halyq danalyǧy» atty ädebi-sazdy keştı ūiymdastyrǧan Astana qalasy Tılderdı damytu jäne arhiv ısı basqarmasy aqynnyŋ tanymal tuyndylarymen qatar jūrtqa beimälım änderınıŋ halyqqa jete tüsuıne mümkındık tudyrdy.
Būl keşte Abai özı aitpaqşy, «qūlaqtan kırıp, boidy alǧan», «köŋılge türlı oi salǧan», «ūiyqtap jatqan jürektı oiatatyn» änder şyrqaldy. 1945 jyly hakımnıŋ tuǧanyna 100 jyl toluyna orai «Abai änderı» atalatyn körkem film tüsırılgenı belgılı. Onda Abai beinesın sahna saŋ-laǧy – Qalibek Quanyşbaev somdady. Atalmyş kinotuyndydan üzındı tamaşalai otyryp, tırı Abaimen qauyşqandai boldyq.
Abai änderınıŋ jinaqtaluyna alǧaş Aleksandr Zataevich, Boris Erzakovich, Latif Hamidi ülken eŋbek sıŋırdı. Alǧaşqysy 1925 jyly bırneşe ändı notaǧa tüsırıp, jariialasa, keiıngı atalǧandar otyzynşy jyldarda 20-dan asa änın notaǧa tüsırdı. Al 1939 jyly Qazaqstandy zertteu qoǧamy Abaidyŋ ūrpaǧy Mäken Mūhamedjanovadan 16 ändı jazyp aldy. Asa körnektı muzyka zertteuşısı Ahmet Jūbanovtyŋ pıkırınşe, Abai änderı türlı nūsqalaryn qosqanda qyryqqa juyqtaidy.
Bır saǧatqa sozylǧan konsertte solardyŋ bırşamasyn tyŋdadyq. Ony tanymal muzykant Edıl Qūsaiynov pen «Qorqyt» dästürlı saz toby aşyp, ärı qarai Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerlerı Gülzira Bökeihan, Klara Tölenbaeva, düldül änşı Erlan Rysqali, Astana qalasy Memlekettık akademiialyq filarmoniiasynyŋ solisterı Daniiar Mūqan, Perizat Tūrarova jäne özge önerpazdar jalǧady.
Şyrqalǧan änderdıŋ arasynda «Sūrǧylt tūman dym bürkıp», «Ata-anaǧa közquanyş», «Köktūman aldyndaǧy keler zaman» tuyndylary jinalǧan qauym üşın jaŋalyq boldy desek, artyq aitqandai bolmaspyz.
Abai än ǧana emes, küi de jazǧan adam. Osy künı onyŋ «Tor jorǧa», «Mai tünı», «Abaidyŋ jeldırmesı» jäne «Maidaqoŋyr» atty tört küiı belgılı. Osy keş baǧdarlamasyna būl küiler de sūranyp tūrǧan edı, alaida olardy esti almadyq. Ūiymdastyruşylar bolaşaqta osyny eskerse eken degen tılegımız bar.
Ahmet Jūbanov «Abaidyŋ muzykalyq mūrasy» atty zertteu eŋbegın: «Kompozisiia jaǧynan Abaidyŋ muzykasy köp janrly deuge bolady. Onda drama, satira, tragediia, ädet-ǧūryptyŋ, jaratylys suretın beineleitın, taǧy basqa san türlı muzyka bar» dep tüiındegen. Osy keş ǧalym Abaidyŋ kompozitorlyq erekşelıgın däl aiqyndap bergenıne köz jetkızdı.
