Qazaqta altyn qūrsaq analar az bolmaǧan. Olardyŋ ızın jalǧap, bır-ekı balamen şektelmei, alla bergenderdıŋ qataryn köbeitıp, şaŋyraǧyn säbilerdıŋ şat külkısıne toltyrǧan jandar bas qalada da barşylyq. Solardyŋ bırı – qoǧam belsendısı, «Kümıs alqa» iesı Ziuar Jūmanova.
Ol marqūm äkesınıŋ «Eŋbek etseŋ – emersıŋ» degen sözın jadynan şyǧarǧan emes. Es bılgelı eŋbekpen eseiıp, baqytyn da eŋbekten tauyp keledı.
– 2005 jyly Qaraqalpaqstannan otbasymyzben köşıp keldık. Elordadan ipotekaǧa üi aldyq. Joǧary bılımı bola tūra, joldasym jalaqysy üşın qūrylysta jūmysqa tūrdy. Men balalaryma qarap, sol kısınıŋ tıleuın tılep otyrmyn, – deidı Z.Jūmanova.
Qarap otyrǧan joq, ärine, qoly qalt etse ıs tıgumen ainalysyp, toibastar, qorjyn-qalta jäne balalar kiımderın tıgıp, odan qalsa tapsyryspen ūnnan türlı tättıler, bauyrsaq pısırıp, qamyr ilep satudy qolǧa alǧaly qaşan. Tek, mūnyŋ bärın äzırşe üide ısteidı. Zaman talabyna sai instagramm paraqşasy bar. Sol arqyly tapsyrys tüsıp otyrady. Keleşekte qala maŋynan jer üi alyp, teplisa salyp, mal asyrap, käsıbın damytqysy keledı.
Ärbır ata-ana perzentınıŋ ädeptı, sanaly, imandy da ibaly, bılımdı azamat bolyp jetıluın qalasa, bes ūl, ekı qyzdy düniege äkelıp, olarǧa kışıpeiıldılık pen eŋbekqorlyq, kısı aldynan kese köldeneŋ ötpeu, bıreudıŋ ala jıbın attamau, barlyq adamdarmen amandasu sekıldı adami qasietterdı üiretumen qatar, ūlttyq qūndylyqtardy boilaryna sıŋırıp kele jatqan qarapaiym ana özınıŋ ǧana emes, elımızdegı barlyq balalardyŋ bolaşaǧyna alaŋdauly. Erteŋımızdıŋ tızgının ūstar bügıngı büldırşınderdı mektepke deiıngı mekemege, orta bılım beretın mektepke ornalastyru, sondai-aq balaqailardyŋ bos uaqytyn tiımdı ūiymdastyru maqsatynda olardyŋ qosymşa tegın üiırmelerge qatysu mäselesın köterıp, nätijesın körude. Olai deuımızge negız joq emes. Oquşylarǧa sapaly ärı qoljetımdı bılım berumen qatar olardy ūly filosof, şyǧystanuşy Äbu Nasyr äl-Farabidıŋ eŋbekterıne negızdelgen qūrmet, qamqorlyq, jauapkerşılık, eŋbeksüigıştık, jetıldıru qaǧidattaryna süiene otyryp tärbieleuge baǧyttalǧan «Binom» mektepterınıŋ, sondai-aq qalada tegın üiırmelerdıŋ aşyluyna mūryndyq bolǧandardyŋ qatarynda osy bır qaǧylez kelınşek te bar.
Öskeleŋ ūrpaqtyŋ sauatty ärı jan-jaqty damyǧan azamattar qataryn tolyqtyrulary üşın ol qoldan kelgennıŋ bärın jasap jür. Atalmyş bılım beru mekemesı jūmys ıstei bastaǧannan keiın mektepke jaqynyraq toqtaityn qoǧamdyq kölık bolmaǧandyqtan, oǧan qatynau mäselesı tuyndaǧanda, özı sekıldı ata-analarmen jäne äkımdıkpen ünemı bailanysta bola jürıp, būl mäselenıŋ şeşımın tapty. Osylaişa jaqynda mektep maŋyna jaiau jürgınşıler jolaǧy qoiyldy. Endı barlyq salalyq mamandary bar, äsırese mügedek balalardyŋ qatynauyna yŋǧaily ülken emhana salu, sondai-aq özı sekıldı tıgın, toqyma önerımen, tättı toqaştar pısırumen ainalysatyn qyz-kelınşekter daiyn būiymdaryn köpşılıkke satu üşın qalada är senbı saiyn arnaiy järmeŋke ūiymdastyru mäselesınıŋ oŋ şeşıluıne atsalysuda. Qaiyrymdylyqtan da qalys qalǧan emes. Qaşan körseŋız, Esıl audany äkımdıgınıŋ ūiymdastyruymen ötetın barlyq qoǧamdyq şaralardyŋ basy-qasynda jüredı.
Otbasyndaǧy tatulyqty, bırlık pen meiırımdılıktı körıp ösken balalary qazırdıŋ özınde bır-bırıne qamqor bolyp, ülkenderge kömektesıp, ata-anasyn qoldap, ainalasyndaǧylarǧa janaşyrlyq tanytyp jüredı. Ülkenı jūmys ıstep, äke-şeşege qarailasuǧa jarap qalsa, mektep jasyndaǧy er balalar dombyra men dziudo, qyzdar qazaqşa bi üiırmelerıne qatysyp, damylsyz damu üstındegı äsem şaharmen bırge eseiıp keledı. Joldasy Aqedıl de – dosqa syily, alaböten qylyǧy joq, aŋqyldaq azamat. Sözge şorqaq bolsa da, ıske kelgende tyndyrymdy, alǧyr da aqköŋıl jıgıt. Erlı-zaiyptylardyŋ qai-qaisynan da qamqorlyq pen qoldau, syilastyq pen tüsınıstık, özınen görı özgenıŋ mūŋ-mūqtajyna alaŋdap, janaşyrlyq tanytu sekıldı qasietterdı aŋǧarylady.
– Balanyŋ sanasy taza bolyp, otbasynda meiırımge bölenıp össe, ol qatygezdık pen qatelıktıŋ auylynan alys bolady. Otbasy baqytynyŋ syry erlı-zaiyptylardyŋ bırın-bırı baǧalai bıluınde, qandai mäselenı de bırlese, aqyldasa şeşuınde desek, artyq-kemdı tızbelemei, keşırımşıl bolǧan jandar ǧana şaŋyraǧyn şattyqqa toltyra alady, – deidı köpbalaly ana.
Rasynda, adam ūrpaǧymen körıktı. Şaŋyraǧyn säbilerınıŋ külkısımen şattandyrǧan jūbailar älı talai baqytqa bölenerı belgılı. Ylaiym solai bolǧai!
Gülbarşyn ÖKEŞQYZY
