«Astana – qauıpsız qala». Būl – ışkı ıster organdary jüzege asyryp otyrǧan biudjettık baǧdarlama ǧana emes, Elbasynyŋ tärtıp saqşylaryna jüktep otyrǧan zor mındetı. Bas qala basqalarǧa qai jaǧynan alsaq ta, ülgı boluy tiıs. Qauıpsızdık pen qoǧamdyq tärtıp sonyŋ ışınde. Osyny negızge alǧan deputattar qalalyq ışkı ıster organdarynyŋ jūmysyn jıtı baqylauǧa aldy. Aldaǧy aida mäslihattyŋ kezektı sessiiasyn da osy taqyrypqa arnamaq. Deputattar sessiia aldynda Astana qalalyq Işkı ıster departamentıne qarasty basqarmalar men mekemelerge at basyn būryp, ondaǧy ahualmen tanysty. Qalaulylarǧa ılesıp, tärtıp saqşylarynyŋ tynys-tırşılıgın bız de közben körıp qaittyq.
Abailaŋyz, baqylau bar
Saǧat tılı 11.00-dı körsetkende deputattar mıngen kölık qalalyq äkımdıktıŋ aldynan qozǧaldy. Jol bastauşymyz – Işkı ıster departamentı bastyǧynyŋ orynbasary Qairat Mūhitov saparymyzdyŋ josparymen tanystyrdy. Aldymen, Ortalyq basqaru basqarmasyna keldık. Uäkılettı organnyŋ ökılderın onda departament bastyǧy, polisiia general-maiory Amantai Äubäkırov qarsy aldy. Jiyrma tört saǧat boiy jūmys ısteitın būl jer – tolǧan ekran. Qalanyŋ jer-jerıne ornatylǧan beinebaqylau kameralary arqyly poliseiler elordanyŋ tynys-tırşılıgın jıtı qadaǧalap otyrady. Bügınde bes jüzden astam kamera bar eken. Naqtysy – 518. Jyl sa-iyn olardyŋ sany köbeie bermek. Ättegen-aiy, sol kamera tüsırıp otyrǧan jazbany baqylap otyrǧan mamandar tapşy. Nebärı – 6 ǧana. Ştatqa säikes bölıngen mamandar azdyq etıp otyr. Qosymşa 40 oryn kerek. Al ony aşu qomaqty qarjyny talap etedı. Aşpasqa taǧy bolmaidy. Osyǧan orai departament äkımdıkke ūsynys jasapty.
Poliseilerdıŋ aituynşa, beinebaqylau kameralarynyŋ kömegımen kün saiyn bırneşe qylmystyŋ ızı suymai aşylyp jatyr. Tıptı, ūry-qary men bopsalauşydan jäbır körgen keibır azamattar şaǧymdanbai jatyp-aq, tärtıp saqşylar qylmyskerlerdı qūryqtap jatady eken. Keibır būzaqylar jymysqy oiyn jüzege asyrmas būryn «kamera joq pa eken?» degen syŋaimen ainalasyna qarap alatyn körınedı.
Ortalyqta bırneşe bölım bar. Bırı «102» nömırıne tüsken habarlamalarmen, endı bırı poliseiler sūraǧan aqparatty mälımetter bazasynan ızdep tauyp beruge jauapty. Taǧy bır bölımde beinebaqylau operatorlary otyr.
Qalaulylar endı qaitalamaidy…
Ortalyq mamandary künde kele bermeitın märtebelı meimandarǧa özderınıŋ jūmysyn körsetuge tyŋǧylyqty daiyndalǧan eken. Tıptı, köşedegı beinebaqylau kameralary arqyly tüsırılgen bırneşe jazbany körsetuge daiyndap qoiypty. Bırneşe beinejazbany bırge tamaşaladyq. Onda bıreulerdıŋ düken tonamaq bolǧany, qoǧamdyq tärtıptı būzyp, qoqys jäşıgımen «töbelesıp» tūrǧany bar. Endı bırınde ışımdıkke sylqiia toiǧan jastardyŋ adam öltırgenı jazylǧan. Sol siiaqty qalanyŋ är jerınde bolǧan jol-kölık oqiǧalary da taspalanǧan eken. Soŋy adam ölımıne äkelıp soqqan apattardy körgende jüregımız şymyrlap kettı. Mūndai oqiǧany künıne bırneşe ret körıp jürgen poliseilerge qarap, olardyŋ qyzmetınıŋ jauapty ärı auyr ekenın moiyndadyq.
Jantürşıgerlık jazbalardan keiın deputattar nazary jol polisiiasynyŋ tarapynan baqylanatyn beinebaqylau operatoryna audy. Kompiuterdıŋ basynda otyrǧan operator da qu eken. Köşedegı körınıs dep, däl qalalyq äkımdıktıŋ aldyndaǧy alaŋdy nysanaǧa aldy. On şaqty deputat qarap tūrǧanda, älgı jerden bır avtokölık jürıp öttı. Söitsek, ol aumaqta kölıktıŋ jüruıne tyiym salynǧan. Kompiuter älgı kölıktıŋ memlekettık nömırı men onyŋ jol erejesınıŋ qai tarmaǧyn būzǧanyn tyqyldap aityp berdı. Däl osy kezde bırneşe deputat (atyn aitpai-aq qoiaiyq) däl sol jerdı qyzmettık kölıkterımen kün saiyn basyp ötetınderın moiyndady. Olar Ortalyq basqaru basqarmasynyŋ mamandarynyŋ ol jerdı baqylauda ūstap otyrǧandaryn bılmeitının de aitty. Söitıp, halyq qalaulylary endı qaitalamaimyz (älgı kameradan körsetken jerden kölıkpen jürmeimız) dep uäde berdı.
– Jyl saiyn beinebaqylau arqyly 32 myŋ äkımşılık qūqyq būzuşylyq, 12 myŋdai jol-kölık qauıpsızdıgın būzu jäne 200-den astam qylmysty äşkereleimız. Iаǧni, olar öz tiımdılıgın däleldep otyr, – deidı A.Äubäkırov.
«Bızderde mynadai bar, mynadai bar…»
Patruldı polisiia polkı – kelesı barǧan jerımız. Qūddy bır körmege daiyndalǧan siiaqty. Patruldık polisiianyŋ kündelıktı qyzmette paidalanatyn kiım-keşegı men qaru-jaraǧynan bastap, qyzmettık kölıkterdıŋ tür-türı qoiylǧan. Saidyŋ tasyndai ırıktelgen sarbazdar öz aldyna. Qoǧamdyq qauıpsızdıktı baqylaityn tıkūşaqqa deiın bar. Tehnikanyŋ barlyǧy soŋǧy ülgımen jasalǧan, zaman talabyna sai. Desek te, patruldık polisiia ornalasqan ǧimarattyŋ özı sonau 1964 jyly salynǧan. Endı ekı jyldan soŋ elu jyl tolǧaly otyrǧan ǧimarattyŋ jartysyna ört söndıru qyzmetı ornalasqan. Erterekte, örtke qarsy qyzmet pen polisiia bır basqarmanyŋ qūramynda bolǧan. Keiın ekı qyzmet salasy öz aldyna bölek bölınıp ketkenımen, älgı ǧimaratty bırlesıp paidalanyp otyr. Elordanyŋ bas poliseiı A.Äubäkırovtyŋ aituynşa, poliseilerge qajettı ǧimarat pen baza salu üşın bügınde äuejai maŋynan jer telımı bölıngen. Eger deputattar dem berıp jıberse, ol jerge jaŋa ǧimarattyŋ ırgetasy qalanady.
Būdan soŋ deputattar mıngen avtobus Köşı-qon polisiiasynyŋ basqarmasyna baryp, ondaǧy jaǧdaidy baǧamdady.
Jalpy, aldaǧy sessiiaǧa deiın deputattar IID barlyq qūrylymdaryn aralap, tärtıp saqşylarynyŋ jūmysyn közben körıp qaitamyz dep otyr. Ärine, «jüz estıgennen, bır körgen artyq» qoi…
