Tısıŋızdı aqysyz emdetuge qaqyŋyz bar

«ÄMSQ» jäne «MÄMS». Bırınşısı – «Äleumettık medisinalyq saqtandyru qory» kommersiialyq emes aksionerlık qoǧam. Onyŋ qūrylǧanyna biyl 4 jyl boldy. Al MÄMS, iaǧni mındettı äleumettık medisinalyq saqtandyru – joǧaryda atalǧan qor arqyly jüzege asyrylatyn jüie. Būl jüie biyldan bastap ıske qosyldy. Iаǧni, sız jūmys ısteitın bolsaŋyz, ai saiyn jalaqyŋyzdyŋ 1 paiyzy qaŋtardan bastap MÄMS jüiesıne jarna retınde bölınedı. Osy arqyly densaulyǧyŋyzdy saqtandyrasyz. Jūmys ıstemeitınder özderı qorǧa aqşa saluy kerek. Odan bölek aqşa salmasa da, jüiede türlı medisinalyq kömektı tegın alatyn sanattar bar. Sonyŋ ışınde stomatologiialyq kömektı aqysyz alu mümkındıkterı turaly sūraqtarǧa «ÄMSQ» KEAQ medisinalyq kömek sapasyn baqylau departamentınıŋ direktory Läzzat ŞOMANOVA jauap berdı.– MÄMS jüiesı arqyly tegın stomatologiialyq kömekke kımder jügıne alady?
– Bızdıŋ jüiede josparly stomatologiialyq kömek 18 jasqa deiıngı balalar men jüktı äielderge körsetıledı. Al şūǧyl stomatologiialyq kömektı atalǧan ekı sanatqa qosa Ūly Otan soǧysynyŋ ardagerlerı, 1, 2, 3-toptaǧy mügedekter, «Altyn alqa», «Kümıs alqasy» bar köp balaly analar, atauly äleumettık kömek aluşylar, zeinetkerler, äleumettık mänı bar aurularmen auyratyndar, mügedek balaǧa kütım jasaityn jūmys ıstemeitın adamdar, bala kezınen bırınşı toptaǧy mügedekke kütım jasaityn, jūmys ıstemeitın adamdar alady. Ortodont kömegı jaqsüiek-bet anomaliialaryn joiu­ǧa arnalǧan apparatty paidalana otyryp, jaqsüiek-bet aimaǧynyŋ tua bıtken patologiiasy bar kämelet jasqa deiıngı balalarǧa körsetıledı.
– Al az qamtylǧan otbasylar būl sanatqa kırmei me?
– Biyl äleumettık medisinalyq saqtandyru qory MÄMS paketı boiynşa äleumettık qorǧalmaǧan otbasylardan şyqqan balalardy, iaǧni atauly äleumettık kömek aluşylardy qoldaudy bastady. 6-dan 12 jasqa deiıngı balalarǧa türlı jaqsüiek-bet aimaǧynyŋ auytqulary kezınde ortodontiialyq kömek körsetıletın bolady. Būl kömektı 9 myŋnan astam bala alady, oǧan osy jyldyŋ soŋyna deiın 415 mln teŋge qarastyrylǧan.
– Şūǧyl stomatologiialyq kömekke ne jatady?
– Oǧan tıs jūlu, stomatittı emdeu, eskı plombany alyp tastau, plombalau­dyŋ türlı täsılderı, stomatolog-terapevt, stomatolog-hirurg, ortodont, ortoped qyzmetterı, jaq rentgenı, anesteziia täsılderı, balalardyŋ tua bıttı jaq süiekterınıŋ aqauyn emdeu jatady.
– Eger jüktı äiel būryn jūmys ıstemegendıkten MÄMS jüiesınde tırkelmegen bolsa, oǧan tıs emdeu boiynşa tegın kömek körsetıle me?
– Jüktı äiel būryn jūmys ıstemese de, stomatologiialyq kömektı tegın aluyna bolady. Bastysy ol öz emhanasyna jüktılıgı boiynşa tırkelse boldy. Söitıp ol osy kömektı alatyn 15 sanattyŋ tızbesıne kıredı de, tısın tegın emdetuge qūqyly bolady.
– Qazır tek memlekettık qana emes, jeke menşık tıs emhanalary da MÄMS jüiesı boiynşa sızdıŋ qormen şart jasap, halyqqa tegın qyzmet körsetude. Olar sol körsetken qyzmetterı üşın qordan öz ülesın ala ma?
– Ärine, alady. Jeke tıs emhanalary tegın em körsetpeidı. Olardyŋ qyzmetıne bızdıŋ qordan aqşa bölınedı. Atalǧan tıs klinikalarymen submerdıgerlık şart jasalady. Sol arqyly olar körsetken qyzmetterı üşın ai saiyn aqylaryn alyp otyrady. Körsetılgen qyzmetterge aqy töleu pasienttıŋ tırkelgen jerı boiyn­şa medisinalyq-sanitarlyq alǧaşqy kömek körsetu ūiymdary, iaǧni emhanalar arqyly jürgızıledı. Mäselen, biyl 8 aida Äleumettık medisinalyq saqtandyru qory halyqqa 2,8 mln-nan astam stomatologiialyq qyzmet körsetkenı üşın emhanalarǧa 5,1 mlrd teŋge töledı.
– Qormen şart jasaǧan tıs emhanalarynyŋ tızımın qaidan aluǧa bolady?
– Olardyŋ tızımı bızdıŋ qordyŋ saitynda tūr. Elımızdıŋ 17 aimaǧy boiynşa qormen şart jasasqan barlyq jeke jäne memlekettık tıs emdeu oryndarynyŋ ataulary, ornalasqan mekenjaiy, telefondaryna deiın saitta körsetılgen. Sodan qarap, ärkım özıne eŋ jaqyn jerdegı tıs emhanasyna barsa bolady. 2020 jylǧy 1 qyrküiektegı jaǧdai boiynşa elımızde 626 jetkızuşı stomatologiialyq qyzmet körsetedı. Olardyŋ ışınde 346-sy memlekettık jäne 280-ı jeke klinikalar.
– Stomatologiialyq şūǧyl kömek alu üşın därıgerden joldama aludyŋ qajetı bar ma?
– Joq. Şūǧyl jäne josparly stomatologiialyq kömek körsetu pasienttıŋ taŋdauymen jüzege asyrylady, bala – ata-ana nemese zaŋdy ökıl bolǧan jaǧdaida jäne pasienttıŋ tırkelgen jerı boiynşa uchaskelık därıger joldamasynyŋ boluy talap etılmeidı. Qyzmet körsetu faktısı jäne stomatologiialyq kömek kölemı aqparattyq jüiede tırkeledı. Stomatologiialyq kömek alu üşın pasient emhanaǧa da, stomatologiialyq klinikaǧa da jügıne alady.
– Eger emhana därıgerı tegın tıs emdeu qyzmetı joq dese, ne ısteu kerek? Būl rette kımge habarlasu qajet?
– Tegın qyzmetterdı jasyrudyŋ eşkımge de qajetı joq. Al eger solai etıp jatsa, sol emhananyŋ kıreberısınde ılınıp tūratyn tegın kepıldık berıletın kömek tızbesın qarau kerek. Sonyŋ ışınde körsetılgen sanatqa jatatyn bolsaŋyz, osy aqparattan habardar ekenıŋızdı därıgerıŋızge aitu kerek. Oǧan da bolmai jatsa, emhananyŋ bas därıgerınıŋ orynbasary nemese sol emhanada ışkı audit boiyn­şa mamanǧa baryp aituǧa bolady. Būǧan da bolmasa, bızdıŋ 1406 bailanys ortalyǧyna qoŋyrau şalu kerek. Medisinalyq kömek körsetuden bas tartqan jaǧdaida, äleumettık medisinalyq saqtandyru qoryna Qoldau 24/7 mobildık qosymşasy arqyly jügınu qajet. Qosymşany Play Market jäne App Store arqyly ornatuǧa bolady.
– MÄMS jüiesındegı mümkındıkterdı halyqtyŋ köbı bıle bermeitın sekıldı…
– İä, bız jüiedegı jaqsy jaŋalyqtar turaly aitudai-aq aityp, jazudai-aq jazyp, barlyq jerde jariialap jatyrmyz. Bıraq halyqtyŋ köbı sony dūrys oqyp, tüsınbeidı nemese senbeidı. Sondyqtan jaŋa jüie jemısın berıp jatqanyn azamattarǧa tüsındırgımız keledı. Barlyq jeŋıldıkter men mümkındıkterdı fms.kz saitynan oqyp, bılıp jürseŋızder eken.