Keşe «EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǧan körme aiasynda Ūlybritaniia jäne Soltüstık İrlandiia bırıkken koroldıgınıŋ Ūlttyq künı merekesı atap ötıldı. Saltanatty şaraǧa QR İnvestisiialar jäne damu vise-ministrı Erlan Haiyrov, asa joǧary märtebelı Glochester gersogy Richard hanzada qatysty.
– Biyl Qazaqstan men Ūlybritaniia arasynda diplomatiialyq qarym-qatynas ornaǧanyna 25 jyl toldy. Osy jyldary ekı jaqty ärıptestık serpındı damu jolyna tüstı. Ūlybritaniia Qazaqstannyŋ sauda ärıptesterınıŋ üzdık ondyǧyna kırıp, elımızdıŋ ekonomikasyna qūiǧan tıkelei investisiia kölemı jaǧynan altynşy oryndy alyp otyr. Ekı jaqtyŋ mädeni bailanysynyŋ da deŋgeiı joǧary. Qazaqstannyŋ studentterı Ūlybritaniiada bılım alyp jatyr. Britaniia mektepterı Astana jäne Almaty qalalarynda jūmys ıstep tūr. Britaniia ädebietınıŋ Qazaqstandaǧy tanymaldyǧy bölek äŋgımenı qajet etedı. Elımızde Şekspirdı bılmeitın bırde-bır adam, «Garri Potterdı» oqymaǧan bırde-bır bala joq. Ūlybritaniia – salt-dästürdı saqtap, qūrmetteu jaǧynan Qazaqstanǧa jaqyn memleket. Bız britandyqtar siiaqty şai ışkendı jaqsy köremız, – degen Erlan Haiyrov Ūlybritaniianyŋ jaŋartylatyn energiia közderı baǧytyndaǧy jetıstıkterıne toqtaldy.
Onyŋ aituynşa, tūŋǧyş elektrturbinasy men alǧaşqy su elektrstansasy HIH ǧasyrdyŋ soŋynda Ūlybritaniiada paida boldy. Al 2016 jyldyŋ qorytyndysy boiynşa Bırıkken koroldık energiiany tiımdı paidalanatyn memleketterdıŋ üzdık bestıgıne endı.
Glochester gersogy Richard hanzada öz tarapynan Orta Aziiada tūŋǧyş märte ötıp jatqan «EKSPO» körmesıne qatysudy özıne märtebe sanaitynyn atap öttı. Vise-ministr sözın däleldei tüsıp, ötken säuırden bastap Ūlybritaniia 1880 jyldan paidalanǧan tas kömırden bas tartyp, mūny jaŋartylatyn energiia közderıne almastyrǧanyn aitty. Halyqaralyq körme alǧaşqy märte ata-babalarynyŋ bırı Albert hanzadanyŋ qalauymen 1851 jyly Ūlybritaniiada ötkenın, oǧan 6 million adam qatysqanyn eske saldy.
– Tūŋǧyş «EKSPONY» ötkızudıŋ bırden-bır maqsaty sol uaqytta memleketaralyq erkın sauda-sattyq qarym-qatynasty jolǧa qoiu, ūlttar arasynda ekonomikalyq bailanysty küşeitu boldy. Osyny «EKSPO-2017» körmesınen de kütemız. Alǧaşqy «EKSPOǦA» 25 memleket qana qatysty. Al osy körmege 100-den astam eldıŋ qatysuy Qazaqstan üşın ülken jetıstık dep aituǧa bolady. Tūŋǧyş «EKSPONYŊ» igılıgın älı de körıp otyrmyz. Būl künderı Londonǧa saiahattap barsaŋyzdar, onyŋ ızderın köresızder. Mysaly, İmperiialyq kolledj, «Albert» koroldık holyn, Jaratylys tarihy muzeiın aituǧa bolady. Astanada «EKSPODAN» qalatyn nysandar bolaşaq ūrpaqqa da qyzmet etetını köŋılge quanyş ūialatady. «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǧyna britandyq sarapşylar London täjıribesın ūsyndy. Qazırgı taŋda Qazaqstanda britandyqtar qatysatyn 500-den astam kompaniia tırkelgen. Olardyŋ köbısı mūnai-gaz jäne tau-ken salalarynda jūmys ısteidı, – dedı Richard hanzada.
Saltanatty şaranyŋ soŋy konsertke ūlasty. Onda qonaqtar London zamanaui balet teatrynyŋ önerın, Manchester universitetınıŋ fizika departamentı ūsynǧan tehnologiialyq şoudy tamaşalap, şotlandiialyq ürmelı aspaptardyŋ ünıne qūlaq türdı.
Amanǧali QALJANOV
