Aitpaiyn-aq dep edım!

Ūrpaqtyŋ jüregınen oryn alsa…



Qazır aituly tūlǧalarǧa köşe atyn beru, müsının qoiu daǧdyǧa ainaldy. «Elordada pälen tūlǧanyŋ atynda nege köşe joq, bır müsını nege Nūr-Sūltanǧa qoiylmady?» dep bız de ünemı jazyp jürmız. Öitkenı būl äldeqaşan baqilyq bolǧan aituly adamdarǧa arnalǧan eŋ joǧarǧy qūrmettıŋ ölşemıne ainalyp ketken. Sosyn da müsınnıŋ ǧūmyry qanşalyq? Onyŋ sol tūlǧanyŋ eŋbegın jas ūrpaqqa nasihattauǧa nendei paidasy tiıp jatyr? Degenmen osy tüiınge bas qatyra bermeimız. 

[smartslider3 slider=2424]

Baqsaq, bızden basqa elder, äsırese damyǧan memleketterde müsın qoiuǧa bolǧan közqaras ta özgere bastaǧan. Iаǧni el jüregıne, ūrpaq sanasyna tereŋ tamyr tartpasa, qyryq jerden müsın qoisaŋ da onyŋ ǧūmyrly bolmaitynyn tüsıne bastaǧan. Materialdyq sapasy tūrǧysynan alyp aitsaŋ da, bır müsınnıŋ ǧūmyry 50, ary ketse 100 jyldan aspaidy. «Elu jylda – el jaŋa» degendei, 100 jylda zamannyŋ qalai özgeretının, müsın qoiylǧan aumaqtyŋ qalai türlenetının eşkım de bılmeidı. Mıne, osy tūrǧydan alǧanda, müsınnıŋ ǧūmyry da adam ömırındei qysqa. Endeşe ne ısteu kerek?

Bızdıŋ paiymymyzşa, köşege kök tastan müsın qoiǧanşa, sol adamnyŋ ūrpaq sanasyna jetetın bır eŋbegın osy zamandyq ülgımen nasihattaǧannyŋ qūny joǧary sekıldı. Mäselen, Qajymūqannyŋ müsının qoiatyn aqşaǧa taǧy da azdap qarjy qosyp, bükıl älem balalary qyzyǧyp köretın animasiialyq film jasasa, baluannyŋ müsınınen äldeqaida ǧūmyrly bolar edı ärı köp adam tanyr edı. Al bızdıŋ köşede qoiǧan kök tasymyzǧa özımızden basqa kım köz salyp jatyr?! Kerek deseŋız, balalarymyzdyŋ özıne «mynau pälen, ol qazaqtyŋ maqtanyşy» dep aityp tūrsaŋ, «iä» deidı de qoiady. Sebebı olardy müsınınen körı batys elderınıŋ quyrşaq film­derı köbırek qyzyqtyrady. Endeşe, bız de balalardyŋ osy talǧamyn negızge alyp, müsındı köşege emes, ūrpaqtyŋ jüregıne ornatuǧa den qoiǧanymyz dūrys. Öitkenı balany mektep, mūǧalım jäne ata-ana emes, äleumettık jelı köbırek tärbielep jatqan qazırgı zamanda kıtap oqityn, öz ūltynyŋ myqty azamattaryn maqtan tūtatyn ūrpaq ta kün sanap azaiyp barady. Endeşe bız de «zamanyna qarai amaly» degendei, ūly tūlǧalardy ūlyqtaudyŋ ädısıne de özgerıs jasaǧanymyz dūrys siiaqty. Öitkenı ötken ǧasyrdaǧy keremettıŋ bärı bügıngı däuırdıŋ köşıne ılese bermeidı. Onyŋ üstıne, bärı bır qalyptan şyqqandai, batyr bolsa atqa mınıp, naiza ūstap, el basqarǧan basşy bolsa, kökırek kerıp qasqaiyp tūrǧan kelbetı ǧana beinelengen, adamdy körgen jerden dır etkızetın jaŋalyǧy, tartymdylyǧy joq ölı müsınnen jūrt ta jalyqqan syŋaily.




Taǧyda

Ūqsas jaŋalyqtar

Pıkır üsteu

Back to top button