Esıl audandyq prokuratura ökılderı Jergılıktı polisiia jäne Işkı ıster basqarmasy mamandarynyŋ basyn qosyp, arnaiy jiyn ötkızdı. Köşe qylmysy jäne basqa da qoǧamdyq oryndardaǧy qūqyq būzuşylyqtardyŋ artuy, olardyŋ aldyn alu sekıldı tüitkıldı mäseleler söz bolǧan şaraǧa qala tūrǧyndary, PİK basşylary, sondai-aq qoǧamdyq tamaqtanu oryndarynyŋ ökılderı kelıp qatysty.
Prokurorlardyŋ aituynşa, elordamyzda tonau, ūrlyq sekıldı ūsaq qylmystar öte köp tırkeledı eken. Äsırese, telefon, planşet, velosiped ūrlyǧy tyiylmai tūr. Ökınıştısı, būl qylmystardyŋ köbı aşylmaidy. Nebärı 15 paiyzy ǧana aşylady. Mäselen, telefon ūrlyǧynyŋ 70-80 paiyzy aşylmaǧan küiı jyly jabylyp qala beretın bolǧan.
Atqarylyp jatqan şaralarǧa qaramastan, «Mega», «Aziia Park», qalalyq saiabaq aumaǧy jäne Zarechnyi, İlinka, Şūbar sekıldı şet jaqta ornalasqan audandarda köşe qylmystary köp tırkeledı eken. Äsırese, Qorǧaljyn tas joly, Qabanbai batyr daŋǧyly, İlinka, Şūbar eldı meken tūrǧyndary būzaqylyq äreketterden äbden zärezap bolǧan. Elordamyzdaǧy aqsüiekter audany sanalatyn «Nūrsaia» tūrǧyn üi keşenı päter ūrlyǧy jönınen köş bastap tūr.
– Jergılıktı polisiia qyzmetı älı künge deiın būl audandarda öz jūmysyn bır jüiege keltıre almai otyr. Resmi derekter boiynşa, Esıl audanyna qarasty köşelerdegı kündelıktı tärtıptı 24 toptan qūralǧan 8 polisiia beketı baqylaidy. Alaida, prokurorlyq tekserıster atalmyş audandaǧy polisiia qyzmetınıŋ tiımdılıgı älı de tömen ekendıgın körsetıp otyr. Saqtyq şaralaryna erekşe män berılgen aumaq bolǧanyna qaramastan, Qorǧaljyn tas joly men Qabanbai batyr daŋǧyly boiyndaǧy qylmys azaimai otyr. Būl ışkı ıster organdarynyŋ öz mındetın tolyqtai oryndai almai otyrǧanyn körsetedı, – dedı Esıl audandyq prokuraturasynyŋ bölım prokurory Erbolat Naukenov.
Onyŋ aituynşa, Esıl audanyna qarasty qoǧamdyq oryndarda jasalǧan qūqyq būzuşylyqtardyŋ tek 15 paiyzy ǧana aşylady eken. «Jergılıktı polisiia qyzmetı öz mındetın dūrys atqarmaidy. Tekseru barysynda ışkı ıster organ qyzmetkerlerınıŋ jekelegen qylmystyq ısterdı jedel tergeu kezınde arnaiy şaralar qabyldamaq tügılı dälelderdı esepke almau, tıpten beinebaqylau kameralaryndaǧy jazbalardy eskermeu sekıldı faktıler anyqtalyp otyr» deidı ol.
Prokurorlar ǧana emes, jiynǧa qatysyp otyrǧan tūrǧyndar da polisiia qyzmetıne köŋılı tolmaitynyn bıldırıp jatty. Tūrǧyndardyŋ bırazy saiajailardaǧy qylmys köptıgın aityp şaǧymdandy. «Kün saiyn ūrlyq tırkelıp jatady. Eşqaisysy aşylmaidy. Habarlassaq, kezekşı uchaskelık polisei bos bolmaidy. Eŋbektenıp otyrǧyzǧan baqşamyz ūstaǧannyŋ qolynda, tıstegennıŋ auyzynda ketıp jatyr» deidı saiajai tūrǧyndary.
Äsırese, adam öte köp şoǧyrlanǧan «Jaǧalau» tūrǧyn üiınıŋ jaǧdaiy mäz emes bolyp şyqty. «Keşkı uaqyttarda satylmasyn degen tyiymǧa qaramastan, araq-şarap önımderın kez kelgen uaqytta ala beruge bolady. Üi aumaǧyndaǧy bes dükennıŋ barlyǧy da eşqandai tyiymǧa qarap jatqan joq. Kesırınen aulada künde töbeles bolady. Qaiyrşylar jūrttan aqşa sūrap alyp araq ışedı. Olardyŋ arasynda tuberkulezdıŋ auyr türımen auyratyndar jüredı. Balalarymyz üşın qauıptenemız» dedı taǧy bır tūrǧyn.
Osydan keiın Esıl audandyq prokurorynyŋ orynbasary Samat Tapaev tūrǧyndardyŋ sūraqtaryna jauap beru üşın Esıl audandyq Jergılıktı polisiia qyzmetınıŋ basşysynyŋ mındetın atqaruşy Meirambek Nürekeşevke söz berdı. Alaida Nürekeşev myrza özın halyqqa «esep ber» dep şyǧardy dep tüsınse kerek, satyrlatyp atqarǧan jūmystaryn tızbelei jöneldı. «Keşırersız, menıŋşe, halyqty basqa mäsele qyzyqtyratyn sekıldı. Polisiianyŋ mındetı – esep beru emes, jūrtpen jūmys jasau. Tūrǧyndardyŋ köbısınıŋ sızderge qoly jetpei jatady. Qylmys nege aşylmaidy? Araq-şarap saudasy nege qyzyp tūr? Mıne, sızdıŋ basa nazar audaratyn mäseleŋız osy boluy tiıs» dep Tapaev ony tyiyp tastady.
Esıl audandyq prokurorynyŋ orynbasary Samat Tapaev öz kezegınde jergılıktı polisiia ökılderınıŋ elorda tūrǧyndarynan kelıp tüsken barlyq qoŋyraularǧa der kezınde jauap beruı tiıs ekendıgın atap öttı. «Tūrǧyndar polisiia qyzmetıne köŋılderı tolmaitynyn jiı aitady. Der kezınde sızdermen habarlasa almai jatady. Qylmystyŋ 70 paiyzyn masaiǧandar jasaidy. Öitkenı alkogoldı önımderdıŋ qūny bır kelı qanttan arzan bolyp tūr qazır. Onyŋ üstıne kez kelgen uaqytta satyla beredı. Kesırınen saiajailar aumaǧynda ūrlyq, tonau sekıldı qylmystar örşıp tūr. Osynyŋ barlyǧynyŋ aldyn alu – sızderdıŋ mındetterıŋız. Saǧat keşkı 11-den keiın alkogol satylu degen Astana üşın ūiat närse. Şaǧym tüsken boida tūrǧyndarmen bırge baryp, dükenderdı tekserudı qolǧa alyŋyzdar. Köşe qylmysynyŋ aldyn alu üşın, eŋ aldymen, keşkı uaqyttarda araq-şarap önımderınıŋ satyluynyŋ jolyn kesu qajet. Eŋ basty maqsat – osy» deidı audandyq prokurordyŋ orynbasary.
Bürkıt NŪRASYL
