Elbasymyz Nūrsūltan Nazarbaev «Qazaqstannyŋ bolaşaǧy – jastardyŋ qolynda» dep ünemı el jastaryna ümıt artady. Al bızdıŋ qazırgı jastarymyz osy senımge laiyq pa?! Älbette, köpke topyraq şaşuǧa bolmas. Degenmen betten qaǧu körmei, būla ösken sol jastarymyzdyŋ jügensız qylyqtaryn körgende jüregımız auyrady. Būl jait ärbır sanaly adamdy oilantsa kerek.
Bırde mereke künı anammen bır dämhanaǧa kırdık. Jüzı tanys 11-synyptyŋ ekı qyzy eşkımnen de imenbei, temekını būrqyratyp otyr, aldarynda syra. Bızdı körse de, baiqamaǧan syŋai tanytty. Būdan būryn sol qyzdardyŋ üilerıne qonbai, ata-analary ızdeu salyp jüretınderın bıletın edım…
Jastar turaly būqaralyq aqparat qūraldarynda aitylyp ta, jazylyp ta jür. Bıraq ony sol jastar oqi ma, oqysa erotikalyq basylymdardy oqidy, ärine. Köretını – batystyŋ ädepsızdıkke baulityn, atys-şabysqa toly, tärbielık mänı joq filmderı.
Endıgı aiyqpas dertımızdıŋ bırı – naşaqorlyq. Jastarǧa arnalǧan diskoteka men tüngı klubtar osy dertıŋ ūiasy bolyp otyr.
Jaqynda bedeldı bır basylymǧa belgılı azamat sūhbat berıptı. «Menıŋ qyzym on altyda. Sol qyzym böpelı bolyp qaldy. Eşqandai renjıp, aşulanǧanym joq. Ekı jyldan berı dostasyp jürgen jıgıtı bar ekenın bıletınmın. Qyzyma mektebıŋdı bıtır, 18-ge tolǧan soŋ köre jatarmyz dep aitqanmyn. Kışkentaidy anasy ekeuı baǧyp otyr endı» delıngen jariialanymda. Būǧan ne deuge bolady? Mūndai soraqylyqty qandai mūsylman halqy dūrys sanaidy?! Ärine, balany dalaǧa tastamaǧany dūrys, bıraq qyz tärbiesıne mūnşa salǧyrt qarauǧa bola ma? «Balaŋdy öz tärbieŋmen tärbieleme, öz ūltyŋnyŋ tärbiesımen tärbiele» degen halyq naqylyn jastarymyz sanalaryna berık sıŋırıp, köŋılderıne toqysa dūrys bolar edı. Ata-babamyz ūrpaǧyn «tek» dep tejep ūstap, jamannan jirenuge, jaqsydan üirenuge baulydy. Būǧan älı künge deiın qūnary ketpegen danalyq sözderı häm yrym-tyiymdar-aq aiqyn mysal. Sondyqtan ūlttyq tärbie almaǧan jastyŋ ūlttyq ruhy bolady dep aitu qiyn. Qorytyndysynda, «Sütpen bıtken mınez süiekpen ketedı» demekşı, ūlttyq uyzynan när alǧan, ūlttyq tärbie besıgınde tärbielep ösken, tılı, dılı taza, oiy örelı ūrpaq tärbieleu qoǧam bolyp jūmylar özektı ıs, azamattyq paryz dep tüsınemın.
Aqsäule BAIǦAZY,
L.Gumilev atyndaǧy
Euraziia ūlttyq
universitetınıŋ studentı
