Konstitusiia künı merekesı qarsaŋynda «Jyr arqauy – Ata Zaŋ» jyr jinaǧy jaryq kördı. Konstitusiialyq keŋes pen Jazuşylar odaǧynyŋ Nūr-Sūltan qalasyndaǧy filialy bırlesıp şyǧarǧan kıtap Ata Zaŋnyŋ 25 jyldyq mereitoiyna arnaldy. «Ata Zaŋ – arym», «Ūly köşım nūrly jolǧa jalǧasty» atty ekı bölımnen tūratyn kıtapty qūrastyruşy – Konstitusiialyq keŋes töraǧasy Qairat Mämi. Ata Zaŋymyzdy ūlyqtaityn jinaqtaǧy tuyndylar qazaqstandyqtardy bereke-bırlıkke, yrys-yntymaqqa, el bolyp ūiysyp, jūrt bolyp jūmyluǧa şaqyrady. Kıtap jyr alyby – Jambyl Jabaevtyŋ «Altyn zaŋ» öleŋımen aşylady. Ärı qarai Orazaqyn Asqar, Äbdırahman Asylbekov, Serıkbai Ospanūly, Serık Aqsūŋqarūly, Ǧalym Jailybai, Nūrlan Mäukenūly, t. b. aituly aqyndardyŋ öleŋderı toptastyrylǧan. Bız osy jinaqtaǧy bır top öleŋdı oqyrmandarymyzǧa ūsynudy jön kördık.
Serıkbai OSPANŪLY
Sende mändı asyl söz jan qalaǧan,
Jürekterge sodan jylu taraǧan.
Qyzmet etıp kelesıŋ sen mültıksız
Erkın ömır süru üşın är adam.
Nūsqap elge erkındıktıŋ joldaryn,
Quantady janǧa qamqor bolǧanyŋ.
Eldıŋ tuyn aspandata köterıp,
Adamzattyŋ ar-ojdanyn qorǧadyŋ!
Müddem sende,
Büldem sende,
Sen – Baǧym,
Jyrym – qaiǧy, bolmas mūŋdy endı änım.
Ata Zaŋym, bar älemge tanyttyŋ
Qazaqstan atty ǧajap el baryn!
Sensıŋ Zaŋym – Ädılettıŋ tūǧyry,
Bi-şeşender oilarynyŋ tūnyǧy!
Ata-babam körem senen armanyn,
Eldıŋ qamyn jeumen ötken ǧūmyry!
Sende, sende jannyŋ jyly aǧysy,
Ädılet pen qabılettıŋ tabysy!
Tılımdı de, dılımdı de qorǧaityn
Senıŋ ısıŋ –
Aqyl ısı,
Ar ısı!
Abyroidyŋ,
Aqyl-oidyŋ biıgı,
Toqsan auyz sözdıŋ sende tüiını!
Düniede sen barynda
Şyndyqtyŋ
Pendelıkten biık tūrar iyǧy!
***
Kädırbek QŪNYPİIаŪLY
Ǧūrpymyz bar el sengen,
Dästürlerı – eŋ ızgı.
Ädıldıkpen ölşengen
Zaŋymyz bar Negızgı.
Bas ietın bar adam,
Ärbır sözı salmaqty,
Qorǧar bäle-jaladan –
Ata Zaŋ būl ardaqty.
Ata Zaŋǧa, qaraǧym,
Şeksız bolsyn qūrmetıŋ.
Tuǧan eldıŋ talabyn,
Zaŋdy oryndau – mındetıŋ.
Baqytty ömır sürgenıŋ,
Baq-däulettıŋ barşasy,
Külıp-oinap jürgenıŋ –
Ata Zaŋnyŋ arqasy!
***
Nūrlan MÄUKENŪLY
Qūrandai körıp qolyma alǧan
Ata Zaŋ – osy, aǧaiyn!
Jüz ūltty tırlık jolyna salǧan
Baptaryn baǧyp, qaǧaiyn.
Tatulyq, Teŋdık, Erkındık – mūrat,
Egemen qūqyq – enşımız.
Tarihy ortaq Taǧdyrdy qūrap
El boldyq, kelsın elşıŋız.
Kındıkqan tamǧan tuǧan jer – osy.
Qazaqtyŋ jerı – Otanym.
Bolaşaq bırge buǧan bel – osy,
Duasy bolsyn batanyŋ.
Qazaqstandy tanysyn Älem,
Bölınbe-daǧy, jarylma.
Jıgerın jastan janysyn ören
Otanşyl sezım barynda.
Bolaşaq ūrpaq baqytyn oilap
Beibıtşıl qoǧam qūrǧanbyz.
Halyqtyŋ baiyr uaqytyn oilap,
Naryqqa bettı būrǧanbyz.
Jasaidy bärın qoǧamnyŋ qoly
Köredı bärın köz ben ış:
Tarylyp jatsa adamnyŋ joly
Zaŋda da bolar özgerıs…
…Qūrandai körıp qolyŋa alǧan
Ata Zaŋyŋdy ardaqta.
Täuelsızdıktıŋ jolynda qalǧan
«Şet bolmasyn de – äruaqqa».
***
Qalqaman SARİN
Ata zaŋymnyŋ anasy bolǧan dästürım,
Ata saltynda – ǧajaiyp qūryp, jaqsy yrym.
Ata babamnyŋ aq otau, altyn besıgı –
Atamekenım! Alladan soŋǧy basty ūǧym!
Şariiatymdy, ar-ūiatymdy şaŋ basyp,
Şaŋyraq qaldy. Şejıre syrdan şal qaşyp.
Şala bıletın ūltymnyŋ ūlyq tarihyn,
Şalaǧailar jür ata dästürden aljasyp.
Qasiet qalmai, bereke bolmai ısımde,
Qas dūşpan kelıp qasyqtap qanymdy ışude.
Qasymhandardyŋ qasqa jolynan adasyp,
Qasqyrdai bolyp ūlidy-au ürei ışımde.
Esımnen qalǧan eldı adastyrmas eskı jol,
Esımdegı älgı än, «Elım-ai» emıs estıler.
Esıkten qarap qalmasyn qairan qazaǧym,
Esılge qonǧan esıl erlerım, estı bol!
Täuelsızdıktıŋ jolynda keşe myŋ öldık,
Täubasyn aityp Täŋırge bügın jürer jūrt.
Täuekel etıp, jetı jūrtymnyŋ qamyn jep,
Täukedei, sırä, jasaityn kım bar bır erlık?
Zalaly timei zamandy mynau kım küşter?
Zaŋǧar taulardai bola alar ma eken «bılgışter».
Zamanalardan qazaqtyŋ zaŋy – dästür ǧoi,
Zaŋ būzǧandardyŋ bärı de, endeşe, qylmysker.
***
Ǧalym JAILYBAI
Jerūiyq ızdep… baq tabar mäŋgı,
Basynan keşken aqtabandardy,
Qazaqtyŋ elı, ǧajaptyŋ elı –
Baqqa barǧan-dy, baptap Armandy.
Baitaǧym ūstar bairaǧym edıŋ,
Japyraǧyn jaŋa jaiǧanym edıŋ.
Keruenım künge köş tüzegende:
Ata Zaŋ – Arym, Aibarym edıŋ.
Tolqynda kergen jelkenımdeisıŋ,
Ölıaradaǧy örkenımdeisıŋ.
Esıl de, esıl, esıl elımnıŋ
Erteŋındeisıŋ, ertegımdeisıŋ.
Dertımdı ūqpas dereksız ǧalam,
Eru künderde ereksıŋ, zaman!
Şertpe küidegı tūnǧan şerımnıŋ
Jasyn sürtuge kereksıŋ maǧan.
Ǧasyrdan mynau ǧalamat ūǧar,
Sarǧaityp ıldıŋ sanama tūmar.
Ata Zaŋymda… at jalyn qūşqan –
Atalarymnyŋ amanaty bar.
Tamyljyǧanda taŋ da mūnartyp,
Armannyŋ elı alǧa qūmartyp,
Qaratau jaqtan körıngen köşpın
Baǧytym, barym, baǧdarym – anyq…
***
Serık AQSŪŊQARŪLY
Ua, Ata Zaŋ!
El. Jer. Er.
Üşeuın – üş taǧan kördım,
Soǧan sert.
Sen nūsqaǧan zamanǧa erdım,
Jetı qat jer astyna tütık şyǧyp,
Jetem dep, Jetı jarǧy, saǧan keldım.
Syǧyr at, jyn men jybyr esık-törden,
Tarihtyŋ taqsyretın keşıp kelgen,
Alaş tūr aldyŋa kep aiaǧynan
Tūsauyn Alla özın şeşıp bergen.
Bezer ışı, ylǧi betı külgen,
Kerdegınıŋ özı sipap kekılınen,
Auylǧa, basybaily saǧan keldım,
Jetılıp jer betınıŋ jetımımen.
Kök Türkı, kökbörınıŋ tūqymy bır,
Ükılı ūl, ükılı qyz, üŋılı jyr.
İmany Iаssauidyŋ jan terbegen,
İsatai, Mahambettıŋ tūqymy būl.
Aldymen er-tūrmanyn örnektegen.
Bekzattyq jerdı ūşyqtap jörgektegen.
Bai bolǧan, baǧlan bolǧan ūlyqtarǧa
Qūdaiym taupih bere gör dep kelem.
Er. Jer. El.
Üşeuın – üş taǧan kördım.
Soǧan sert.
Sen nūsqaǧan zaman kördım.
Jetı qat jer astyna tüsıp şyǧyp,
Jetem dep, Jetı jarǧy, saǧan keldım…
***
Baqytbek SMAǦŪL
Būl Ata Zaŋ keşegınıŋ jalǧasy,
Aqiqattyŋ ainymaityn arnasy.
Tasqa qaşap jazyp ketken babamnyŋ,
Tarih bolyp qalǧan ǧajap taŋbasy.
Kök bairaqtai bırıktırıp Alaşty,
Jetı Jarǧy bop qalady alǧaşqy!
Mäŋgılık El tamyr tartyp tarihtan.
Ūly köşım nūrly jolǧa jalǧasty.
Ata Zaŋym, sen könenıŋ közı me eŋ?!
Äz Täukenıŋ ädılettı sözı me eŋ?!
Senı oqysam, boiym symdai tartylyp,
Qūdırettıŋ qūnyn sonda sezınem.
Tüp-tegıne köz jıberıp, aŋǧarsaŋ,
Ata Zaŋda aitylmaǧan män bar san!
Aqiqattyŋ būljymaityn ainasy – ol!
Tura jolǧa bastaitūǧyn baǧdarşam.
Kesımdı söz keltırgenşe, toqtamǧa,
Oǧan deiın jerımde qan köp tamdy.
Dala zaŋy ūly biler qalaǧan,
Şaiqalmady zaman jelı soqqanda.
Ata Zaŋym, sen könenıŋ közı me eŋ?!
Egemendı eldıŋ erkın sözı me eŋ?!
Elbasy üşın maqtan kernep boiymdy,
Azattyqtyŋ parqyn aiqyn sezınem!
