Қоғам

Шәкір қарттың шері



 Батагөй қариямыз Қазақстанның Тұңғыш Президенті Н.Назарбаевқа ұлттық дәстүр бойынша халық атынан ақ бата берген тарихи тұлға ре­тінде есте қалған Шәкір Әбеновтің басына Сәкең өз есе­бінен сағана тұрғы­зған екен. Бұл жөнінде былай дейді:
– ЮНЕСКО 150 жылдығын атап өткен, Абайдың құрметіне тұрғызылған «Абай–Шәкәрім» кесенесінің мен бас құрылысшысы болдым. Соның арқасында Семейдің қазыналы қарт­тары­мен табақтас болып, Абай жерінің ежелгі тарихына қанықтым. Біраз әңгімелерді Шәкір қарттың өз аузынан естідім. Ол кісінің ауыр тағдырын, өзімен бірге алып кеткен қасіретін екінің бірі біле бермес.
Біз Жидебайда қыс түсе «Абай–Шәкәрім» құрылысын тоқтатып, елге оралатынбыз. Бір жылы Шәкір ақсақалдың дүниеден өткенін естідім. Келесі көктемде жұмысты жаңғыртпақ болып, Жидебайға соғып қайтайын деп жалғыз өзім Алматыдан жолға шыққан едім. Шәкір ақсақал ауылы – Жүрек жотада. Ол жерде Ақтамберді жыраудың зираты бар. Сонда жерлеген болар деп, Жүрек жотаға бұрылдым. Жаңа қойылым көзге түспеді. Түнімен мың шақырымға жуық жол жүріп шаршаған адаммын, аздап дем алмақ болып бір тасқа отырдым. Күн ұясынан жаңа көтерілген кез. Ауыл адамдарының бірі сауын сиырларын өріске шығарып жатса, енді бірі шығарып салып қайтып келе жатыр. Солардың бірі мен отырған төбеге тура мола тұсынан көтерілді.
Маған амандасып сәлем берді де, есіне бірдеңе түскендей, сәл жымиып күліп алды. Күлкі себебін сұрадым. «Нақ Сіз отырған осы таста, дәл осы уақытта, осыдан он шақты жыл бұрын Шәкір ақсақал отыр екен. Екеуміздің арамызда болған бір ауыз сөз есіме түсіп күліп тұрмын деді.
Мен ол кезде осы ауылдық кеңес төрағасы едім. Күн­де таңертең өріске мал шығарып осы жолмен оралатынмын. Сіз отырған таста отырған Шәкір ақсақал менен «сен күнде сиыр шығарасың ба?» деп сұрады. Мен басымды изедім. «Менің бір өтінішім бар, орындайсың ба?» дегені. «Қолымнан келсе істейін» деп жауап қаттым. «Қолыңнан келеді» дейді.
– Мен мал шығаруға ертең Сананы жіберемін. Тасалау жерде жолығып, оны көндір. Жас жігітсің, көнбесе – зорла. Қорықпа, шу шықпайды. Ағайын алдында да, өкімет алдында да өзім жауап беремін, – деді.
– Ай, Шәке-ай, Сіз де айта бересіз-ау, – деп ауылнай үйіне қарай зытады.
Шәкеңнің тағдыры – өте ауыр тағдыр. Жазықсыз үш рет сотталып, жалпы саны жиырма жылдан астам түрмеде отырған. Үш рет үйленген. Үш қызды болған. Үлкен қызы ерте қайтыс болады. Бір қызы ЖенПИ-ді қызыл дипломмен бітірген күні троллейбус тоғына түсіп мерт болады. Санасы күйеуге шықпай қалады.
Мен Шәкеңнің жатқан жерін сұрап алып, басына барып құран бағыштадым. Келесі жылы наурыз айында тағы да әлгідей сапармен келе жатып Шәкең басына соқтым. Бір жыл бойы адам баласы аяқ баспаған секілді. Аяп кеттім. Оның соңғы үміті Санасының да ұрпақсыз қуарып бара жатқаны жанына батқандағы әрекеті еске түсті. Бұл әңгіме Шәкірдің өзімен кеткен жан жарасын ашып берер оқиға ғой. Санадан кешірім сұрай отырып, жария етуді жөн көрдім. Шәкеңнің басқа түскен, өмірден ұрпақсыз өту атты қатал тағдырын өзінше өзгертпек болғаны мені де тебірентті. Іштей Шәкірдің рухымен тілдескендей болдым, екі-үш шумақ өлең арнадым.




Тағыда

admin

«Астана ақшамы» газеті

Ұқсас жаңалықтар

Пікір үстеу

Back to top button