بيىل ازەربايجاننىڭ جانە كسرو حالىق ءارتيسى, وداق تۇسىنداعى وپەرا جانە ەسترادا تارلانبوزى, باس-باريتون ءۇندى ءانشى, اكتەر, كومپوزيتور, مۋزىكانت ءمۇسىلىم ماگوماەۆتىڭ تۋعانىنا 70 جىل تولدى. رەپەرتۋارىنداعى التى جۇزدەن استام ءاننىڭ ارقايسىسى ساحنادان ايتىلىپ, ەفيردەن تارالعان كۇننىڭ ەرتەسىنە-اق ەلدىڭ اۋزىندا, ءانشى كوپتىڭ الاقانىندا بولدى. جيىرماسىنشى عاسىردىڭ ورتاسى اۋا, جيىرما جاسار ءمۇسىلىم ماسكەۋدىڭ ساحناسىن اندا-ساندا عانا ءبىر بۇلك ەتكىزىپ, مۇلگىپ تۇرعان ەسترادا جانرىن جانارتاۋداي جارىپ, جاي تۇسكەندەي جاسىن ويناتتى. جارق ەتىپ مايدانعا شىعا كەلگەنىندە تۇياعى قىزعان تۇلپارداي, سۇيەمەلدەۋشى وركەستردى ديريجەرىمەن قوسا ءۇيىرىپ اكەتەتىن. ول – ءاننىڭ ءوزىن دە, ءسوزىن دە ويناتۋدىڭ حاس شەبەرى. قانىندا قۇيىن كوتەرىلگەن كۇمىس كومەي, جەزتاڭداي دارىن ءداۋىردىڭ ەستراداسىن اكادەميالىق دەڭگەيگە كوتەرىپ, ءان مەن ءانشىنىڭ قادىرىن اسقاقتاتىپ ەدى…
ءمۇسىلىم ماگوماەۆ 1942 جىلى تامىزدىڭ 17-سىندە باكۋدە دۇنيەگە كەلدى. تۋاسى كاسىبي ونەر اۋلەتىنەن. اتاسى (ابدۋل-)مۋسليم ماگوماەۆ – كومپوزيتور. ءسابيدىڭ ەسىمىن اتاسىنىڭ قۇرمەتىنە مۋسليم دەپ قويدى. باكۋدەگى مەملەكەتتىك فيلارمونيا سول كىسىنىڭ اتىندا. اكەسى – ماگومەت ماگوماەۆ تەاتر سۋرەتشىسى. اناسى ايشەت ماگوماەۆا (كينج ا ل و ۆ ا ) – دراما اكتەرى.
كۇيەۋى سوعىستا مەرت بولعان سوڭ, ايشەت ءبىرجولاتا ونەر جولىنا ءتۇسىپ , تۆەر وبلىسىنداعى ۆىشني ۆولوچەك قالاسىنا كەتتى. بالا ماگومەتتىڭ تۋعان اعاسى دجامال مەن ونىڭ جارى پولياك قىزى ماريانىڭ قولىندا ءوستى. دجامال ازەربايجان ۇكىمەتىندە لاۋازىمدى قىزمەت اتقاردى. زيالىلار وتباسى كلاسسيكالىق اندەر كۇيتاباعىن كوپتەپ جيناعان. بەسىكتەن بەلى شىقپاي جاتىپ بەلدى انشىلەردى تىڭداپ وسكەن, تەگى تەگىن ەمەس بۇل بالا بەس جاسىندا كۇيساندىقتا كۇي شالىپ, مۋزىكا جازدى. ەت پەن تەرىنىڭ اراسىنداعى جەلىك ەمەس ەكەن, سول ساز كەيىن «سولوۆينىي چاس» دەگەن ءان بولىپ قايتا تۇرلەندى. ءومىرى دە, سەرتى دە مۋزىكا بولاتىنىن بىلگەن ۇلكەندەر بالانى باكۋ كونسەرۆاتورياسى جانىنداعى فورتەپيانو جانە كومپوزيتسيا كلاسىنا بەردى.
بىراق, بۇل مەكتەپتە ۆوكال ءبولىمى بولماعاندىقتان, ول 1956 جىلى اساف زەيناللى اتىنداعى مۋزىكا مەكتەبىنە اۋىستى. 1962 جىلعى ماسكەۋدەگى ازەربايجان دەكاداسىندا ءان سالعان ءمۇسىلىم ماگومەتوگلى «سەۆيل شاشتارازىندا» فيگارونىڭ پارتياسىن قۇبىلتا شىرقاعاندا زال ءدۇر سىلكىندى. سولايشا, 1962 جىلى ناۋرىزدىڭ 30-ى كۇنى ازەربايجاننىڭ ماسكەۋدەگى ونەر فەستيۆالىنىڭ كرەملدىڭ سەزدەر سارايىندا وتكەن قورىتىندى كونتسەرتىندە فيگارونى اۋەلەتكەن جيىرما جاسار ءمۇسىلىم ماگوماەۆ ساحناعا سان قىرلى ساڭلاقتىڭ كەلگەنىن پاش ەتتى.
1963 جىلى قاراشانىڭ 10-ىندا چايكوۆسكي اتىنداعى زالدا جەكە كونتسەرتى بولدى. كوزكورگەندەردىڭ ايتۋىنشا, ماسكەۋدە بۇرىن-سوڭدى ونداي انشلاگ بولماپتى. ساحنادا شامدى ءسوندىرىپ, رويالدى اكەتسە دە, 1,5 مىڭ ادام تارقاماي, توقتاۋسىز قول سوعىپ, مۇسىلىمنەن تاعى دا ءان سۇراپ, كەتپەي تۇرىپ الدى. كوپكە قارسى كەلە الماعان زالدىڭ اكىمشىلىگى امالسىز رۇقسات ەتكەن. مىنە, ءمۇسىلىمنىڭ سول كەزدەن باستاپ جانعان جۇلدىزى جارقىراي بەردى, جارقىراي بەردى. «گولۋبوي وگونەكتىڭ» ءمۇسىلىمسىز ءمانى بولمايتىن بولدى. كەڭەس كەزىندە كوپ ءانشىنىڭ تۇسىنە كىرمەگەن «لا سكالاعا» 1964 جىلى تاجىريبەدەن وتۋگە شاقىرىلدى.
«لا سكالا» – بالا كۇننەن بەرگى ارمانى ەدى. كەرەۋەتىنىڭ باس جاعىنا تەاتردىڭ ءتۇرلى-ءتۇستى سۋرەتىن ءىلىپ قوياتىن. سوندا ون ەكى-اق جاستا… پاريجدەگى «وليمپيا» زالى مۇسىلىمگە ءتانتى بولعان كورەرمەننىڭ شاپالاعىنان تىگىسىنەن سوگىلەردەي بولدى. «وليمپيانىڭ» ديرەكتورى بريۋنو كوكاتريكس ماگوماەۆقا «بىزبەن ءبىر جىلعا كەلىسىم-شارتقا وتىرساڭ, الەمگە تانىمال ەتەمىز» دەدى. بىراق, ەرتەڭىن ءھام ەلىن ويلاعان ءمۇسىلىم ەلپ ەتكەن جوق. سۇزىلگەن ارعىماقتاي سۇلۋ جىگىت ساحناعا ويناقتاي باسىپ شىعا كەلگەندە قىز-كەلىنشەك اتاۋلىنىڭ باسى اينالىپ قالاتىن. «ال, ماحاببات ەسۋاس», قىزدار ءىزىن اڭدىپ, اداستى. سول كەزدە ول ون سەگىز جاسىندا ۇيلەنگەن ايەلىنەن تۋعان مارينا دەگەن كىشكەنتاي قىزى بار ساقا جىگىت. بىراق, وعان قاراپ جاتقان ولار جوق. ايتپاقشى, اللا پۋگاچەۆا ءمۇسىلىمنىڭ 65 جاسقا كەلگەن مەرەيتويىندا, جانىندا ءفيليپى بار, كوپتىڭ كوزىنشە, «…مەن ءسىزدىڭ تالانتىڭىزعا ىنتىزار بولعانىم سونشا, گازدى سۋ اۆتوماتىنان ءسىز سۋ ىشكەن قىرلى ستاكاندى ۇيگە اپارىپ ساقتاپ قويعانمىن» دەگەنى بار. ال, ءانشىنىڭ تىرشىلىگىندە نتۆ تۇسىرگەن «جيۆايا لەگەندا» دەرەكتى فيلمىندە ا. پۋگاچەۆا تىلشىگە «… مەنىڭ ءبىر قۇربىم ەرميتاج ارالاپ ءجۇرىپ, گازدى سۋ اۆتوماتىنان ءمۇسىلىمنىڭ سۋ ىشكەنىن كورىپ قالىپ, اۆتوماتتى ايمالاپ, ول سۋ ىشكەن قىرلى ستاكاندى اقىرى, جىمقىرىپ كەتتى» دەپ قاراپ وتىر…
ماگوماەۆتىڭ اشىق, كەڭ تىنىستى زور داۋسى باريتونعا لايىقتى اندەردەن اسىپ, باس-باريتون دەڭگەيىنە شىرقادى. باس-باريتون ورىستىڭ «ۆدول پو پيتەرسكوي» اتتى حالىق ءانىن جاڭعىرتتى. وعان دەيىن فەدور شالياپيننەن باسقاعا باعىنىپ كورمەگەن بۇل ءان ءمۇسىلىمنىڭ كومەيىنە بەك قوندى. شارل فرانسۋا گۋنونىڭ «فاۋست» وپەراسىنداعى مەفيستوفەلدىڭ شۋماق-شۋماق ولەڭى, نەگىزى, باس ءۇندى انشىگە لايىق. ءمۇسىلىم وسى پارتيانى الاۋلاتا ورىنداعاندا وپەرا تىڭدارمانىنىڭ جۇرەگىن جۇلىپ الا جازدادى.قوڭىراۋداي كۇمبىرلەگەن ءۇنى سوپرانوعا اۋىسقاندا فيگارونى, اليابەۆتىڭ «بۇلبۇلى» مەن فەدور راززاكوۆتىڭ «كارمەنىن» اۆتوردىڭ ءوزى تانىماستاي قۇبىلتتى!
ءمۇسىلىم ماگوماەۆتىڭ ازەربايجاننىڭ دا, ورىستىڭ دا, نەمىستىڭ دە, فرانتسۋز جانە يتاليان تىلدەرىندە مۇلتىكسىز شىرقاي الاتىنى ەلدى تاڭ- تاماشا قالدىردى. «بۇل نە دەگەن عاجاپ داۋىس؟ بۇل نەنىڭ قۇدىرەتى؟»
اقيقاتىندا, جاراتقان مۇسىلىمگە تۇركى تەكتى شىعىس جۇرتىنا عانا ءتان ءور ءۇن, جالىن داۋىس پەن سالقار كەڭدىكتى قاتار سىيدىرعان. مۇنى كەڭەس مۋزىكاتانۋشىلارى مەن ونەرتانۋشىلاردىڭ ءىشى ءبىلدى. بىراق, اشىپ ايتقان ەمەس. ايتپەسە, كاۆكاز بەن ورتا ازيا ايماعى ۇل-قىزدارىنىڭ تالانتى تاس جارسا دا, ءتىس جارماۋعا پەيىل ءبىرمويىن يدەولوگتار ءمۇسىلىم ماگوماەۆقا 31 جاسىندا كسرو حالىق ءارتيسى اتاعى بەرىلگەندە دە, بەرىدە دە «وسى داڭققا يە بولعان ەڭ جاس ارتيست» دەۋمەن كەلەدى. ال, ولار مۇسىلمان جۇرتىندا مۇسىلىمنەن تۇپ-تۋرا 35 جىل بۇرىن, 1936 جىلى قازاق ءانشىسى كۇلاش بايسەيىتوۆانىڭ بار-جوعى 24 جاسىندا كسرو اتاعىن العانىن, كەڭەس ءداۋىرى كەتىلگەنشە كۇلاشتان جاس كسرو حالىق ءارتيسى بولماعانىن بىلسە دە, بىلمەگەن بولادى…
كاۆكاز ءناسىلدىنى تەك گرۋزين دەپ بىلەتىن ماسكەۋلىكتەر «اناسى – يتاليان, اكەسى – يسپان» دەپ جۇرگەندە, ازەربايجان ۇلتىنىڭ داڭقىن از كۇندە الەمگە جايدى. ول تۋرالى ون شاقتى فيلم ءتۇسىرىلدى. ءوزى دە كينوعا ءتۇستى.
شىعىس شايىرى تۋرالى قويىلعان «نيزامي» فيلمىندە باستى رولدە وينادى. شىعىس دەمەكشى, 29 جاستاعى ءمۇسىلىمدى يران شاحى قوناققا شاقىردى. «جان تارتپاسا, قان تارتادى», حانىمى ازەربايجان قىزى ەكەن…
سول جولى شاح انشىگە قالىڭدىعى كەرەقارىس كونۆەرت ۇسىندى. «مەن مەيماندىقتا اقشا المايمىن» دەپ باس تارتقانىن ەستىگەن كەڭەس شەنەۋنىكتەرى جارىلا جازداپ جازعىردى. ەسەسىنە, باكۋدەگىلەر «اقشاعا الدانباعان ازاماتسىڭ» دەدى. نە كەرەك, ازەربايجاننىڭ «تۋساڭ, تۋ» ۇلى تۋعان ەلىنىڭ داڭقىن انىمەن دە, ادەبىمەن دە اسىردى… ول جەر شارىنىڭ ەڭ ءىرى شاھارلارىن شارلاپ ءان شىرقادى. بىراق, ەشبىرىن باكۋگە
تەڭ كورگەن ەمەس ءھام ازەربايجاننان ارتىق ەل بار دەپ بىلگەن ەمەس. ونىڭ «ازەربايجان» جانە «پروششاي, باكۋ» اندەرى تۋعان ەلىنىڭ تۋىنا ادالدىعىن اڭداتتى.
ول كومسومولعا دا, كومپارتياعا دا مۇشە بولماعان. بۋرجۋازيالىق ستيل سانالاتىن «كوبەلەك-گالستۋكتى» وزگەگە تاعۋعا رۇقسات ەتپەگەندە, مۇسىلىمگە كەلگەندە قارسى بولا المايتىن.
ءانشىنى ە.فۋرتسەۆا قاتتى جاقسى كوردى. ەسەسىنە, ونىڭ ورىنباسارلارى ءمۇسىلىم دەسە, مۇرىندارىن تىرجيتىپ, مۇنىڭ كونتسەرتتە وپەرا مەن ەسترادانى ارالاستىرىپ جۇرگەنىن بەتىنە باسقاندا فۋرتسەۆا «نەلەرىڭ بار؟ بالانىڭ ونەرىنە قوعاداي جاپىرىلىپ جاتقان جۇرتتى قايدا قوياسىڭ؟» دەگەن. كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ قۇرساۋىندا ءجۇرىپ تانىلعان تالانتتىڭ قاي-قايسىسى دا ساياساتتى, ساياساتتىڭ سەركەلەرىن شىعارماسىنا قوسپاۋى ەش مۇمكىن ەمەس-ءتى.
بۇل نوقتاعا ءمۇسىلىمنىڭ ماڭدايى كەرەقارىس عازيز باسى سىيمادى. «مەن انىمە پارتيا-سوۆەت باسشىلارىنىڭ ەسىمىن ەشقاشان قوسقان ەمەسپىن» دەگەن. ءتىپتى, ءبىر جولى ءوزى اسا قۇرمەت تۇتاتىن گەيدار اليەۆ شاقىرىپ, برەجنەۆ تۋرالى ءان ايتۋىڭ كەرەك دەگەندە, ر.روجدەستۆەنسكي ءسوزىن جازعان ءاندى جالقىعا ەمەس, ەلىنە ماحابباتى رەتىندە جالپىعا ارناپ شىرقادى. برەجنەۆ «بەللا چاو»-سىن بەرىلە تىڭداپتى عوي. ول «مەنىڭ ەڭ سۇيىكتى ەكى ءانشىم بار. ولار – ليۋدميلا زىكينا جانە ءمۇسىلىم ماگوماەۆ» دەگەندە دە ەلپ ەتكەن جوق. ءمۇسىلىمنىڭ ەسترادالىق اندەرىنىڭ اسەرلىلىگى سونشا, باس حاتشى برەجنەۆتەن باستاپ, بارشا باسشى-قوسشى, ونىڭ ىشىندە «قىراعىلاردىڭ قىرانى» (باسى جۇمىر پەندە ەمەس پە) اندروپوۆ تا ۇناتقان. ءبىر جولى ءوزى ونى جازىقسىز جازالى بولعان جەرىنەن ماڭدايىن جارقىراتىپ الىپ شىقتى.
ر.روجدەستۆەنسكي ءمۇسىلىمنىڭ ساحناداعى ونەرىنە عانا ەمەس, ومىردەگى سەرىگىنە كەزدەسۋگە سەپ بولعان. ول 1972 جىلى باكۋدەگى ورىس مادەنيەتى كۇندەرىندە كونتسەرتتەگى ءۇزىلىس كەزىندە تامارا سينياۆسكايا مەن ءمۇسىلىمدى جۇزدەستىردى. «ءمۇسىلىم» دەپ قولىن ۇسىنعاندا ۇلكەن تەاتردىڭ تانىمال ءانشىسى «اتاقتى ادامنىڭ اتىن ايتىپ تانىسقانى قىزىق ەكەن, ءسىزدى كىم بىلمەيدى!» دەپ كۇلىمسىرەگەنىندە عاشىق بولىپ قالدى. ول كەزدە تامارا 29 جاستا, كۇيەۋى الاقانىندا ايالاعان كەلىنشەك ەدى. بۇل سول كەزدە سوقا باستى مۇسىلىمگە وڭاي تيگەن جوق. بىراق, جۇرەككە ءامىر جۇرمەيدى. ەكى وتتىڭ ورتاسىندا قالعان تامارا «بالكىم, كوزدەن كەتسەم, كوڭىلىنەن كەتەرمىن» دەپ, يتالياعا اتتاندى. جوق, ءمۇسىلىم كۇن سايىن تەلەفون شالىپ, ءان سالىپ بەرەدى. ا. پاحمۋتوۆانىڭ «مەلوديا»-سى تۋدى. «تى – مويا مەلوديا, يا – تۆوي پرەداننىي ورفەي…».
اقىرى, ەكەۋى قوسىلىپ, 1974 جىلى قاراشانىڭ 24-ىندە ۇيلەنۋ تويىن جاسادى. توي ءوتىپ جاتقان مەيرامحانانىڭ جانىنا 300-دەي ادام جينالىپ, مۇسىلىمنەن ءان سۇرادى. جاڭا ۇيلەنىپ جاتقان كۇيەۋ جىگىت كوپتىڭ كوڭىلىن قالدىرماي, جارتى ساعات ءان شىرقادى. قاراشانىڭ قارلى سۋىعى قويسىن با, برونحيتتەن ارىلا الماي ءۇش اي ءجۇردى. «بولار ەلدىڭ بالاسىن» ەلىنىڭ باسشىسى گەيدار اليەۆ باكۋگە شاقىرىپ, ءوز ساياجايىندا تويىن تاعى جاساپ بەردى. ايتپاقشى, ءمۇسىلىمنىڭ 60 جاسقا تولۋ مەرەيتويىندا گ.اليەۆ باكۋگە دەگەن قۇرمەتىن ايتا كەلىپ, «سەن تامارا ەكەۋىڭ ءبىر موسكۆادا قانشا جىل ءجۇرىپ تابىسا الماعاندا, باقىتتارىڭدى باكۋگە كەلىپ جاندىردىڭدار» دەگەنى بار.
… ءمۇسىلىم ماگوماەۆ سول كەزدە ءانشى اتاۋلىنىڭ ءۇش ۇيىقتاسا, تۇسىنە كىرمەگەن ەڭبەكاقى الدى. 130 كۇندىك ونەر ساپارىندا 140 كونتسەرت قويعان ءانشى از جالاقى الماسا كەرەك. ونى قويعاندا 30-40 مىڭ ادامدىق ستاديونداعى كونتسەرتتەرى بىرنەشە ءجۇز مىڭداپ اقشا ءتۇسىردى. ول ءتىپتى ءبىر ءوزى ەمەس, ءبىرتالاي ۇجىمنىڭ بىرنەشە ايدا تابا الماعان اقشاسىن از كۇنگى كونتسەرتىندە تاۋىپ بەردى. دون كازاكتارىنىڭ ءانسامبلى پارتيانىڭ كەزەكتى سەزىندەگى كونتسەرتكە كوستيۋم تىكتىرۋگە اقشا تابا الماي, ءمۇسىلىمدى كومەككە شاقىردى. سول جولى ءبىر ەمەس, ءۇش كونتسەرت قويىپ, كەسىمدى 200 سومنىڭ ورنىنا 600 سوم تاۋىپ, ولاردى قارىق قىلعانى نە كەرەك, ءوزى ءىستى بولا جازدادى. اقىرى اندروپوۆ ارالاسىپ, ازەربايجانعا قايتارىلعان جەرىنەن موسكۆاعا ورالتتى. ول اقشانى كۇرەپ تاپتى. بىراق, جالعىز جەگەن جوق. كۇن سايىن داستارقان جايىپ, تاپقانىن دوستارىنا شاشتى. ناعىز اتىمتاي جومارت! «مەنىڭ كومەيىم تۇنعان قازىنا, داۋلەت» دەيتىن ول. راسىندا, ەگەر اقشاسىن شىپ-شىرعاسىن شىعارماي, مەملەكەتكە وتكىزسە, باكۋدىڭ مۇناي كەنىشتەرىنەن كەم پايدا بەرمەس ەدى. بىراق, سونشاما تابىستى بولا جۇرسە دە, ءبىر جولى ءساندى كۇرتەگە قول پۇلى جەتپەي, قامىعىپتى. كەمىن تولتىرعان دوسىنا ريزا بولىپ, گەرمانيادان الىپ كەلگەن, سول كەزدە كەز كەلگەننىڭ قولىنا تۇسپەيتىن ماگنيتوفوندى قۇشاقتاتىپ قويا بەرگەن.
ەلگە سونشا پايدا اكەلسە دە, بىلۋىمىزشە, ماسكەۋدە تۇرعان كەزىندە زەينەتاقى الماسا كەرەك. بىراق, ەلىنىڭ ەڭ سۇيىكتى ۇلىنا جانە ونىڭ جارى تامارا سينياۆسكاياعا ازەربايجان ارنايى زەينەتاقى تاعايىندادى. ول – ازەربايجانىڭ داڭقىن كوتەرگەنى ءۇشىن تاعايىندالعان ومىرلىك سىياقى ەدى…
ءانشى ءوز قادىرىن كەتىرگەن جوق. جاسى كەلىپ, جارتى عاسىردان اسقان سوڭ ساحناعا شىعۋدى دوعاردى. قانشاما ادام قانشاما ءوتىنىش ايتتى. «جوق, «جاراتقان ءار انشىگە لايىق داۋىس پەن سول داۋىستىڭ يگىلىك مەرزىمىن تاعايىنداعان. ودان اتتاماۋ كەرەك. ءالى دە ءبىر انشىدەي داۋسىم بار. بىراق, اقساقال جاسىنا جەتكەندە قادىرىمدى قاشىرمايمىن. ون سەگىزدەگى ويناقتاعان بوتاداي بوزبالامەن جاعالاسۋ جاراسپايدى. ءارى مەن وسى كۇنگە قاراعاندا جاس كۇنىمدەگى داۋسىم وزىمە قاتتى ۇنايدى. مەنى قۇرمەتتەگەن ەلدى مەن دە قادىرلەۋىم كەرەك. ەلدىڭ قۇلاعىن سارسىلتقىم كەلمەيدى» دەدى.
اكەدەن جۇققان سۋرەتشىلىكپەن اينالىستى. عالامتوردا جەكە پاراق اشىپ, ءوزىن ىزدەگەندەرمەن ينتەرنەت ارقىلى تىلدەسىپ وتىردى. جازعان كىتاپتارىن, ءوزى قاتىسقان, ءوزى تۋرالى تۇسىرىلگەن دەرەكتى ءھام كوركەم فيلمدەردى ينتەرنەتكە قويىپ, ءوزى ءان جازعان قويىلىمداردى نازارعا تارتتى. ءوزىنىڭ عانا ەمەس, ءوزى قۇرمەت تۇتقان انشىلەردىڭ دە شىعارمالارىن جەكە سايتىنا ورنالاستىردى.
بەدەلىنە ءباس تىكپەگەن بەكزات ءانشى ۋادەسىن ءومىرىنىڭ اقىرىنا دەيىن بۇزعان جوق. كوپ جىلعى قادىرىنە قىلاۋ تۇسىرمەگەن قالپى, 2008 جىلعى قازاننىڭ 25-ءى كۇنى 67-گە قاراعان جاسىندا دۇنيە سالدى. «اجال ەشقاشان كەشىكپەيدى» دەيدى يسلام بىلگىرلەرى.
بىراق, دارىگەردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا, «ەگەر جاستايىنان تارتقان تەمەكىدەن ارىلعاندا ءالى ون بەس جىل ءومىر سۇرەر ەدى». ءانشىنىڭ دۇنيەدەن كوشكەنى كوپكە قاتتى باتتى. ءتىپتى, «كوز جاسقا سەنبەيتىن موسكۆا» ءانشىنى جوقتاپ جىلاعاندارعا قوسىلا كەتەردەي بولىپ تۇردى. كەشە كەڭەس وداعى بولىپ تانىعان م.ماگوماەۆتى بۇگىن ەۋرازيا كەڭىستىگى تۇتاس قۇرمەتتەيدى. ەديت پياف پەن ماريو لانتس سەكىلدى الەم دەڭگەيىندەگى تالانتتى انشىلەردىڭ قاتارىندا ساناعان ءىزباسارلارى ەندى باكۋدى بەس اينالسا دا, ءمۇسىلىمدى ەندى تابا المايدى. ول سەرگەي ەسەنيننىڭ «پروششاي, باكۋ» ولەڭىنە ءان جازىپ, پارىزىن وتەپ كەتكەن…
راۋشان تولەنقىزى
