«كەڭسە ءتىلى قازاقشا بولماي, ءىس وڭبايدى…» س.سەيفۋللين
ءتىل بايلىعى, ءتىل تازالىعى – ۇلت قاسيەتىنىڭ, سالت-ساناسىنىڭ نەگىزگى ونەگەسى, ناعىز بەلگىسى.
ءتىلدى وركەندەتۋ – بارشانىڭ ءىسى. ءتىل – تەك قارىم-قاتىناس قۇرالى ەمەس, ۇلتىمىزدىڭ بيىك تۇعىرى. بۇل رەتتە ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ تىلگە دەگەن جاناشىرلىعى باسىم. قوعامدا قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك دارەجەسىن نىعايتۋ ەل ساياساتىنىڭ باستى باسىمدىعى بولىپ قالا بەرەدى. قوعامدا, مەملەكەتتىك قولداۋ مۇمكىندىگى جوعارى سالالاردا قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىس اياسى ەداۋىر كەڭەيىپ كەلە جاتىر دەپ ايتۋعا تولىق نەگىز بار. قازىرگى قوعامىمىزدا جاستاردىڭ بەلسەندىلىگى جوعارى. جاستارعا باسا نازار اۋدارۋ ارقىلى ءتىل ساياساتىن جۇرگىزۋ مول جەمىسىن بەرەدى.
مۇحتار اۋەزوۆ: «بۇل داۋىردە ءوز ءتىلىن, ادەبيەتىن بىلمەگەن, قادىرلەمەگەن ادام تولىق ءماندى ينتەلليگەنت ەمەس دەۋگە بولادى. سەبەبى ونىڭ قانداي ماماندىق ءبىلىمى بولسا دا, رۋحاني وي تاربيەسىندە سىڭارجاق ازامات بولادى» دەگەن.
ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العالى بەرى ءتول ءتىلىمىز مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە بولىپ, قولدانىس ءورىسى كەڭەيدى. قازىرگى تاڭدا ونەر, ادەبيەت, مادەنيەت, ءباسپاسوز, راديو, تەلەديدارىمىز «قازاقشا سايراپ تۇر» دەسەك بولادى.
بۇل – ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىمىزدىڭ مارتەبەسىنىڭ اسقاقتاعانى. بۇل – وسى ۋاقىتقا دەيىن بارلىق مۇمكىن بولار وڭدى-سولدى جاعدايدى جەتە باعامداي وتىرىپ جۇرگىزىلگەن مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنىڭ ناتيجەسى.
انا ءتىلى – حالىق بولىپ جاسالعاننان بەرى جان دۇنيەسىنىڭ ايناسى, ءوسىپ-ءونىپ, تۇرلەنە بەرەتىن, ماڭگى قۇلامايتىن بايتەرەگى.
«انا ءتىلى – جۇرەكتىڭ تەرەڭ سىرلارىن, باسىنان كەشكەن داۋىرلەرىن, قىسقاسى, جاننىڭ بارلىق تولقىندارىن ۇرپاقتان-ۇرپاققا جەتكىزىپ, ساقتاپ وتىراتىن قازىنا…» دەگەن جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ اتامىز.
«انا ءتىلى دەگەنىمىز – سول ءتىلدى جاساعان, جاساپ كەلە جاتقان حالىقتىڭ باياعىسىن دا, بۇگىنگىسىن دە, بولاشاعىن دا تانىتاتىن, سول حالىقتىڭ ماڭگىلىگىنىڭ ماڭگىلىك ماسەلەسى. انا ءتىلىن تەك وگەي ۇلدارى عانا مەنسىنبەيدى, وگەي ۇلدارى عانا اياققا باسادى» دەپ ع.مۇسىرەپوۆ ايتقانداي, ەلدىڭ بولاشاعىن, ءتىلدىڭ بولاشاعىن ساقتاۋ – بارشانىڭ مىندەتى.
قازىرگى جاھاندانۋ كەزەڭىندە ەلىمىزدىڭ اقپاراتتىق كەڭىستىگىن الەمدىك ستاندارتتارعا ساي كەڭەيتە وتىرىپ, مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماڭىزدى ءبىر نىسانى رەتىندە جەتىلدىرۋدى جانە قورعاۋدى قامتاماسىز ەتكەنىمىز ابزال.
قازاقستانداعى ءتىل ساياساتىنىڭ كوپۇلتتى مەملەكەتىمىزدىڭ تۇراقتى دامۋىنا ىزگىلىكتى قىزمەت ەتىپ وتىرعاندىعى قۋانتادى. سونىمەن بىرگە ءار ۇلت وكىلدەرىنىڭ قازاق ءتىلىن بىلۋگە تالپىنۋى –
قۋانتاتىن جاعداي.
«الەم ادەبيەتىندەگى ايگىلى ءجۇز كىتاپتى ەمىن-ەركىن بار بوياۋىمەن توگىلتىپ تۇسىرەتىن ءتىل – قۋاتتى ءتىل, قازاق ءتىلى – سونداي ءتىل» دەگەن نۇرسۇلتان نازارباەۆ.
س.رامازانوۆا,
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ
سىبايلاس جەمقورلىققاقارسى
ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ نۇر-سۇلتان قالاسى
بويىنشا دەپارتامەنتى قىزمەتكەرى
