«تمد ەلدەرى اۋماعىندا اتى تانىمال, ساحنادا 25 جىل جۇرگەن توپ قوي بۇلار. «ا ستۋديو». بۇل ءوزىمىزدىڭ «اراي» عوي. كەيىن روزا رىمباەۆاعا قوسىلىپ «الماتا» دەپ اتالدى. شيرەك عاسىر بويى اندەرىن تىڭداپ, تامسانىپ, جاقسى كورىپ كەلە جاتقان توبىمىز. ماسكەۋگە كەتتى دە جىگىتتەر بۇكىل وداقتى, ءتىپتى الەمدى جاۋلاپ الدى اندەرىمەن. مىنە, ەندى ەكىنشى, ءۇشىنشى ۇرپاق الماسىپ ولاردىڭ اندەرىمەن ءوسىپ كەلەدى. بۇل توپ ەلىمىزدە قانداي تاماشا تالانتتار بار ەكەندىگىن پاش ەتۋدە. نەگە ءبىز ءوز ەلىمىزدە ولارعا ەشبىر قۇرمەت كورسەتپەگەنبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن؟» – دەپ سەناتور عاني قاسىموۆ مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترىنە ساۋال دا تاستاعان بولاتىن. ونىڭ ءسوزىن قايرات ءمامي دە قوستاعان ەدى. بىراق جابۋلى قازان ءالى دە سول جابۋلى كۇيىندە قالىپ كەلەدى.
كەڭەستىك كەزەڭدە ءداستۇرلى ءان كەنجەلەپ, ەسترادا جانرى العا وزعانى ءمالىم. زامانا لەبى سولاي بولدى. تەلەۆيزيانىڭ دامۋى بۇعان قوماقتى ۇلەس قوستى. كەڭەستىك رەسپۋبليكالار كولەمىندە اتاعى شىققان انشىلەر از بولمادى. ءمۇسىلىم ماگوماەۆ, ليۋدميلا زىكينا, ۆاحتانگ كيكابيدزە, يوسيف كوبزون سىندى اسىل دارىنداردىڭ اتىن تىزە بەرسەك تاۋسىلماس. سول اقىقتار قاتارىنا اللا پۋگاچەۆا, روزا رىمباەۆالار دا ىلىنگەن ەدى. تالانتتى جاستار لەگىنەن قازاقتىڭ «ا ستۋديو» توبىن ەرەكشە اتاسا جاراسادى. ءبۇلدىرشىن كەزىمىزدە-اق قۇلاققا ءسىڭىستى ادەمى اندەرىمەن اتاعى كۇللى وداققا تارالعان جاس ۇجىمدى تانىتقان اللا پۋگاچەۆا بولعانىن ءبىز ارينە, كەيىن بىلگەنبىز. قازىر «ا ستۋديو» ءوزىنىڭ ساحناداعى شيرەك عاسىر عۇمىرىن تويلاپ جاتىر. ەڭبەكتىڭ زەينەتىن كورىپ وتىرعان توپتىڭ اتاعى ءالى دە اسقاقتاپ, كەشە ورتالىق ەسەپتەلگەن, بۇگىن شەتەلگە اينالعان ماسكەۋدە بارىنشا ماداقتالۋدا.
جەرلەستەرىمىز بولسا-داعى رەسەيلىك توپ اتالادى. ال, ولاردىڭ و باستا ونەردەگى جولىن الماتىنىڭ «اراي» توبى بولىپ باستاعانىن بىرەۋ بىلسە, بىرەۋ بىلمەس. ونىڭ قۇرامىندا ەڭ العاش بايعالي سەركەباەۆ, ۆلاديمير ميكلوشيچ, نادجيب ۆيلدانوۆ, بولات سىزدىقوۆ, ساعىناي ابدۋللين, باتىرحان شۇكەنوۆ بولعان. كاسىبي ماماندار اراسىندا «اراي» توبى وزدەرىنىڭ دجاز, روك ستيلىندەگى ينسترۋمەنتالدى كومپوزيتسيالارىمەن تانىلعان-دى. توپتى قۇرۋعا سول كەزدە اتى ەندى شىعىپ كەلە جاتقان جاس ءانشى روزا رىمباەۆاعا اككومپونەمەنت جاساۋعا تاسقىن وقاپوۆ مۇرىندىق بولعانىن دا كوپشىلىك كوپ بىلە بەرمەس. قازاقتىڭ وداققا تانىمال ءانشىسىن ولار سوناۋ 1989 جىلعا دەيىن قولداپ كەلدى. الايدا توپ ءوزىنىڭ دە رەپەرتۋارىن جاساپ, وزدەرى دە ۇنەمى شىعارماشىلىق ىزدەنىس ۇستىندە جۇرەدى. 1983 جىلى روزا رىمباەۆانىڭ كومەگىنسىز-اق ماسكەۋدە وتكەن VIII بۇكىلوداقتىق ەسترادا ارتيستەرىنىڭ بايقاۋىندا لاۋرەات اتانعان. قازاقتىڭ پريمادونناسىمەن ءان سالا ءجۇرىپ ءۇش ۆينيلدى البومدارىن شىعارادى. 1987 جىلى توپ اتىن وزگەرتىپ «الماتا» دەپ اتالدى. روزاعا كومەكتەسە ءجۇرىپ, وزدەرىنىڭ دە رەپەرتۋارىن بايىتا باستايدى. حالىق اندەرىن ەستراداعا اكەلۋدى قولعا الادى. 1989 جىلى توپ مۇشەلەرى جازعان «دجۋليا» ءانى تۋادى. بۇل ءان سوناۋ ماسكەۋدەگى پۋگاچەۆانىڭ قۇلاعىنا جەتەدى. انگە تامسانعان ول «الماتا» توبىنىڭ مۇشەلەرىن ماسكەۋگە شاقىرتادى. ءوزىنىڭ «ءان تەاترى» دەپ اتالاتىن ستۋدياسىندا بىرگە جۇمىس ىستەۋگە ۇسىنىس جاسايدى. مۇندايدى كۇتپەگەن قازاق جىگىتتەرى باقىتتان باستارى اينالىپ, روزا اپالارىمەن اسىعىس قوشتاسىپ, ماسكەۋدى بەتكە الادى. كەلە سالا «الماتا ستۋديو» بولىپ جۇرگەن اتاۋلارىن, اراي, الماتا, اللا دەگەن سوزدەردىڭ بارلىعىن سىيدىرۋ ءۇشىن «ا ستۋديو» دەپ زامانعا لايىقتى ەتىپ وزگەرتەدى. 1990 جىلعى جاڭا جىلدىق كەشتە «ا ستۋديو» توبى تۋرالى بۇكىل وداق ەستيدى.
«ءبىزدىڭ ناعىز جۇلدىزدى ءساتىمىز سول بولدى!» – دەپ ەسكە الادى ۆلاديمير ميكلوشيچ. سول جۇلدىزدى ءسات باياندى ەڭبەك جولىنىڭ باستاۋى بولدى. 1990 جىلى توپ اعىلشىندىق Polygram فيرماسىنىڭ شاقىرتۋىمەن لوندوندا 3 دەمو-ترەك جازادى. اتاقتى بريتاندىق پروديۋسەر گرەگ ۋولشپەن بىرگە جۇمىس جاسايدى. تاجىريبە جيناقتايدى. 1994 جىلى تانىمال ءانشى سەرگەي كرىلوۆتىڭ شاقىرتۋىمەن نيۋ-يوركتەگى الەمگە اتى ايگىلى «The Hit Factory» ستۋدياسىندا جۇمىس جاساۋ مۇمكىندىگىنە يە بولادى. سول ساپارلارى كەزىندە بايعالي سەركەباەۆ پەن مۇرات ناسىروۆ ءبىر مەيرامحاناعا كىرىپ, سوندا ءان سالىپ تۇرعان پولينا گريففيتسپەن تانىسقان ەكەن.
«بىردە يسپانياعا بارعان ساپارىمىزدا «ا ستۋديو» الەم جۇلدىزدارىنىڭ قاتارىندا ساحناعا شىقتى. ولاردى ەشكىم تانىمايدى وندا. بىراق ولار ءان سالا باستاعاندا, تىڭدارماندار كىلت تىنا قالدى. مۇنىڭ بارلىعى مۋزىكانى جان-تانىمەن ءسۇيىپ, كاسىبي دەڭگەيلەرىن ناقتى كورسەتە وتىرىپ, ءار ادامنىڭ جۇرەگىنە جول تابا بىلەتىن شىنايىلىقتارىن كورسەتسە كەرەك» دەگەن ورىس پريمادونناسىنىڭ ءسوزى «ا ستۋديونى» بۇگىنگى جۇلدىزدى ومىرگە جەتكىزگەن ۇستازدىق نيەتىن بىلدىرسە كەرەك. 2000 جىلعا دەيىن توپ مۇشەلەرى كوپ قيىندىقتى جەڭىپ, العا قويعان ماقساتتارىنا قول جەتكىزدىك-اۋ دەگەندە توپتان باتىرحان شۇكەنوۆ كەتەتىنىن مالىمدەيدى. بۇل جاي كۇنى جاسىن تۇسىرگەن جاڭالىق بولدى. ءسويتىپ, ەندى ىدىراپ كەتۋدىڭ الدىندا تۇرعاندارىن سەزگەن توپ مۇشەلەرى تال قارماپ, نە ىستەرىن بىلمەي سارسىلعاندا بايعالي سەركەباەۆتىڭ ەسىنە امەريكادا كورگەن پولينا تۇسەدى. «ا ستۋديو» قايتا جەلكەنىن كەرىپ, كەمەگە تۇڭعىش ايەل زاتى, سۇلۋ دا كوركەم داۋىستى پولينا گريففيتستى مىنگىزەدى. «ونىڭ كەلۋىمەن بيگە ارنالعان مۋزىكا جاساۋعا مۇمكىندىك اشىلدى. ويتكەنى, ول كلۋبتىق ءومىردى جەتە بىلەتىن, بيگە يكەمدى بولىپ شىقتى» – دەگەن ب.سەركەباەۆ سوزدەرى توپتاعى از-كەم اۋىس-ءتۇيىس وزىندىك وزگەرىس الا كەلگەندىگىن بىلدىرسە كەرەك.
ءۇش جىل الماتىلىق توپپەن تالاي كونتسەرتتەر بەرگەن پولينا توماس نەۆەگرينگە تۇرمىسقا شىعۋىنا بايلانىستى توپپەن قوشتاسادى.
ونىڭ ورنىن 17 جاسار اسەم بويجەتكەن كەتي توپۋريا باستى. گرۋزين قىزىنىڭ داۋىس تەمبرى كىمدى دە بولسا جاي قالدىرمايدى. «بۇل قىزعا اباي بولىڭدار. ول ناعىز جۇلدىز بولادى» دەپ مۇرات ناسىروۆ ونىڭ داۋىسىنا العاش تىڭداعاندا-اق قاتتى قىزىققان ەكەن. رەسەي تىڭدارماندارىنىڭ تاڭداۋى بويىنشا, «زولوتوي گراممافوننىڭ» 2 سىيلىعىنا قاتارىنان يەلىك ەتتى. 2006 جىلى «ەڭ ۇزدىك رينگتون» اتاعىن الادى. توپتىڭ اتى جەر جارىپ تۇرعان جۇلدىزدى ساتتە توپتىڭ گيتاريسى باعلان سادۋاقاسوۆ بەيۋاقتا جول اپاتىنا ۇشىرايدى. ونىڭ قازاسى توپ مۇشەلەرىنىڭ قابىرعاسىن قايىستىردى. «ءبىز رۋحاني بىرلىكتە, شىعارماشىلىق ىنتىماقتا ءجۇرىپ تالاي بيىك بەلەستەردى بىرگە باعىندىرىپ, تالاي قيىندىقتاردى بىرلەسىپ جەڭگەن باۋىرىمىزدان ايىرىلدىق. تاۋعا شىعاتىن الپينيستەر سياقتى ىلعي يىعىمىزدى ءتۇيىستىرىپ ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ەدىك…» – دەپ تاۋلارى شاعىلعان توپ مۇشەلەرى ەسكە الادى ونى. ولگەننىڭ سوڭىنان ولمەك جوق. ب.سادۋاقاسوۆتىڭ ورنىنا ونىڭ ۇلى 17 جاسار تەمىرلان ءبىر جىل جۇمىس ىستەيدى. الايدا, جاس بالا وقۋىن جالعاستىرماققا نيەت ەتىپ, تۇماندى البيونعا جول جۇرمەك بولادى. ءسويتىپ, جاڭا گيتاريست ىزدەستىرەدى. تالانتتى جاس جىگىت فەدور دوسۋموۆ توپقا تەز ءسىڭىسىپ كەتتى. 2008 جىلى توپ MTV Russia Music Awards ماراپاتتاۋى كەزىندە رەسەيدىڭ ۇزدىك ارتيستەرى قاتارىندا اتالدى. ال, سول جىلدىڭ جەلتوقسانىندا XVII رەسەي ۇلتتىق مۋزىكالىق «وۆاتسيا» پرەمياسىنىڭ «تانىمال مۋزىكا» اتالىمىندا جەڭىمپاز اتاندى.
اندرەي مالاحوۆتىڭ تۇتاس ءبىر باعدارلاماسى توپتىڭ شيرەك عاسىرلىق تاريحىن تەرەڭنەن اشىپ كورسەتتى. وندا روزا دا, اللا دا توپ مۇشەلەرىنە ىستىق ىقىلاستارىن ءبىلدىردى. «ا ستۋديودان» بولەك كەتكەن ارتىستەردىڭ بىردە ءبىرى ودان اتاقتى بولا المادى دەگەن ا.مالاحوۆ پىكىرىنە دەس ايتقان اللا پۋگاچەۆا: «سالىستىرۋعا كەلمەيتىن پاراللەلدەر. ارقايسىسى ونەر ءۇشىن بارىن سالىپ ءجۇر. ءاربىرىنىڭ ورنى بولەك. اسىرەسە, باتىرحاننىڭ قازاق اندەرىن ايتۋى ەرەكشە. قانى تارتتى. ول قازاق اندەرىنە كوڭىل ءبولدى. «ا ستۋديو» توپ رەتىندە اسقار بيىكتەرگە كوتەرىلدى. ءوز تىڭدارمانى بار. بۇنداي سالىستىرۋدى جاساۋدىڭ ءوزى قاتە» – دەپ نىعىزداعانى كوكەيگە قونادى.
كوكتەمدە كرەملدە دۋماندى شوۋ ۇيىمداستىرىپ, مەرەيلى ساتتەرىن بارىنشا وزگەشە اتاپ وتۋگە تىرىسقان توپ ەندى كىندىك قانى تامعان قازاقستانعا دا كەلىپ 25 جىلدىق كونتسەرتتەرىن قويىپ جاتىر. ەرتەڭ الماتىدا, ارعى كۇنى استانادا مەرەيلى دۋماندارىن تاماشالايتىن توپتىڭ كونتسەرتىنە ءار قازاق اسىعۋلى. قازاقتىڭ اتىن تالاي الەمدىك ساحناعا الىپ شىعىپ جۇرگەن رەسەيلىك توپ اتانىپ كەتكەن جەرلەستەرىمىزگە ءوز ەلىندە لايىقتى قۇرمەت كورسەتىلمەي كەلەدى, وكىنىشكە قاراي…
شىنار ءابىلدا
