مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالاردى جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارىنا بەيىمدەۋ 2002 جىلدان باستالدى. سول جىلى قازاقستان تاۋەلسىز مەملەكەتتەر دوستاستىعى ەلدەرىنىڭ اراسىندا العاشقى رەت زاڭ قابىلدادى. وسى ماڭىزدى قۇجات اياسىندا كەمتار بالالارعا ەرتە باستان ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسىنە ءمان بەرىلدى.
بۇل تۇرعىدا استانا قالاسىندا دا جاقسى ءۇردىس قالىپتاسقان. قالالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ ادىسكەرى گۇلنار كاماشەۆانىڭ ايتۋىنشا, كەمتار بالالاردىڭ ارناۋلى سىنىپتاردا نەمەسە ۇيدە وقيتىنىن انىقتايتىن ەلوردادا پسيحولوگيالىق-مەديتسينالىق كەڭەس بەرۋ جونىندە ءۇش مەكەمە جۇمىس ىستەيدى.
سونىمەن, قالاداعى №65 مەكتەپتە ەستۋ قابىلەتى تومەن – 79, №18 مەكتەپتە ءتىل مۇكىستىگى بار – 54, №10 مەكتەپتە كورۋ قابىلەتى تومەن 185 بالا ءبىلىم الۋدا. بۇدان بولەك, ارناۋلى تۇزەتۋ مەكتەپ-ينتەرناتىندا 260 بالا وقىپ ءجۇر.
بىراق كەيىنگى كەزدە جالپى ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋ تۇرعىسىندا كەيبىر تۇيتكىلدى ماسەلەلەر بار ەكەنىن جاسىرۋعا بولمايدى. سولاردىڭ ءبىرى – وسى باعىتتا وقىتاتىن پەداگوگتاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى. ەكىنشىدەن, مۇگەدەك بالالاردىڭ بارلىعىن بىردەن پارتاعا وتىرعىزىپ, وقىتىپ كەتۋدىڭ مۇمكىن ەمەستىگى. ۇشىنشىدەن, وقىتقاننىڭ وزىندە كوپشىلىك اتا-انالار تاراپىنان كەڭىنەن قولداۋ تاپپاي وتىرعاندىعى. ويتكەنى, «مۇگەدەك بالا وقيتىن سىنىپتا مەنىڭ بالام نەگە وتىرۋى كەرەك؟» دەگەن تەرىس كوزقاراستىڭ دا بوي كورسەتىپ قالاتىندىعى. بۇل پيعىل ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى وتكىزگەن باسقوسۋلاردا ايتىلىپ قالىپ ءجۇر.
بۇل – قاتە تۇسىنىك. نەگە دەسەڭىز, ول بالا مۇگەدەك بولعانىمەن, باس ەركى وزىندەگى ازامات. قايدا, قاي مەكتەپتە وقيمىن دەسە دە حاقى بار. ولاردى اتا-انالارى كومەكشى نە ارناۋلى مەكتەپتەر مەن مەكتەپ ينتەرناتتارعا, پسيحولوگيالىق-پەداگوگيكالىق تۇزەۋ كابينەتتەرى مەن سىنىپتارعا بەرگىسى كەلمەسە, جالپى بالالار وقيتىن مەكتەپتەرگە جەڭىلدەتىلگەن باعدارلامامەن وقىتۋعا تولىق قۇقىلارى بار. سوندىقتان, قازىر بۇل جۇيە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردە بىرتىندەپ قولعا الىنۋى ءتيىستى.
جوعارىدا ايتىلعان زاڭدا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدىڭ نەگىزگى تۇجىرىمدارى ايقىندالدى. نەگىزىنەن, جۇيە پەداگوگتار تاراپىنان قولداۋ تابۋدا. مەملەكەتىمىز ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ 2010-2020 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسىنا ينكليۋزيۆتى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدى دا قوستى. بۇگىنگى تاڭدا ءىس-تاجىريبە كورسەتىپ وتىرعانىنداي, ەلىمىزگە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالارعا ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق باعدارلاماسى قاجەت بولىپ وتىر.
قازاقستاندا بۇعان دەيىن مۇنداي بالالار ارناۋلى مەكەمەلەردە بولەك وقىتىلىپ كەلگەن ەدى. قازىر دەنى ساۋ بالالارمەن قاتار ءبىلىم الىپ, جالپى ورتاعا بەيىمدەۋى قاجەت ەكەندىگى مويىندالىپ كەلەدى. تەك سونىڭ وزگەشەلىكتەرىن ەسكەرە وتىرىپ, جاي مەكتەپتىڭ وقۋ باعدارلاماسىنا كىرىكتىرگەن ءجون. ينكليۋزيۆتى وقىتۋ – بارلىق بالالاردىڭ مۇقتاجدىقتارىن ەسكەرىپ, مۇمكىندىكتەرىن جەتىلدىرەتىن جالپى ءبىلىم ءۇردىسىنىڭ دامۋى بولىپ سانالادى. سوندىقتان ينكليۋزيۆتى وقىتۋ ارقىلى بالا بويىنداعى قابىلەتتى دەر كەزىندە بايقاۋعا, اقىل-ويىن دامىتا وتىرىپ, دارىندىلىعىن ۇشتاۋعا بولادى. مۇنداي مۇمكىندىككە قول جەتكىزە بىلسەك, بالا بولاشاعىنا جول اشقانىمىز بولار ەدى.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
