مادەنيەت

كۇي اتاسى – قۇرمانعازى

ەلوردا تورىندە كۇي اتاسى – قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى قالىقتادى. قازاقتىڭ اسپاپتى مۋزىكا ونەرى كلاسسيگىنىڭ تەڭدەسسىز تۋىندىلارىمەن كورەرمەندەردى سۋسىنداتقان كونتسەرت ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلدىعىنا ارنالدى.

1

جۋىردا عانا باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ ورتالىعى – ورال قالاسىندا قۇرمانعازى مەن ودان باتا العان دينا نۇرپەيىسوۆانىڭ ەسكەرتكىشى بوي كوتەردى. باس قالادا كۇي اتاسىنىڭ ءبىر شىعارماسىمەن اتتاس «سەرپەر» حالىق اسپاپتار وركەسترلەرىنىڭ حالىقارالىق مۋزىكالىق فەستيۆالى جىل سايىن وتەتىنى دە بەلگىلى. كونتسەرتتى ۇيىمداستىرعان استانا قالاسى مادەنيەت, مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسى ەلورداداعى ۇزدىك مۋزىكانتتار مەن انشىلەردىڭ باسىن قوسىپ, ۇلى كۇيشىنىڭ تۇلعاسىن اسقاقتاتۋدى, ارتىنا قالدىرعان مۇراسىن تاعى ءبىر جاڭعىرتۋدى ءجون كوردى.

– «قازاق ونەرىنىڭ ەڭ كۇردەلىسى, ەڭ تولعاۋلىسى, سىرلىسى – كۇي ونەرى. قازاقتىڭ قاسيەتى, ۇياتى تەك قانا كۇيىندە قالدى» دەپ زاڭعار جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ ءوز زامانىندا تەگىننەن-تەگىن ايتپاسا كەرەك. كۇي ونەرى قازاقتان باسقا وزگە ەلدە جوق, قازاقتىڭ عانا ماڭدايىنا جازىلدى. ۇلى بابالارىمىز – قۇرمانعازى, تاتتىمبەت, داۋلەتكەرەي قانشاما شوقتىعى بيىك كۇيلەردى تۋدىردى. «ونەرىن تىڭداپ, حالقىن تانى» دەپ ايتىپ جاتامىز. قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرىن ەگەر سيمفونياعا سالىپ, الەمگە پاش ەتەتىن بولساق, جەر بەتىندە قازاققا جەتەر ۇلت بولماس ەدى دەپ ويلايمىن. كەشەگى ۇلى احمەت  جۇبانوۆ بۇگىنگى ءبىزدىڭ بەتكە ۇستار ۇجىم – قۇرمانعازى وركەسترىنىڭ باسىندا تۇرسا, قازىر سول اكادەميالىق جۇكتى ۇستازىم ايتقالي جايىموۆ كوتەرىپ كەلەدى, – دەگەن قر ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى, بەلگىلى كۇيشى-كومپوزيتور سەكەن تۇرىسبەك كورەرمەندەرگە ءوزىنىڭ «جازعى قار» جانە ايگىلى «كوڭىل تولقىنى» كۇيلەرىن تارتۋ ەتتى.

بۇل كونتسەرتتە قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى, پروفەسسور ايتقالي جايىموۆ باستاعان استانا قالاسى مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسىنىڭ قازاق وركەسترى جينالعان قاۋىمدى قۇرمانعازىنىڭ «سەرپەرىمەن» سەرپىلتىپ, «سارىارقانىڭ» جانعا جايلى سامالىن زالعا الىپ كەلدى. اراسىندا «پابەسكى», «بالبىراۋىن», «كوكالا ات», «الاتاۋ», «اداي» كۇيلەرىمەن حالىقتى رۋحتاندىردى.

جەكە ورىنداۋشىلار دا كۇي اتاسىنىڭ شىعارمالارىن توگىلدىردى. اسىرەسە, «سارانجاپ» كۇيىن تارتقان شاكارىم ناۋرىزحانۇلى مەن ينديرا قايىرجان اتتى بالعىن كۇيشىلەردىڭ ونەرى كورەرمەندەردى ءسۇيسىنتتى. «شاكارىم ونەر جولىنداعى ۇلكەن ساحناعا العاش شىققاندا, قازاق كۇي ونەرىنىڭ مايتالماندارىمەن بىرگە ونەر كورسەتكەنىن جاقسى ىرىمعا بالادىق» دەيدى تالاپكەر كۇيشىنىڭ اكەسى ناۋرىزحان عازيزۇلى.

ايتسا ايتقانداي, كەشتە قر ەڭبەك سىڭىرگەن ونەر قايراتكەرى ايتجان توقتاعان «ايدا, بۇلبۇل, ايجان-اي» كۇيىمەن سۋسىنداتتى, قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ارتىستەرى تۇرار الىپباەۆ پەن ايگۇل ۇلكەنباەۆا «بايجۇما» جانە «قايران شەشەم» كۇيلەرىن كۇمبىرلەتتى. «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتتارى انار مۇزداحانوۆا, باتىرجان مىقتىباەۆ, ارمان جۇدەباەۆ ونەرىمەن كورىندى. بۇلارعا قوسا ەرمەك قازيەۆ, ورىنباي دۇيسەن, جەكسەنبەك نۇرجاۋوۆ, ايتولقىن توقتاعان قۇرمانعازى شىعارمالارىن شالقىتتى. «سەرپەر» ءانسامبلى كۇي تارتىسىپ, كورەرمەننىڭ دەلەبەسىن قوزدىردى.

كونتسەرتتە كۇي عانا كۇمبىرلەمەي, اسەم ءان اۋەلەدى. ساۋلە جانپەيىسوۆا, ەرلان رىسقالي سىندى ۇلتتىق كلاسسيكالىق مۋزىكانىڭ بەلدى وكىلدەرى قازاق اندەرىن ناشىنە كەلتىرىپ ورىندادى.

امانعالي قالجانوۆ

 

تاعىدا

ۇقساس جاڭالىقتار

پىكىر ۇستەۋ

Back to top button