الاشتىڭ ارداقتى قايراتكەرلەرىنىڭ ءبىرى سۇلتانبەك قوجانوۆتىڭ: «ناۋرىز – تابيعات مەيرامى. ناۋرىز – ءدىني مەيرام ەمەس, تۇرمىس مەيرامى, شارۋا مەيرامى» دەيتىنى بار. بۇل, بايىرعى قازاقتىڭ ۇعىمىندا ناۋرىز – اس ءىشىپ, اياق بوساتۋدىڭ ەمەس, وتكەنىنە ەسەپ بەرەتىن, تۇرمىس-تىرشىلىگىنىڭ كەلەسى ساتىسىن باعدارلايتىن ايتۋلى كەزەڭ ەكەنىن مەگزەيدى. قازىرگى سانگە اينالعان تىركەسپەن ايتار بولساق, جىلدى قورىتىندىلايتىن ۋاقىت. ەندەشە, ناۋرىزدان ناۋرىزعا دەيىنگى ۋاقىت ارالىعىنداعى ەلىمىزدىڭ ىشكى جانە سىرتقى جاعدايىنا توقتالا كەتكەنىمىز ءجون بولار.
ارينە, ءومىر بولعان سوڭ دۇنيە بىردە ءشول, بىردە كول. شۇكىرشىلىك, ءبىزدىڭ دە باسقالارعا ۇلگى ەتىپ تارتاتىن ۇردىستەرىمىز بار ەكەنى داۋسىز. كەلىمدى-كەتىمدى شەتەلدىك ارىپتەستەرىمىزدىڭ ايتاتىن ورتاق پىكىرى وسىنداي. قازاقستان شەجىرەسى ءۇشىن ءوتىپ بارا جاتقان جىل جەتىستىكتەردەن كەندە ەمەس. بىرىنشىدەن, جاھاندىق ءارى گەوساياسي كۇن ءتارتىبىن بەلگىلەيتىن الەمنىڭ ەڭ ءىرى حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ باستى ورگانى – بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە ءبىزدىڭ ەلدىڭ توراعالىق ەتۋىن ايتقان ءجون. بۇل ءوز تاۋەلسىزدىگىن بار بولعانى 26 جىل بۇرىن العان مەملەكەتتىڭ ونى باسقارۋ مۇمكىندىگىنە يە بولۋى – ىلۋدە ءبىر كەزدەسەتىن جاعداي. جالپى, 2017-2018 جىلدارداعى بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى ەمەس مۇشەلىگىمىز ەلىمىزدىڭ بەلسەندى جانە جاۋاپتى حالىقارالىق ويىنشى رەتىندەگى بەدەلىن مەيلىنشە نىعايتۋعا, قاۋىپسىزدىك سالاسىنداعى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋعا, ءوڭىرلىك ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن تابۋعا جاڭا ەكپىن بەرۋگە, وتاندىق ديپلوماتيانىڭ كاسىبيلىگىن ساپالىق جاڭا دەڭگەيگە شىعارۋعا, ماماندارىمىزدى بۇۇ قۇرىلىمىنا ىلگەرىلەتۋگە, اسا ماڭىزدى حالىقارالىق پروبلەمالار جونىندەگى جەدەل اقپاراتقا قولجەتىمدىلىك الۋعا مۇمكىندىك بەردى.
قازاقستانداعى ايتۋلى جاڭالىقتىڭ ەكىنشىسى – شىمكەنت قالاسىنىڭ رەسپۋبليكالىق ماڭىزعا يە بولىپ, تۇركىستان وبلىسىنىڭ قۇرىلۋى بولدى. بۇل – دەموگرافيالىق ساياسات جاعىنان دا, ەكونوميكالىق تۇرعىدا دا ءتيىمدى شەشىم, ايماققا ينۆەستيتسيا تارتۋدا دا ءوز پايداسىن تيگىزەرى انىق. تۇركىستاننىڭ بۇكىل تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني وشاعىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ۇمىتپاۋ كەرەك.
ءوتىپ بارا جاتقان جىلدىڭ ايشىقتى بەلگىسىنىڭ ەندى ءبىرى, ول – نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءتولتۋماسى سانالاتىن ەلوردامىز استانا قالاسىنىڭ 20 جىلدىق مەرەيتويى ەكەندىگىن ايتقان ءجون. تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ قازاقستاننىڭ زامانعا لايىق جاڭا استاناسىن سالۋ جونىندەگى يدەياسى ءىس جۇزىندە قۋاتتى ەكونوميكالىق ءىرى جوبانىڭ باستاۋى بولاتىن. ال بۇگىن استانا جان-جاقتى دامىعان, مادەني وشاقتارى كوپ, قالالىق قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيى تۇرعىندار مەن قوناقتار ءۇشىن قولايلى, ەل ەكونوميكاسىنىڭ باس قاينارى رەتىندە الەمنىڭ ۇزدىك قالالارىنىڭ بىرىنە اينالدى, «استانانىڭ وركەندەۋى – قازاقستاننىڭ وركەندەۋى» دەگەن ءسوز تىركەسى بۇگىندەرى ەل جۇرەگىنە ءسىڭىپ, ناقىل سوزگە اينالىپ ۇلگەردى.
ەلەۋلى وقيعالار قاتارىنا قازاق جەرىندە وتكەن كەزەكتى VI الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ سەزىن جاتقىزۋ ورىندى. بۇل جيىندا الەم بويىنشا وزەكتى ءدىن ماسەلەسى جان-جاقتى تالقىلانىپ, ناتيجەسىندە كوپتەگەن كوكەيكەستى سۇراقتار ءوز شەشىمىن تاپتى. ال الەمدىك ساياساتتاعى ماڭىزدى وقيعا وڭتۇستىك كورەيا مەن سولتۇستىك كورەيا باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋى بولدى.
سونداي-اق 2018 جىلى اقش-تا ەڭ قىمبات كونگرەسس سايلاۋى ءوتتى. ودان بولەك انگەلا مەركەل گەرمانيا كانتسلەرى سايلاۋىنا قاتىسپايتىنىن مالىمدەدى. فرانتسيادا ەڭ اۋقىمدى نارازىلىق شاراسى ءوتتى.
ءيا, بەيبىت ءومىردىڭ ماڭىزىن ءاربىر ەل ءجىتى قاداعالاپ, اۋاداي قاجەتتىلىگىن سەرگەك سەزىنە وتىرىپ, قوعامنىڭ قىمبات قازىناسى رەتىندە سۇبەلى ۇلەس قوسسا, نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. بۇعان نەگىز دە جوق ەمەس. بىلىكتى مامانداردىڭ ارنايى زەرتتەۋلەرىنە سۇيەنسەك, ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان بەرى الەمدە 170 رەت سوعىس ءورتى تۇتانىپتى. قازىر دە ءتورت قۇرلىقتا 24 جەردە سوعىس سيپاتىنداعى قاقتىعىستار ورىن الۋدا. الاڭداتارلىعى سول, رەسەي مەملەكەتى مەن اقش جانە باتىس ەلدەرى اراسىنداعى تەكەتىرەس بۇگىندە ۋشىعا تۇسۋدە, مۇنىڭ ارتى الەمدىك دەڭگەيدەگى قارۋلى قاقتىعىستارعا ۇلاسىپ كەتۋى بەك مۇمكىن. وسىنداي جاعدايدا قازاقستان ءۇشىن قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى وتە وزەكتى بولىپ قالا بەرمەك. وسى رەتتە ازۋلى مەملەكەتتەرمەن قارىم-قاتىناستى دۇرىس جولعا قويۋ ماسەلەسىندە دە بۇل جىل تابىستى بولدى. نازارباەۆتىڭ اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپپەن, قحر توراعاسى سي تسزينپينمەن, رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەسۋلەرى ەلدە قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا, تۇراقتىلىق پەن ورنىقتى دامۋدى قامتاماسىز ەتۋگە ىقپالى بولعانىن ايتقان ءجون.
ءسوز جوق, باستى قۇندىلىعىمىز – تاۋەلسىزدىك پەن ەلدىڭ تىنىشتىعى. وسى ەكەۋىنەن ايىرىلساق, بارىنەن دە ايىرىلامىز. بىزگە سوعىس پەن بۇلىكتىڭ كەرەگى جوق, ات توبەلىندەي از قازاق ەۆوليۋتسيالىق جولمەن ءوسۋىمىز كەرەك. سوندىقتان دا پرەزيدەنت نازارباەۆ بيىل قۇرىلعانىنا 20 جىل تولىپ وتىرعان «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ XVIII سەزىندە قازاقستاندا جاڭا دامۋ كەزەڭىنىڭ باستالعانىن ءارى وسى الدىمىزداعى ون جىلدىڭ 30 دامىعان ەلدەردىڭ قاتارىنا كىرۋدەگى شەشۋشى جىلدار بولاتىنىن اتاپ ءوتتى. ال بۇل شەشىمدى ىسكە اسىرۋ جاڭارۋدىڭ باسى سانالاتىن, تابيعات اتاۋلىنىڭ ءتىرىلىپ, ومىرگە جاڭاشا ءبىر قۇلشىنىسپەن قادام باساتىن, ەلىمىزدىڭ بىرلىگىن ساقتاپ, تۋعان-تۋىسقاننىڭ باسىن قوسىپ تاتۋلىققا, باۋىرلاستىققا شاقىراتىن ناۋرىز ايىنان باستاۋ الاتىنىن جاقسىلىقتىڭ نىشانىنا بالاعان ءجون. ولاي بولسا, قازاقستان جىلدان جىلعا دامۋدىڭ تابان جولىنان داڭعىل جولىنا وتە وتىرىپ, وركەنيەتتىڭ تورىنە شىعارىنا سەنىم مول.
كەنجەبولات ماحمۇتۇلى,
ساياساتتانۋشى
