«Astana Innovations» كومپانياسىنىڭ باستى ماقساتى – استانا قالاسىن الەمنىڭ «اقىلدى قالالار» رەيتينگىنە ەنگىزۋ. ەلباسىنىڭ «الەمنىڭ دامىعان 50 ەلىنىڭ قاتارىنا ەنۋ» تۋرالى تاپسىرماسىن 2017 جىلعا دەيىن ورىنداۋ ماقساتىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار توڭىرەگىندە «استانا Innovations» اق باسقارما توراعاسى تالعات اشىممەن اڭگىمەلەسكەن ەدىك.
– تالعات سەرىكۇلى, ەلوردامىز «اقىلدى قالالار» قاتارىنا ەنۋ ءۇشىن نە ىستەۋ قاجەت؟
– الەمدە «Smart city» دەگەن تۇسىنىك بار. ول «دامىعان قالا» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. وزگە دە حالىقارالىق رەيتينگتەر بويىنشا قالانىڭ دەڭگەيىن انىقتايتىن ولشەمدەر بار. قازىر كومپانيا وسى حالىقارالىق رەيتينگ تالاپتارىن كاسىبي تۇردە زەرتتەپ, انىقتاپ جاتىر. كەشەندى زەرتتەۋلەردىڭ ءناتيجەسىندە نەگىزگى باعىتتار انىقتالىپ, كومپانيا «Smart Astana» تۇجىرىمداماسىن جاساپ شىعاردى. وسى جوبا اياسىندا 7 نەگىزگى باعىتتا – «اقىلدى ءبىلىم بەرۋ», «اقىلدى ەنەرگەتيكا», «اقىلدى باسقارۋ» سىندى ءارتۇرلى جوبالار جۇرگىزىلەدى. قازىر «Smart Astana» اياسىندا قاناتقاقتى جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا.
– «اقىلدى قالانىڭ» تۇرعىندارىنا قانداي قولايلى جاعدايلار قاراستىرىلماق؟
– جوبا اياسىندا تۇرعىندار بۇل قالادا كۇندەلىكتى تۇرمىستا ءوزىن ىڭعايلى سەزىنۋلەرى ءۇشىن جان-جاقتى جاعداي جاسالادى. ول ءار ءتۇرلى سالادا: تۇرعىن ءۇي-كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعى, پاتەر يەلەرى كووپەراتيۆىنىڭ قىزمەتىنە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن. ەلەكتر قۋاتىن ءتيىمدى پايدالانۋعا, كوممۋنالدىق تولەمدەردى ارتىق تولەمەۋ سىندى بارلىق تۇرمىستىق جاعداي ەشقانداي كەدەرگىلەرسىز جۇمىس ىستەۋى ءارى ونى ءار تۇرعىن ءوزى باقىلاي الاتىنداي بولۋ قاجەت. سونداي-اق, جوبا اياسىندا قانداي دا ءبىر ماسەلەلەر تۋىنداعان جاعدايدا قۇزىرلى مەكەمەلەر ۋاقتىلى ارەكەت ەتۋ ءۇشىن اۆتوماتتاندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. مىسالى, اتا-انالار ءۇشىن بالالارىنىڭ مەكتەپتەگى وقۋ ۇلگەرىمىن قاداعالاۋ, مەديتسينالىق مەكەمەگە كەلگەندە تەز ءارى ساپالى قىزمەت كورسەتۋ كەرەك. ءوزىڭىزدى ازداپ سىرقاتتانىپ قالعانىڭىزدى سەزىنە تۇرا جەدەل جاردەم شاقىرۋدىڭ اسا قاجەتى بولمايتىن كەز بولادى. سول كەزدە سىرقاتىڭىزعا بايلانىستى دارىگەردىڭ كەڭەسىنە جازىلۋىڭىز ءۇشىن call – «113» ورتالىعىن قۇردىق. بۇل ارقىلى ادامدار الدىن الا ءدارىگەرلەردىڭ كەڭەسىنە تەلەفون ارقىلى جازىلىپ, قانداي دارىگەرگە بارۋ تۋرالى كەڭەس الادى. ەلەكتروندى مەديتسينالىق كارتوچكاڭىزدى اشىپ, ونى كەز كەلگەن جەردە, كەز كەلگەن اۋرۋحاناداعى نەمەسە ەمحاناداعى دارىگەرگە كورسەتە الاسىز. بۇرىنعىداي قاعازدى وزىڭىزبەن بىرگە الىپ ءجۇرۋدىڭ قاجەتى جوق.
– سونىمەن قاتار, «بولاشاق مەكتەبى – بۇگىن» اتتى جوبا جۇزەگە اسىرىلۋدا. بۇل قازىر قالانىڭ قانشا مەكتەبىندە بار؟
– ازىرگە ون مەكتەپ قامتىلدى. وسى جىلى تاعى دا بىرنەشە مەكتەپتە جۇزەگە اسادى. مەكتەپ وقۋشىلارىنا ەلەكتروندى ديستانتسيالى كارتوچكا بەرىلەدى. بۇل جوبا ءۇش باعىت بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. ءبىرىنشىسى, قاۋىپسىزدىك, ياعني ۆيدەوباقىلاۋ. بۇل مەكتەپتىڭ بارلىق اۋماعىندا ورنالاسىرىلعان كامەرا ارقىلى ءبىر جەردەن باقىلاۋ جۇيەسى.
ەكىنشىسى, تۋرنيكەت. ياعني, وقۋشىنىڭ مەكتەپكە كىرەردەگى ماگنيت كارتاسى. بۇل ارقىلى اتا-انالار بالالارىنىڭ مەكتەپكە قاي ۋاقىتتا بارىپ, قاي ۋاقىتتا شىققانىن قاداعالاي الادى.
ءۇشىنشىسى, ەلەكتروندى كىتاپحانا مودۋلى. بۇل كىتاپتار قورىنىڭ ەلەكتروندى كارتوتەكاسى. ەلەكتروندى كاتولوگ ارقىلى بالالار وزدەرىنە قاجەتتى كىتاپتاردى الىپ وقي الادى. وسى كارتوچكا ارقىلى اتا-انا بالاسىنىڭ قانداي كىتاپ وقىعانىن بىلەتىن بولادى.
سونداي-اق, «ە-اسحانا مودۋلى» ۇيىمداستىرىلعان. قازىر اتا-انالار بالالارىن مەكتەپكە اقشا الىپ بارۋعا ۇيرەتكەن. بۇل دا ءبىر تۇيتكىلدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى. سەبەبى, مەكتەپتەردە ۇلكەن سىنىپتاعىلاردىڭ اقشا جيناۋ ماسەلەسى بار ەكەنىن بىلەسىز. بۇل ءارتۇرلى جاعدايعا اپارۋى مۇمكىن. اتا-انالارعا بالالارىنا مەكتەپكە اقشا بەرۋى قاجەت ەمەس. ەلەكتروندى كارتوچكامەن تەرمينال ارقىلى بالا اسحانادان وزىنە قاجەتتى تاعامدى الۋعا مۇمكىندىك جاسالعان.
گۇلميرا ايماعانبەت
