وتباسىڭا يە بول, وتباسىڭا!
كەشە استاناعا ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىنەن كەلگەن ەر ازاماتتار رەسپۋبليكالىق «اكەلەر فورۋمىنا» قاتىستى. ءبىرىنشى رەت وتكىزىلىپ وتىرعان فورۋم تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى اياسىنداعى «25 پايدالى ءىس» اكتسياسى اياسىندا ۇيىمداستىرىلدى.
استانا قالاسى اكىمدىگى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات ءجونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا «اكەلەر وداعى» قوعامدىق بىرلەستىگىمەن بىرلەسىپ, بالا تاربيەسىندەگى اكەنىڭ ءرولىن دارىپتەۋدى, وتباسى ينستيتۋتىن كۇشەيتۋدى ماقسات تۇتقان.
– حالقىمىزدا «وتان, وتباسى, وتاعاسى» دەگەن – ءبىر-بىرىنەن اجىرامايتىن ۇعىمدار. بۇل شارا مەملەكەتتىك حاتشى, ايەلدەر ىستەرى ءجونىندەگى كوميسسيانىڭ توراعاسى گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ تاپسىرماسىمەن ءوتىپ وتىر. قازىرگى تاڭدا قازاقستانداعى وتباسى ساياساتىنىڭ باستى باعىتىنىڭ ءبىرى – ەر ازاماتتار مەن اكەلەر ابىرويىن ساقتاۋ, ونى بيىكتەتۋ, ياعني قازاق حالقىنىڭ «اكە – اسقار تاۋ, انا – ەتەگىندەگى بۇلاق, بالا – جاعاسىنداعى قۇراق» ءداستۇرىن جالعاستىرۋ, – دەيدى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى ايەلدەر ىستەرى جانە وتباسىلىق-دەموگرافيالىق ساياسات جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ءلاززات سۇلەيمەن.
العاشقى فورۋمعا پارلامەنت دەپۋتاتتارى, ورتالىق جانە جەرگىلىكتى ورگان باسشىلارى, قوعام قايراتكەرلەرى, حالىقارالىق جانە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەن اتا-انالار قاۋىمداستىعى قاتىستى.
– قازاق «تۇياق – تۇلپاردى, تۇلپار – ەردى, ەر ەلدى ساقتايدى» دەيدى. تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا ءبىز تەك جاقسى نارسەنى ءسوز ەتۋىمىز كەرەك. بىراق ۇندەمەي قالۋعا بولمايتىن وكىنىشتى جاعدايلار دا جوق ەمەس. بۇگىندە ەلىمىزدە 5,5 ميلليون بالا بار. ءبارىنىڭ بىردەي اكە-شەشەسى بار دەپ ايتا المايمىز. ءتىپتى, بار بولعاننىڭ وزىندە دە بيىك ۇلگىنى كورسەتە بەرمەيدى. رەسپۋبليكا بويىنشا 370 مىڭ بالا بۇگىندە اليمەنت المايدى. بالالاردىڭ 23 پايىزىنا عانا تۇراقتى اليمەنت تولەنەدى. قالعان اكەلەر قايدا؟ ەر ازاماتتار ايەلدەرگە نەگە قول كوتەرەدى, بالالاردى نەگە قورلايدى؟ سىزدەر تەك ءوز ورتاڭىزدا عانا ەمەس, ەلىمىزدەگى بارلىق ەرلەرگە ۇلگى بولۋعا مىندەتتىسىزدەر, – دەگەن ءماجىلىس دەپۋتاتى زاعيپا باليەۆا زالداعىلاردى جەتىمدەردى جەبەۋگە شاقىردى. ونىڭ ايتۋىنشا, قازاقستاندا 8 مىڭ بالا اتا-انا قامقورلىعىنا مۇقتاج.
– جولداسىم ەكەۋمىز ءۇش بالاعا قۇشاعىمىزدى اشتىق. تاعى بەسەۋىن باۋىرىمىزعا تارتىپ, وتباسى ۇلگىسىندەگى بالالار ءۇيىن قۇرعىمىز كەلەدى, – دەدى زاعيپا باليەۆا ءسوزىن جالعاپ.
القالى جيىندا, سونداي-اق, ءار ايماقتان كەلگەن ۇلگىلى اكەلەر ديپلومدارمەن ماراپاتتالدى. سولاردىڭ ءبىرى – ورال قالاسىنىڭ تۇرعىنى, جالعىزباستى اكە مىرزاعالي دۇيسەمبەەۆ بۇگىندە ءۇش بالاسىن باعىپ-قاعىپ وتىر. ول ءوزىنىڭ ءبىر بۇيرەگىن قيىپ, تۋعان قىزىنىڭ ءومىرىن امان الىپ قالعان. فورۋمدا مىرزاعالي دۇيسەمبەەۆكە سالتاناتتى تۇردە «اكەلەر وداعىنىڭ» كۋالىگى مەن ماراپاتتاۋ قاعازى تابىستالدى.
بۇگىندە «اكەلەر وداعىنا» 300-دەي ەر ازامات مۇشە ەكەن. «اكەلەر وداعىنىڭ» الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشالارىنا ءتىركەلىپ, ۇيىمعا كىرۋگە بولادى.
ءمادينا جاقىپ