ءتىل تۇلەتىپ, ءتالىم بەرەتىن ورتالىق

ەلباسى اسسامبلەيا الدىنا دا تىڭ مىندەتتەر جۇكتەدى. ءاۋ باستان-اق ەل ەگەمەندىگىن العان ساتتە الەۋمەتتىك باعىتىن انىقتاپ العان مەملەكەتتىڭ حالىق ءۇشىن قامقورى الدا تۇراتىن. سەسسيادا باسىم ايتىلعان بەس الەۋمەتتىك باس­تاما وسى باعىتتىڭ جالعاسى رەتىندە قالىڭ بۇقارانىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋدى ماقسات ەتىپ قانات قاقتى. 

بۇل دەگەنىمىز – ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعىنان تولىق قورعالۋى, قازاقستان ازاماتى بولىپ ءوزىن-ءوزى تانىتۋعا تەڭ جاعداي جاسالىپ, لايىقتى ءومىر سۇرۋىنە كەپىلدىك دەگەن ءسوز. بۇل رەتتە قازاق جەرىن مەكەن ەتىپ وتىرعان ۇلتتار مەن ۇلىستاردىڭ دا رۋحاني جاڭعىرىپ, ءوز ءتىلىن, مادە­نيەتىن مەڭگەرۋىنە جاڭا سەرپىن بەرىپ, بولاشاققا نىق قادام جاساۋىنا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشپاق.
ءبىز اڭگىمە ەتكەلى وتىرعان استانالىق «تۋعان تەل» تاتار-باشقۇرت جەكسەنبىلىك مەكتەبىنىڭ قۇرىلعانىنا 20 جىل تولعانىن وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا اتاپ ءوتتى. وسكەلەڭ ۇرپاقتى ۇلت قۇندىلىعىن بويىنا سىڭىرۋگە باستايتىن مۇنداي مەكتەپتەردىڭ ورنى زور. ەجەلدەن مۇرا بولىپ كەلە جاتقان سالت-داستۇرلەر مەن ادەت-عۇرىپتاردى كەلەشەك ۇرپاققا سول قالپىندا جەتكىزۋدى دە وسىنداي ءبىلىم وردالارى الدىنا پارىز ەتىپ قويىپ وتىر. ايتا كەتەتىنى, مادەني ورتالىققا ۇيىسقان ءاربىر اتا-انانىڭ ءوز بالالارىنا ۇلگى بولىپ, ولاردى ءوز ءتىلىن ساقتاي بىلۋگە, تاريحي, مادەني مۇراسىن قۇرمەتتەي بىلۋگە ۇگىتتەپ, تاربيەلەۋى دە ۇلگى تۇتارلىق ونەگە.
ورتالىقتا بالالار ءبىلىم الىپ قانا قويماي, ءوز مادەنيەتىنىڭ قاينار بۇلاقتارىمەن سۋسىندايدى. تاتار-باشقۇرت جەكسەنبىلىك مەكتەبىنىڭ بالالار حورىنىڭ قۇرامى وسى مەكتەپتىڭ تۇلەكتەرىنەن قۇرىلعان. تاتار ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمى زۋحرا ساياپوۆانى قوعام قايراتكەرى رەتىندە دە جاقسى تانيمىز. «ءبىزدىڭ مەكتەپتە ەلۋگە تارتا بالا وقيدى. تەك تاتار ءتىلىن عانا ەمەس, مادەنيەت, رۋحانيات سياقتى قۇندىلىقتارىمىزدى ۇلىقتاۋدى دا ساباق بارىسىندا ەسكەرەمىز. ودان باسقا, ۇلتىمىزدىڭ ولەڭ-جىرلارى ارقىلى دا ءوز ءتىلىمىزدى جاڭعىرتىپ وتىرامىز. جالپى, قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى اياسىندا كونفەسسيا جانە ەتنوسارالىق قارىم-قاتىناستاردىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىنا كوپ كوڭىل ءبولىنىپ كەلەدى. الداعى ۋاقىتتا دا وسى باعىتتى ۇلىقتاي وتىرىپ, ەلباسىنىڭ باستامالارى مەن تاپسىرمالارىنىڭ جۇزەگە اسىرۋىنا ءمان بەرەمىز. بۇل, باستىسى, قازاقستان حالقىنىڭ ءبىرتۇتاس بولىپ بىرىگۋىنە باستايتىن دارا جول» دەيدى زۋحرا ساياپوۆا. ول – تاتار ءتىلىن يگەرۋگە بايلانىستى وقۋلىقتار جازىپ, ونى كورنەكى قۇرالدارىمەن تولىقتىرىپ, وزگە ورتادا ءوسىپ كەلە جاتقانداردىڭ انا ءتىلىن تەز يگەرىپ, جەتىك بىلۋگە كۇش سالىپ جۇرگەن جان.
مەكتەپتەگى ءتالىمنىڭ ءبىر سالاسى – ۇلتتىڭ مادەني مۇراسى – قولونەرىن ناسيحاتتاۋدا دا كورىنىس تابادى. بۇل دا ەرەسەكتەر تاراپىنان تىس قالمايدى.
شەبەر قولدان شىققان تاتارلاردىڭ ۇلتتىق بۇيىمدارى, ۇلتتىق كيىمدەر, تۇرمىستىق بۇيىمدار دا لايىقتى ورىن الىپ, مەكتەپ ۇستازدارى مەن وقۋشىلارى دايىنداعان كادەسىيلار كورمەلەرگە قويىلىپ ءجۇر. «تاڭ» تاتار-باشقۇرت مادەني ورتالىعى قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ «دۋسلىك» ءانسامبلى جاستاردىڭ شىعارماشىلىق كەشتەرىنىڭ قوناعى دەۋگە بولادى.
ەلوردالىق تاتار-باشقۇرت مادەني ورتالىعىنىڭ قىزمەتىنىڭ باستى سالاسى, ەتنولينگۆيستيكالىق مەكتەپتىڭ باس­تى باعىتى جاس ۇرپاقتى تۋعان ءتىلى مەن مادەنيەتىنە باۋلۋ بولسا, وسى مىندەتتى ادال اتقارىپ جۇرگەن ورتالىق دەپ وسى مەكتەپتى ايتۋعا ابدەن بولادى.

ايگۇل ۋايسوۆا