قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسى قۇقىقتىق ستاتيستيكا جانە ارنايى ەسەپكە الۋ كوميتەتىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا باسقارماسىندا 2017 جىلدىڭ 10 ايىنداعى ەلورداداعى قۇقىق ءتارتىبى, سونداي-اق, استانا قالاسىندا جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقان «قاۋىپسىز اۋلا» جوباسى تۋرالى اقپارات بەرۋىنە ارنالعان ءباسپاسوز ءماسليحاتى ءوتتى.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ بىرلەسكەن جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسىندە ەلوردادا كريمينوگەندىك جاعداي تۇراقتى ساقتالىپ كەلەدى. وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىندەگى كورسەتكىشپەن سالىستىرعاندا قىلمىس 21,4 پايىزعا ازايعان.
قاشاندا قوعامدىق قاۋىپسىزدىكتىڭ دەڭگەيىن بىلدىرەتىن ۇرلىق, توناۋ, الاياقتىق, بۇزاقىلىق سياقتى قىلمىس تۇرلەرى كەمىگەن.
وسى كەزەڭدە سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋدىڭ بىرىڭعاي تىزبەسىنە 28528 قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلگەن بولسا, ونىڭ 26136-سى – قىلمىستىق, 2452-ءسى قوعامعا جات, تەرىس قىلىق بولىپ وتىر.
جىل باسىنان بەرى اۋىر قىلمىس جاساۋ – 16 پايىزعا, ورتاشا قىلمىس – 19 پايىزعا, ال ۇزاق بۇزاقىلىق 33 پايىزعا تومەندەگەنى بايقالادى.
دەگەنمەن قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋراتۋراسى قۇقىقتىق ستاتيستيكا جانە ارنايى ەسەپكە الۋ كوميتەتىنىڭ استانا قالاسى بويىنشا باسقارما باستىعى رۋسلان الكەنوۆتىڭ ايتۋىنشا, ەلوردادا اسا اۋىر قىلمىس جاساۋ كورسەتكىشى 11 پايىزعا وسكەن كورىنەدى. بۇل, نەگىزىنەن, سىبايلاس جەمقورلىققا, ءاسىرەسە, پارا بەرۋ, پارا الۋ قىلمىستارىنا بايلانىستى بولىپ وتىر. ارينە, بۇل باعىتتاعى قىلمىستىڭ جوعارىلاۋ كورسەتكىشىنە قاراپ, ەلوردادا «سىبايلاستىق ەتەك العان» دەگەن پىكىر تۋماۋى كەرەك. مۇنىڭ نەگىزىندە قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ بىرلەسكەن ءىس-قيمىلى, پارمەندى جۇمىستارى جاتىر.
كەيىنگى كەزدە ىشكى ىستەر ورگانى قىزمەتكەرلەرى قالا پروكۋراتۋراسىمەن ىنتىماقتاسا وتىرىپ, جاسوسپىرىمدەر قىلمىسىنىڭ الدىن الۋعا وراي جوسپارلى دا جۇيەلى ءىس-شارالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. سونىڭ ناتيجەسىندە وتكەن ون ايدا كامەلەتكە جاسى تولماعاندار تاراپىنان جاسالاتىن قىلمىس تۇرلەرىنىڭ دە ازايعانى تىركەلدى. ماسەلەن, وتكەن جىلدىڭ وسى كەزەڭىندە جاسوسپىرىمدەر جاساعان 166 قىلمىس انىقتالسا, بيىل مۇنداي تەرىس قادامعا بارعان 146 بالا بەلگىلى بولدى. ولاردىڭ 25-ءى 14-15 جاستاعىلار بولسا, 121-ءى – 16-17 جاستاعى جەتكىنشەكتەر. اتالعان جاسوسپىرىمدەر كوبىنە ۇيالى تەلەفون, اقشا ۇرلاپ, تۇتىلىپ جاتادى.
تاعى ءبىر اتاپ ايتارلىعى, ءجۇيەلى جۇرگىزىلگەن تۇسىنىك جۇمىستارىنا, اتا-انالارمەن كەزدەسۋلەرگە, اۋلالاردا بەينەكامەرا ورناتۋ سياقتى الدىن الۋ ءىس-شارالارىنا قاراماستان, كامەلەتكە جاسى تولماعانداردىڭ جىنىستىق قول سۇعىلماۋشىلىققا بايلانىستى قىلمىسقا باراتىندىعى كەزدەسەدى.
باسقارما جۇرگىزگەن تالداۋلار مەن مونيتورينگتەرگە وراي, بۇعان دەيىن سارىارقا اۋدانىندا ون اۋلا ەڭ كريمينوگەندى دەپ سانالىپ, ولارعا ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنىڭ شۇعىل ارەكەت ەتۋ ورتالىعىنا قوسىلعان 262 بەينەكامەرا ورناتۋ جوسپارلانعان بولاتىن.
وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا قازىرگى كەزدە اۋلا تۇرعىندارىمەن قىلمىسقا ءمۇلدە توزبەۋشىلىك تۇرعىسىندا اڭگىمەلەر وتكىزىلىپ, كۇزەت فيرماسىن تاڭداۋ ۇسىنىلدى. سونداي-اق, «كوركەمتەلەكوم» كاسىپورنى بوگەنباي باتىر, ءبىرجان سال, ش.ايمانوۆ, تاعى باسقا كوشەلەردەگى جەكەلەگەن اۋلالاردا جۇمىستارىن باستاپ تا كەتتى.
ەلوردادا ەسەپتى كەزەڭدە 294 191 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق تىركەلىپتى. وسىعان بايلانىستى 5 952 652 533 تەڭگە ايىپپۇل ءوندىرۋ جونىندە قاۋلى تولتىرىلىپ, مەملەكەت ەسەبىنە 3 220 030 107 تەڭگە كىرىس الىنعان.
اتاپ ايتار بولساق, «ەراپ» قاناتقاقتى جوباسى اياسىندا جول پوليتسياسى قىزمەتكەرلەرى پلانشەتتەردە ەلەكتروندى ءتۇردە 60 833 293 تەڭگەگە 6929 ايىپپۇل سالىپ, مەملەكەت ەسەبىنە ونىڭ تەك 29 623 736 تەڭگەسىن ءوندىرىپ العان.
«قازىر مەملەكەتتىك دەڭگەيدە ايىپپۇلداردى ازايتۋ مۇمكىندىكتەرى قاراستىرىلۋدا. كوپتەگەن ايىپپۇلدى جەتى كۇننىڭ ىشىندە جارتىسىن تولەۋگە بولادى. سوعان قاراماستان, بىزدە جول-كولىك وقيعاسى ازايماي كەلەدى. ماسەلەن, تەك قازان ايىندا عانا قالادا 46 جول-كولىك وقيعاسى تىركەلىپ, 52 ادام زارداپ شەككەن. ەڭ وكىنىشتىسى, ونىڭ 7-ءۋى بالا بولىپ وتىر. ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سايكەس, 4 ادام كوز جۇمىپ, 48 ادام ءتۇرلى دارەجەدە جاراقات العان. سوندىقتان وسى تۇرعىدا كولىك جۇرگىزۋشىلەرگە دە, جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە دە اسا ساق بولعان ءجون» دەدى رۋسلان الكەنوۆ.
تاڭاتار تولەۋعاليەۆ
